Bahar biraz da bezelye mevsimidir. Baharla birlikte tazesi görülmeye başlanan bu yararlı ve lezzetli sebzeden bol bol yararlanmak gerek.
Bezelye (Pisum sativum), baklagiller familyasından (Fabaceae) taze, yeşil kabuğu ile taneleri ya da yalnız taneleri yenilen bir bitki türüdür.
İlkbaharda ve yazın ürün veren bu bitki beyaz çiçek açar. Yuvarlak tanelidir. Meyvesi bakla veya fasulyeye benzer, tohumları bir kılıf içerisinde dizilmiştir. Bu sebze çok eski çağlardan beri bilinmektedir ve ana vatanı Avrupa ve Batı Asyadır. Günümüzde dünyanın birçok yerinde yetiştirilebilmektedir.
Bezelye Besin Değerleri
1 fincan (160 gram) pişmiş bezelye şunları içerir:
- Kalori: 134 kalori (kcal)
- Protein: 8,6 gram (g)
- Karbonhidratlar: 25 g
- Diyet lifi: 8,8 g
- Şekerler: 9,5 g
- Yağ: 0,4 g
Bezelyede doymuş yağ, kolesterol ve tuz oranı düşüktür. A vitamini, B6 vitamini, folat ve magnezyum dahil olmak üzere iyi bir protein, vitamin ve mineral kaynağıdır. Ayrıca mükemmel bir lif, C vitamini, K vitamini, tiamin ve manganez kaynağıdır.
Yeşil bezelyenin glisemik indeksi 51’dir ve düşük olarak kabul edilir. Porsiyon başına glisemik yük 4,2’dir.
Bezelye, ilave yağlarla hazırlanmadığı sürece esasen yağsızdır.
Sağlık faydaları
Taze, dondurulmuş, konserve veya kurutulmuş bezelye birçok besinsel fayda içerir. Çoğu çeşidinin kalorisi, doymuş yağı, kolesterolü ve sodyum oranı düşüktür, bu da onları garnitür olarak iyi bir seçenek veya ana yemeğin yıldız bileşeni haline getirir.
- Proteinden zengindir: Bezelye iyi bir protein kaynağıdır ve bitki bazlı bir diyette hayvansal proteine karşı iyi bir alternatiftir.
- İyi bir demir kaynağıdır: Bezelye, genellikle hayvan etinde bulunan nonheme demir bakımından da zengindir. Bu, bezelyenin vücuda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretilmesine yardımcı olan harika bir alternatif demir kaynağı olabileceği anlamına gelir.
- Kan şekeri seviyesini dengeler: Bu sebze düşük glisemik indekse sahiptir, bu da yedikten sonra kan şekeri seviyelerinin hızla yükselmesine neden olmadığı anlamına gelir. Düşük glisemik indeksli gıdalar bakımından zengin diyetler kan şekeri seviyelerini dengeler ve diyabetik veya diyabet riski taşıyan kişilerde obezite riskini azaltır.
- Bağırsak sağlığını iyileştirir: Tüm bezelye türleri diyet lifi açısından zengindir, bu da dışkıyı daha yumuşak ve daha kolay hale getirerek bağırsak sağlığını iyileştirebilir. Bezelyenin demir ve bağırsak sağlığı üzerindeki sağlık yararlarına ilişkin 2020 yılında yapılan bir araştırma, bezelyeyi diyetlerinin bir parçası olarak dahil eden deneklerin “iyi” bağırsak bakterilerinde önemli artış olduğunu ortaya koymuştur.
- Kanser riskini azaltır: Bu sebze, vücudun kansere karşı korunmasına yardımcı olabilecek zengin bir antioksidan kaynağıdır. Yeşil bezelye üzerine 2017 yılında yapılan bir araştırma; bezelyedeki izoflavonlar, lektinler ve saponinler dahil olmak üzere yüksek seviyedeki fitokimyasal maddelerin kanseri önlemeye ve engellemeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.
- Kalp hastalıklarına karşı korur: Bezelye de dahil olmak üzere bol miktarda sebze yiyen kişilerde kardiyovasküler sorun riski daha düşüktür. Bu sebze iyi bir diyet lifi, bitkisel protein ve potasyum kaynağıdır ve bunların hepsi özellikle orta yaşlı insanlar arasında kan basıncının düşürülmesine katkıda bulunur. Bezelyenin düşük kalorili, düşük yağlı beslenme profili de onu obeziteyi azaltmaya yardımcı olacak ve kalp hastalığı riskini daha da azaltacak umut verici bir gıda haline getirmektedir.
Tüketim şekilleri
Bezelyeyi buharda pişirmek veya çiğ olarak yemek, besinsel faydalarını korumanın en iyi yolu olabilir. Taze tüketmenin yanısıra, dondurulmuş veya konserve bezelye de tüketilebilir.
Bu sebze doğrudan yemek olarak pişirilebildiği gibi, çorbalarda ve pilavlarda kullanılabilir, garnitür olarak sunulabilir.
Aşağıda, kolayca yapılabilecek Ege usulü zeytinyağlı bezelye tarif videosunu görebilirsiniz.
Bu lezzetli ve yararlı sebzeden olabildiğince yararlanmaya bakın.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
