Enflamasyon ve kalp

Aslında vücudun koruma mekanizmalarından biri olan enflamasyon ve kalp arasındaki ilişkiler bazen çok ciddi sorunlara yol açabilir.

Vücudun dış tehditlerden korunma yollarından biri olan enflamasyon süreci, aynı zamanda hassas bir dengeyi korumak için de tasarlanmıştır. Eğer bu denge bozulursa, enflamasyon hızla yararlı olmaktan çıkıp zararlı hale gelebilir. Bu durum, çeşitli organlarda kendisini gösterebilir, bu organlardan biri de kalptir.

Enflamatuar kalp hastalığı kalp dokusunun iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma kalbin tamamını etkileyebileceği gibi belli bir kısmını da etkileyebilir. Bunlar şu şekilde sayılabilir:

• Endokardit: Kalp odacıklarının iç zarının ve bir odacıktan diğerine kan akışını kontrol eden kapakçıkların iltihaplanması
• Miyokardit: Kalbin pompalamasını sağlayan kasın iltihaplanması
• Perikardit: Kalbin dışını çevreleyen kesenin iltihaplanması

Enflamasyonun kendi başına kötü bir şey olması gerekmez. Enflamasyon, vücudun bir tehdide karşı verdiği doğal tepkidir. Vücut bir yaralanma veya yabancı bir istilacı tespit ettiğinde, bir saldırı başlatır ve enfeksiyonla savaşmak ve iyileşme sürecini hızlandırmak için bölgeye yararlı bağışıklık hücreleri ve kimyasal aracılardan oluşan bir ordu gönderir. Ancak enflamasyon yaygınlaşır veya uzarsa, bu iltihaplanma süreci hızla yararlı olmaktan çıkıp zararlı hale gelebilir.

Kalp dokusu iltihaplandığında kalbin görevini yerine getirme yeteneği bozulabilir ve hatta bazen kalıcı hasar oluşabilir. Bu durum aşağıdaki gibi bir süreçle gerçekleşir:

• Bağışıklık sistemi aktivasyonu: Kalp dokularında bir tehdit algılandığında, bağışıklık sistemi harekete geçerek sitokin olarak bilinen bir dizi proinflamatuar sinyal molekülü salgılar ve kalbe savaşa gitmeye hazır bir beyaz kan hücresi ordusu gönderir.
• Enflamatuar hücrelerin sızması: Bu kimyasallar ve bağışıklık hücreleri kalp dokularına göç ettikçe, enflamasyon seviyeleri yükselek kalpteki lokalize enflamasyonda büyük bir artışı tetikler.
• Serbest radikallerin üretiminin artması: Enflamatuar süreç doğal olarak oksijen serbest radikalleri olarak bilinen çok sayıda molekül üretir. Bu dengesiz ve yüksek reaktif moleküller sağlıklı hücrelerden elektronları çekerek hücresel yapılara, proteinlere, lipitlere ve hatta DNA’ya zarar verir.
• Doku hasarı ve hücre ölümü: Uzun süreli enflamasyon serbest radikallerin seviyelerinin hızla yükselmesine ve kalp hücrelerinde hasara yol açabilir.
• Fibrozis ve nedbe dokusu oluşumu: Vücut kalp dokularını iyileştirmeye çalışırken, fibröz doku birikimini ve nedbe dokusu oluşumunu tetikleyebilir, bu durum da kalbin normal işleyişini bozar, elastikiyeti azaltır ve kasılmayı olumsuz etkiler.
• Elektrik sinyallerinin bozulması: Kalbin kasılması ve ritmi, düzenli elektrik sinyalleri tarafından düzenlenir. Uzun süreli enflamasyon normal elektrik sinyallerini bozabilir ve bazen aritmilere (anormal kalp ritimleri) yol açarak kalp fonksiyonlarını ve yaşamı daha da tehlikeye atabilir.
• Bozulmuş kan akışı: Bu enflamatuar süreç aynı zamanda kalpteki kan damarlarının daralmasına veya tıkanmasına neden olabilir, bu durum da kan akışını azaltır, oksijen ve besin maddelerinin iletilmesini engeller ve enflamasyonu daha da şiddetlendirir.
• Otoimmün reaksiyonlar: Zamanla bağışıklık sistemi hedef bazen onların yoldan çıkmasına ve yanlışlıkla kendi sağlıklı kalp hücrelerinize saldırmaya başlamasına neden olur. Enflamatuar hasar, kalp hücrelerinize karşı otoimmün bir tepkiyi tetikleyebilecek kardiyak antijenlerin salınmasına da yol açabilir.
• Kan pıhtısı oluşumu riskinde artış: Kronik enflamasyon, kan pıhtılaşma faktörlerinin hassas dengesini bozarak kan damarlarını tıkayabilen ve kalp krizi veya felce yol açabilen anormal kan pıhtısı oluşumu riskini artırabilir.
• İlerleyici kardiyak yeniden şekillenme: Uzun süreli iltihaplanma ve kalp dokularında hasar, kalpte kardiyak yeniden şekillenme olarak bilinen yapısal değişikliklere yol açabilir; bu da kalp odacıklarının büyümesi, pompalama verimliliğinin azalması ve kalp yetmezliğine yatkınlığın artması gibi durumlara neden olabilir.

Yukarıdaki mekanizmalar enflamatuar kalp hastalığının ortaya çıkmasına tol açan enflamasyon ve kalp ilişkisinin temelleridir.