Kemik sağlığından vücut direncine kadar pek çok yararını bildiğimiz D vitamini ve depresyon arasında da yakın bir ilişki saptandı.
“Güneş ışığı vitamini” olarak da adlandırılan D vitamininin ruh halini başka şekillerde de iyileştirmeye yardımcı olabileceği anlaşılıyor. D vitamini ve depresyon ilişkisi hakında Critical Reviews in Food Science and Nutrition dergisinde 2022 yılında yayınlanan bir derlemede, araştırmacılar D vitamini takviyesi alan kişilerin depresyon belirtilerinde azalma olduğunu tespit etti. Başka bir araştırma incelemesi daha az kesindi, ancak daha şiddetli depresyonu olan insanlar arasında ekstra D vitamini almanın belirtileri hafifletmeye yardımcı olduğunu ve takviyelerin depresyonu çok şiddetli olmayan insanlar için daha az yararlı olabileceğini gösteren diğer araştırmaları desteklediğini gösterdi.
D vitamini seviyelerinin bilişsel işlevi etkileyebileceğini gösteren bazı araştırmalar var. Ayrıca D vitamini takviyesi zaten eksikliği olan kişilerde depresyon semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabiliyor.
Sorun şu ki, yaklaşık 5.000 katılımcıyla yapılan bir araştırmaya göre, çoğu kişi – toplumun yaklaşık yüzde 40’ı – yeterince D vitamini alamıyor. Bu durum güneş ışığının az olduğu bölgelerde daha yoğun görülüyor.
D vitamininin düşük olup olmadığını öğrenmek için kan testi yaptırmak gerekir. Sonuç 30 nmol/L veya altında ise çok düşük, 125 nmol/L’nin üzerinde ise çok yüksektir. İdeal seviyeler ise 50 ve 100 nmol/L arasıdır.
Bazı kişilerde D vitamini eksikliği riski daha yüksektir. Bu durumun nedenlerinin başında ise koyu ten rengi gelir. Koyu tenliler güneş ışığından daha az D vitamini üretir. Ayrıca, laktoz intoleransı olan (yani süt ve süt ürünlerinde bulunan bir protein olan laktozu tüketmekte sorun yaşayan) kişilerin de yeterli D vitamini alma olasılığı daha düşük olabilir, çünkü zenginleştirilmiş süt önemli bir besin kaynağıdır.
Diğer D vitamini eksikliği riski altındaki gruplar şunlardır:
- Yaşlı yetişkinler (yaşlandıkça, cildimiz D vitaminini verimli bir şekilde sentezlemez)
- Obez kişiler (daha fazla miktarda deri altı yağı D vitaminini hapseder ve vücuda dağılmasını engeller)
- İnflamatuar bağırsak hastalığı veya çölyak hastalığı olanlar veya gastrik bypass ameliyatı geçirenler gibi yağ emiliminde zorluk yaşayanlar
- Dışarıda vakit geçirmeyen veya cildini açıkta bırakmayan bireyler
19-70 yaş arası yetişkinlerin günde 15 mikrogram (600 IU) D vitamini alması önerilmektedir. Ancak, fazla D vitamini almak da D vitamini fazlalığı ve zehirlenmesine yol açabilir.
D vitamininin iyi emilebilmesi için bir yağ kaynağı ile birlikte ve yemek sırasında veya hemen sonrasında alınması gerekir. Güneşten D vitamini almanın ise koşullarına uymak gerekli.
