Erkeklerde düşük cinsel istek (libido), bir ilişkide gerginliğe neden olabilir ve şüphe ve suçluluk duygusunu besleyebilir. Bununla birlikte, düşük cinsel dürtü, altta yatan neden tespit edilirse genellikle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Cinsel istek (libido) nedir?
Libido, bir kişinin seks arzusudur. Öğrenilmiş davranışlar, hormonlar ve beyin fonksiyonu dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden etkilenir. Yaş, ilaçlar, dalgalanan hormon seviyeleri ve hastalıklar kişinin libidosunu etkileyebilir.
Düşük cinsel istek nedir?
Düşük cinsel istek, cinsel dürtünün cinsel aktiviteyi engelleyebilecek ölçüde azalmasıdır. Erkeklerde düşük cinsel istek, sertleşme sorunu ile karıştırılmamalıdır, ancak bu iki durum bir arada bulunabilir.
Erkeklerde düşük cinsel istek nedenleri
Düşük libido tek bir faktörden kaynaklanabilir, ancak daha çok birkaç faktörün bir araya gelmesiyle ilişkilidir. Bunlar şunları içerebilir:
- Düşük testosteron seviyesi
- İlaçlar
- Depresyon
- Stres
- Kronik hastalıklar
- Uyku bozuklukları
- Kötü yaşam tarzı ve kötü alışkanlıklar
Düşük Testosteron
Düşük testeron yaşlı erkeklerde yaygındır, ancak genç erkeklerde de ortaya çıkabilir. Genç erkeklerde testosteron seviyesindeki düşüşe hipertansiyon, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar neden olabilir.
Genel kanının aksine, düşük testosteron seviyeleri nadiren sertleşme sorununa yol açar. Ancak düşük testosteron sekse başka şekillerde müdahale edebilir. Düşük testosteron seviyesine sahip bazı erkeklerde libido azalması görülürken, bazıları da sekse olan ilgisini tamamen kaybeder. Bu durumun diğer belirtileri şunlardır:
Düşük testosteron için en yaygın tedavi testosteron replasman tedavisidir, ancak potansiyel riskleri de beraberinde getirebilir. Bunlardan bazıları akne, kan pıhtılaşması, prostat büyümesi ve uyku apnesinin kötüleşmesidir. Ayrıca, bu tedavi bazı yaşlı erkekleri kalp sorunları açısından daha yüksek bir risk altına sokabilir.
İlaç Yan Etkileri
Bazı ilaçlar erkeklerde düşük cinsel dürtüye neden olabilir. Bunlar, bir erkeğin cinsel dürtüsünü çeşitli derecelerde etkileyebilen tüm ilaç sınıflarını içerebilir. Yaygın suçlular şunları içerir:
- Antikonvülsanlar
- Antidepresanlar
- Antipsikotikler
- Beta-blokerler
- Benzodiazepinler
- Statinler
Şüphelenilen ilacın kesilmesi veya değiştirilmesi durumu tersine çevirebilir, ancak bu bazı kronik ilaçlarda her zaman mümkün değildir. Doz ayarlaması da yardımcı olabilir. Her zaman olduğu gibi, önce doktorla konuşmadan ilaç veya doz değiştiriilmemelidir.
Depresyon
Depresyon ve düşük libido el ele gidebilir. Depresyon yalnızca cinsel dürtüde azalmaya neden olmakla kalmaz, aynı zamanda bunun bir sonucu da olabilir ve zor bir durumu daha da kötüleştirebilir. Ayrıca, antidepresanlar depresyonu etkili bir şekilde tedavi edebilirken, cinsel istekle ilgili sorunları daha da kötüleştirebilir.
Buna karşılık, depresyon intihar riskini de içerebilen ciddi bir sorundur ve doktorun onayı olmadan ilaç kesilmemeli veya dozu azaltılmamalıdır.
Kronik Hastalıklar
Kronik hastalıkların neden olduğu yüksek seviyedeki ağrı ve yorgunluk, cinsel dürtüyü olumsuz etkileyebilir. Bu durum özellikle şu kronik hastalıklar ve durumlar için geçerlidir:
- Artrit
- Kanser
- Kronik yorgunluk sendromu
- Diyabet
- Fibromiyalji
- Kalp hastalığı
- Böbrek yetmezliği
Kronik hastalık ve cinsel işlev kaybı söz konusu olduğunda, neden ve tedavi arasında nadiren düz bir çizgi vardır. Bir yandan, kronik hastalıklar depresyon riskinin artmasıyla ilişkilidir. Diğer yandan, erkek cinsel dürtüsünün merkezinde yer alan hormonal, nörolojik veya vasküler işlevlere doğrudan müdahale edebilir.
