Oldukça sık rastlanan bir sorun olan kabızlık ve beslenme ile ilişkisi çok tartışılmasına karşılık yeterince anlaşılamamış bir konudur.
Kabızlığın tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri ilaçlara göre daha önceliklidir. Yaşam tarzı değişikliği yeterli olmazsa, çeşitli ilaçlar ve başka tedbirler de uygulanabilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri sıvı ve posa alımının arttırılması ile düzenli fiziksel aktiviteyi kapsar.
Fiziksel aktivite için haftalık 150 dakika orta şiddetli egzersiz hedeflenmelidir. Yürüme, yüzme,
bisiklete binme gibi egzersizler tercih edilebilir.
Kabızlık ve beslenme konusunda ise aşağıdaki hususların dikkate alınmasında yarar vardır.
- Gün içerisinde vücudun hidrasyonunu sağlamak için 1,5-2 litre su tüketilmelidir.
- Alkollü ve kafeinli içeceklerin (çay, kahve, yeşilçay vb.) tüketimi sınırlandırılmalıdır. Bu içecekler su kaybını arttırır.
- Kuru meyveler dışkılamayı kolaylaştırabilmektedir. Özellikle kuru erik, içeriğindeki çözünmez posa ve sorbitol sayesinde, dışkının su içeriğinin ve ağırlığının arttırılmasını sağlar. Bu sayede dışkının bağırsakta hareketini kolaylaştırır ve kabızlığın çözülmesine yardımcı olur.
- Yulaf, tam tahıllı çavdar ve kepekler çözünmez posa içeriği ile bağırsak geçiş sürelerini azaltabilir ve dışkıyı yumuşatabilir. İşlenmiş rafine karbonhidrat kaynakları olan beyaz unlu gıdaları tüketiminden kaçınılmalıdır. Bunun yerine kepekli ürünler tercih edilmelidir.
- Chia ve keten tohumu lif açısından yoğun gıdalardır ve lif alımını önemli ölçüde arttırabilir.
- Hamilelik ve emzirme dönemlerinde keten tohumu kullanımıyla ilgili doktorla görüşülmelidir.
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler, enginar, yer elması, kuru baklagiller, kivi, elma, armut gibi meyveler ve kuruyemişlerden zengin bir beslenme planlanmalıdır.
- Probiyotikler bağırsak mikrobiyotasının düzenlenmesi ve yararlı bakteri popülasyonunun artmasını sağlayabilir. Kefir probiyotik kaynağı bir gıda olması sebebiyle kabızlık semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilmektedir. Kabızlık için probiyotik kullanımında, uygun suş ve miktar için bir gastroenteroloji uzmanından destek alınmalıdır.
- Kırmızı et tüketimi fazlaysa sınırlandırılmalı, onun yerine bitkisel protein kaynakları olan kurubaklagiller tercih edilmelidir.
| Suda çözünebilen lifli gıdalar | Suda çözünemeyen lifli gıdalar |
|---|---|
| Yulaf Bezelye Kuru baklagiller Mercimek Havuç Salatalık Kereviz kökü Tatlı patates Ketentohumu Arpa Erik Elma ve armut Narenciye Avokado Yabanmersini | Tam buğday unu Buğday kepeği Esmer pirinç Bulgur Çavdar Sakız kabağı Brokoli Lahana Karnabahar Taze fasulye Koyu yeşil yapraklı sebzeler Kereviz sapı Patates Çilek Ahududu |
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
