Lavanta

Eflatun çiçekleri ile hoş bir görüntü yaratan lavanta, güzel ve rahatlatıcı kokusunun yanısıra çeşitli sağlık yararlarına da sahiptir.

Lavanta, Lamiaceae familyasına ait çiçekli bir bitkidir. Bu bitki,, kokuyu arttırmak için banyo suyuna eklendiği antik Roma döneminden beri kullanılmaktadır. Günümüzde yaygın olarak gıdaları tatlandırmak için, bir koku bileşeni olarak ve çeşitli sağlık durumları için bir besin takviyesi olarak kullanılmaktadır.

Bu bitkide bulunan birçok biyoaktif maddenin sağlığa faydaları olduğu düşünülmektedir. Bu maddeler terpenler, polifenoller ve flavonoidleri içerir. Linalool ve linalil asetat isimli iki tür terpenin varsayılan sakinleştirici etkilerden sorumlu olduğu düşünülmektedir. Lavantanın ayrıca antioksidan, antimikrobiyal, antifungal ve antienflamatuar özelliklere sahip olduğu belirtilmektedir. Ancak, araştırmalar yetersizdir.

Araştırmalar lavantanın aşağıdakiler üzerinde olumlu etkileri olabileceğini göstermektedir:

• Adet krampları
• Doğum sancısı
• Yara iyileşmesi
• Depresyon
• Anksiyete
• Uyku kalitesi
• Kan şekeri dengesi
• Stres
• Baş ağrısı
• Enflamasyon

Daha önce de belirtildiği gibi, bu konuda yapılan araştırmaların çoğu zayıftır. Bu sağlık iddialarını kanıtlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Lavantanın çoğunlukla güvenli olduğu düşünülmektedir, ancak yan etkileri mümkündür. Ayrıca lavantaya karşı alerjik olmak da mümkündür. Çoğunlukla, lavantanın yan etkilerinin hem nadir hem de hafif olduğu düşünülmektedir.

Bununla birlikte, lavantanın en sık bildirilen yan etkileri şunlardır:

• Baş ağrısı
• Çarpıntı
• Enfeksiyonlar
• Geğirme
• İshal
• Kötü nefes
• Mide rahatsızlığı

Topikal lavantanın aşağıdakiler de dahil olmak üzere ek yan etkilere neden olduğu gösterilmiştir:

• Kontakt dermatit
• Akut egzama

Kişisel bakım ürünleri ve bu bitki kullanılarak yapılan uçucu yağlar alerjik reaksiyonların en yaygın nedenleridir.

Bu bitkinin takviyelerinin hamileyken veya emzirirken kullanımının güvenli olup olmadığı bilinmemektedir. Bu nedenle, hamile olan veya emziren kişilerin lavanta kullanmaktan kaçınması en iyisidir.

Bu bitki çocuklarda kullanım için de uygun olmayabilir. Nadir durumlarda, çocuklar lavanta kullandıktan sonra göğüs dokularında şişme yaşamışlardır. Ancak bu vakalarda lavantanın şişmeye neden olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.

Lavanta için dozaj yönergeleri oluşturulmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Dozaj değişkenlik gösterir ve tipik olarak lavantanın formuna (örneğin, uçucu yağ, oral takviye, aromaterapi), markasına ve kullanım nedenine bağlıdır.

Anksiyete için, bu bitkinin ağızdan alınan takviyelerinin önerilen dozu günde 80 miligram ile 160 miligram veya daha fazla arasında değişir. Anksiyete için bu bitkinin aromaterapisinin kullanıldığı çalışmalarda tedavi her seferinde 5 ila 15 dakika arasında uygulanmıştır. On beş dakikalık aromaterapi inhalasyonunun da baş ağrılarını iyileştirdiği gösterilmiştir. Bir uyku çalışmasında, göğüslerine 55 mikrolitre esansiyel yağ içeren bantlar takan katılımcıların uyku kalitesi artmıştır.

Yüksek dozda lavanta yağı toksik olabilir. Du durumun belirtileri şunlardır:

• Bulanık görme
• Nefes almada zorluk
• Boğaz ağrısı
• Konfüzyon
• Bilinç düzeyinde azalma
• İshal
• Mide ağrısı
• Kusma
• Döküntü

Lavanta ile diğer takviyeler, ilaçlar veya gıdalar arasındaki olası etkileşimler iyi belgelenmemiştir. Her şeye rağmen, etkileşimler mevcut olabilir. Bu bitki yatıştırıcı etkileri nedeniyle sakinleştiriciler ve uyuşukluğa yol açan diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Ancak bu etkileşim herhangi bir bilimsel çalışmada resmi olarak rapor edilmemiştir.

Ayrıca lavantanın tansiyon ilacı kullanan kişilerde hipotansiyona (düşük tansiyon) neden olabileceği endişesi de vardır. Çeşitli çalışmalarda lavantanın kan basıncını düşürücü bir etkisi olduğu gösterilmiştir.

Bu bitkinin takviyeleri serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Buna esansiyel yağları, kurutulmuş çiçekler ve diğer takviye formları dahildir. Bu takviyeleri doğrudan güneş ışığından uzak tutmak da önemlidir. Kazara yutulmasını önlemek için takviyeler küçük çocukların ve evcil hayvanların erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır.

Lavanta diğer takviyelerle benzer faydaları sağlayabilir. Aslında, birçok takviye lavanta ile benzer şekilde çalışabilir. Bunların arasında ashwagandha, resveratrol, melatonin, magnezyum ve çinko bulunur.

Bu bitki gıdalar, sabunlar, kokular ve çaylar dahil olmak üzere çeşitli ürünlerde bulunur. Bitkisel tıpta lavanta çoğunlukla topikal olarak, oral takviye olarak veya aromaterapi için kullanılır. Esansiyel yağı yutulmamalıdır.