Senkop oldukça korkutucu bir tablodur. Senkop nedenleri çok çeşitli olabilir ve bazen çok ciddi sorunlar sonucu ortaya çıkabilir.
Bayılma veya kendinden geçme, tıbbi olarak bir senkop atağı olarak adlandırılır. Senkop atakları tipik olarak beyne giden kan akışında ani ve geçici bir düşüş nedeniyle ortaya çıkar, bu da bilinç kaybı ile sonuçlanır. Bilinç kaybı sonucu kişi düşer, bu da beyne yeniden kan gitmesini sağlar, sonuçta eğer düşmeye bağlı bir yaralanma olmazsa bayılan kişinin bilinci kısa sürede geri gelir ve genellikle başka bir sorun da kalmaz.
Senkop bir hastalık değil, altta yatan nedenlerin oluşturduğu bir sonuçtur. Bu tablo sanıldığından çok daha sıktır. Her 4 kişiden biri yaşamı boyunca en az 1 kere bayılır. Ortalama bilinç kaybı süresi 12 saniye kadardır.
Gençlerde daha çok vazovagal senkop görülürken, ilerleyen yaşla sıklık artar ve organik sebepler daha ön plana çıkar. Bu durum acil servis müracaatlarının % 3-5 kadarını oluşturur, bunların yaklaşık % 40 kadarında hastaneye yatış nedeni olur. İlk senkop atağından sonra % 35 nüks riski vardır. Senkop atağı sırasında yaralanma riski % 29 ve major travma riski & 4.7 kadardır.
Senkop yaşlılarda düşme nedenleri arasında da önemli bir yer tutar ve yaşlılarda major travma sıklığı & 43’e kadar çıkabilir. Düşmeler zaman zaman çok tehlikeli olabilir. Düşme sonucunda ortaya çıkabilen en önemli sorunlar kemik kırıkları ve kafa travmalarıdır. Kalça kırıklarının % 95’inden fazlası düşme sonucunda ortaya çıkar. Kalça kırığı geçiren yaşlıların % 20-30’u kırık sonrası 6 ay içinde genellikle kaybedilir. Düşmeler travmatik beyin hasar ve kanamalarının da en önemli nedenidir.
Başlıca senkop nedenleri aşağıda görülmektedir.
- Refleks senkop
- Vazovagal senkop
- Ortostatik hipotansiyon
- Karotis sinüs duyarlılığı
- Kardiyak senkop
- Kalp ritm bozuklukları
- Kalp blokları
- Kalp kapak hastalıkları
- Aort darlığı
- Pulmoner darlık
- Koroner kalp hastalığı
- Hipertrofik kardiyomyopati
- Sol atriyal miksoma
- Uzun QT sendromu
- Pulmoner emboli
- Kimi ilaçlar
- Nörolojik nedenler
- Beyin damar hastalıkları
- Otonom disfonksiyon
- Subklavya çalma sendromu
- Diğer nedenler
- Endokrin nedenler
- Psikiyatrik sorunlar
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