Dahası, kronik durumu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar (kemoterapi veya kardiyovasküler ilaçlar gibi) erkeklerde düşük cinsel istek nedeni olabilir. Bu nedenle, cinsel dürtü kaybının nedenini tam olarak belirlemek ve bir çözüm bulmak zor olabilir. Bazı durumlarda birden fazla doktora ihtiyaç duyulabilir.
Stres ve Uyku Bozuklukları
Stres dikkati dağıtarak cinsel ilgiyi azaltabilir, ancak etkileri sadece bununla sınırlı değildir. Stres, yerleşik alarm sistemi gibi işlev gören bir hormon olan kortizol üretimini tetikler. Kortizol sadece kan damarlarının daralmasına neden olarak sertleşme sorununa katkıda bulunmakla kalmaz; aynı zamanda testosteronda ani bir düşüşe de neden olabilir.
Stres ayrıca uykusuzluk ve diğer uyku anormallikleriyle de bağlantılıdır, bu da yorgunluk riskini artırabilir ve seksle daha az ilgilenmeye neden olabilir.
Yüksek kortizol seviyelerinin obstrüktif uyku apnesi (OSA) riskini artırabileceğine dair kanıtlar vardır; bu durum gündüz testosteronunun %10 ila %15 oranında azalmasıyla ilişkilidir.
Tedaviler spesifik uyku sorununa bağlıdır. Stres bir anksiyete bozukluğuyla ilişkiliyse, ilaç tedavisi gerekebilir. Ancak bu zor olabilir, çünkü bazı anti-anksiyete ilaçları libidoyu daha da düşürebilir.
Yaşam Tarzı Faktörleri
Çeşitli yaşam tarzı faktörleri erkeklerde düşük cinsel istek oluşturabilir. Bunlar, davranışın değişmesiyle kolay düzelme eğilimindedir. Bu faktörlerin başlıcaları şunlardır:
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı: Aşırı veya kronik alkol kullanımı testosteron seviyelerinin düşmesine neden olabilir.
- Çok fazla (veya çok az) egzersiz: Sık ve yüksek yoğunluklu egzersiz daha düşük libido ile bağlantılıdır. Çok az egzersiz de libido azalmasına yol açabilir.
- Obezite: Fazla kilo metabolizmayı ve hormon işlevini doğrudan bozarak toplam ve serbest testosteronun önemli ölçüde azalmasına neden olur. Egzersiz ve kilo kaybı ruh halini ve enerji seviyelerini iyileştirir ve cinsel işlevi ve kişisel imajı geliştirir.
- Sigara içmek: Bu durum sertleşme sorunu riskini doğrudan artırır ve dolaylı olarak cinsel uyarılmayı bozar.
Bu davranışların zararlı etkileri açık olsa da, diğer tüm olası nedenleri araştırmak için önce bir doktora danışmadan düşük libidoyu tek bir yaşam tarzı faktörüne bağlamak asla akıllıca değildir.
Erkeklerde düşük cinsel istek nasıl ortadan kaldırılır?
Cinsel dürtünün iyileştirilmesi tipik olarak altta yatan nedenin belirlenmesiyle başlar. Örneğin, büyük ölçüde stresle bağlantılıysa, rahatlamanın ve stresi azaltmanın yollarını bulmak seks arzusunu artırmaya yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda, belirli yaşam tarzı değişiklikleri yapmak cinsel dürtüyü artırmaya yardımcı olabilir. Bunlar şu şekilde sayılabilir:
- Düzenli fiziksel aktivite
- Sağlıklı ve besleyici bir diyet
- Sağlıklı bir kilonun korunması
- Yeterli uyku
Düşük cinsel dürtü, anksiyete veya depresyon gibi psikolojik kaygılarla bağlantılıysa ya da ilişki ile ilgili sorunlardan kaynaklanıyorsa, bir ruh sağlığı uzmanı yardımcı olabilir.
Bu arada, cinsel istek kaybının yakınlık arzusunun kaybıyla aynı şey olmadığını hatırlamakta yarar vardır. Cinsel işlev bozukluğu ile mücadele ederken bile, duygusal ve fiziksel olarak bağ kurmak için her türlü çaba gösterilmelidir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
