Resveratrol, kırmızı üzümden elde edilen antioksidan bir bitki bileşiğidir. Kırmızı üzümden yapılan ürünlerde de bulunur.
Resveratrol, stilbenoidler olarak adlandırılan bir grup polifenole ait bir bileşiktir. Bu bileşikler bir etilen köprüsü ile bağlanmış iki fenol halkasından oluşur. Resveratrol 70’ten fazla bitki türünde bulunur, ancak en fazla kırmızı üzümlerin kabuğunda ve çekirdeklerinde bulunur. Bu madde aynı zamanda bitkilerin stres altındayken ürettiği koruyucu bir antibiyotik olan fitoaleksindir. Fitoaleksin, bitkilerin mantar saldırılarından, ultraviyole radyasyondan ve diğer tehdit edici koşullardan kurtulmasına yardımcı olur.
İnsan vücudu bu bileşiği hızla metabolize eder. Bu madde yağda çözünür ve antikanserojen, antioksidan ve östrojenik aktiviteye sahiptir. Resveratrol, kırmızı şarap içmenin sağlığa faydalarının alt yapısındaki maddelerden biridir.
Resveratrol içeren en önemli gıdalar şunlardır:
- Kırmızı üzüm ve ürünleri (üzüm suyu, kırmızı şarap vs)
- Yer fustuğı
- Antep fıstığı
- Böğürtlen
- Karadut
- Yaban mersini
- Nar
- Kızılcık
- Çilek
- Kakao
Resveratrol birçok olası sağlık faydasıyla bağlantılıdır, ancak bunlar çoğunlukla doğrudan tüketilebilir takviyeden ziyade bileşikle ilişkilidir. Faydalar şunları içerir:
- serbest radikaller üzerinde antioksidan etkiler
- antikanser etkileri
- kardiyoprotektif etkiler
- nöroprotektif etkiler
- antienflamatuar aktivite
Araştırmalar, resveratrolün yumurtalık sağlığının korunmasında ve akciğer fonksiyonlarının iyileştirilmesinde rol oynadığını göstermektedir. Ayrıca, glikoz homeostazını iyileştirerek, insülin hedef organlarında metabolizmayı düzenleyen sirtuinleri aktive ederek insülin direncinin azalmasını sağlar. Bunlara ek olarak, resveratrol romatoid artrit ve erkek kısırlığı ve testis sorunları için terapötik bir ajan olarak hizmet edebilir.
Yukarıdaki çalışmaların çoğu hayvan çalışmaları olduğu için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. İnsan çalışmaları, resveratrolün potansiyel sağlık yararlarına daha fazla ışık tutmaya yardımcı olacaktır.
Resveratrol mide ağrısı, hepatit, idrar yolu enfeksiyonları ve mantar hastalıkları da dahil olmak üzere bir dizi başka rahatsızlık için de kullanılmaktadır. Bununla birlikte, bileşiğin bu vakalardaki etkinliği için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Resveratrolün potansiyel faydalarından daha az potansiyel yan etkisi olsa da, bazı çalışmalar vücutta pro-oksitleyici bir ajan olarak davranabileceğini göstermektedir. Bu, serbest radikallerin neden olduğu hücre hasarını yavaşlatmak veya önlemek için sürekli çalışmak yerine, resveratrolün pro-oksidan özellikler sergileyebileceği ve hücresel DNA hasarına ve oksidatif strese yol açabileceği anlamına gelir.
Genel olarak, resveratrol küçük miktarlarda ve kısa süre kullanılırsa yan etkiye yol açmaz. Bununla birlikte, günde 2,5 gram veya daha fazla dozlarda, aşağıdaki yan etkiler ortaya çıkabilir:
- mide bulantısı
- kusma
- ishal
- karaciğer fonksiyon bozukluğu
Uzun süreli klinik çalışmalar yürüten araştırmacılar önemli bir yan etki kaydetmemiştir. Ancak, 2016’da yapılan küçük bir çalışmada, bir katılımcı 6 ay boyunca günde 1,5 g resveratrol alırken ateş ve bisitopeni (kan hücrelerinin azalması) geliştirmiştir.
Yüksek dozlarda resveratrol, bazı ilaçların biyoyararlanımını ve toksisitesini artırabilecek enzim aktivitesini inhibe edebilir. Ayrıca, araştırmalar resveratrolün insan trombosit agregasyonunu engelleyebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, antikoagülan ilaçlar, antiplatelet ilaçlar veya nonsteroid antiinflamatuar ilaçlarla birlikte resveratrol kullanımı kanama riskini artırabilir.
Resveratrolü güvenli miktarlarda tüketmenin en kolay yolu üzüm, şarap, yaban mersini, kızılcık, nar gibi meyveleri tüketmektir.
Bazı insanlar özellikle kan basıncını düşürmek için resveratrol takviyeleri de almaktadır. Bu takviyelerin çoğu, bir kişinin doğal olarak gıda kaynaklarından tüketeceğinden çok daha yüksek dozlarda resveratrol içerir. 2015 yılında yapılan bir inceleme, 150 miligram veya daha fazla resveratrolün sistolik kan basıncını etkili bir şekilde düşürdüğünü ancak diyastolik kan basıncı üzerinde önemli bir etkisi olmadığını bulmuştur.
Ancak, resveratrolün uygun dozu belirsizdir. Klinik çalışmalar, resveratrolün günde 5 g’a kadar dozlarda alınmasının teknik olarak güvenli olduğunu göstermektedir, ancak günde 2,5 g’dan fazla almak muhtemelen kramp, şişkinlik ve mide bulantısı gibi yan etkilere neden olacaktır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
