Troponin, kalp krizi tanısında çok büyük önem taşıyan bir biyokimyasal belirteçtir ve hastanın ciddiyetini belirlemek açısından çok yararlıdır.
Troponin Nedir?
Troponin, kalp kası ile ilgili değişikliklere işaret edebilecek en önemli biyokimyasal belirteçler arasındadır. Temel olarak bu madde kalp kası hücrelerinde kasılmayı düzenleyici rol oynayan karmaşık yapılı bir proteindir. Normalde kanda bulunmayan bu protein yapıları ancak kalp kasının hasarlanmasına bağlı olarak kan dolaşımına karışır.
Bu protein kendi içerisinde 3 alt gruptan meydana gelir. Troponin C (TnC), Troponin I (TnI) ve troponin T (TntT) bir araya gelerek troponin proteinini oluşturur. Bu proteinlerden TnI ve TnI, kalbe özgü olduklarından TnC’den ayrılır.
Bu nedenle, kalp kasında hasarlanma olup olmadığını anlamak için yapılan laboratuvar testinde TnT veya TnI değerlerine bakılır. Her iki türün ölçüm amacı aynı olsa da TnT ölçümünün duyarlılığı daha yüksektir.
Normal Değeri Nedir?
Normal değer TnT için <2 ng/mL ve TnI için de < 0.03 ng/mL olarak belirlenmiştir. Ancak, referans aralığı laboratuara ve kullanılan tekniğe ve ölçüm kitine göre değişiklik gösterebilir, o nedenle ölçüm yapılan laboratuarın referansları esas alınmalıdır.
Troponin neden yükselir?
Yüksek düzeylerin kalbe bağlı ve kalp dışı nedenlere bağlı olmak üzere iki ana neden grubu vardır. Kalbe bağlı nedenler arasında en önemlisi ve en fazla yükselmeye yol açan neden kalp krizidir (myokard enfarktüsü). Kalp krizinde değerin yükseklik derecesi kalp kasında ortaya çıkan hasarın miktarı ile doğru orantılıdır.
Kalp krizi sırasında kalbin bir bölgesini besleyen damarın tıkanması sonucunda o bölgeye giden kan akımı kesilir ve o bölgedeki kalp kasında hasar ortaya çıkar. Oradaki hasar ve hücre ölümü nedeniyle troponin açığa çıkarak kan dolaşımına karışır ve göğüs ağrısının başlamasından 1- 2 saat sonra kanda yükseklik saptanabilir hale gelir. Bu yükseklik 12- 48 saatlik bir zaman dilimi içinde pik yapıp en yüksek düzeye ulaşır ve 4- 10 gün içinde normale döner.
Ancak, düzeyin yükselmiş olması ön planda kalp krizi tanısı için için bir kalp krizi tanısı için önemli olsa da tek başına yeterli değildir. Kalp krizinin tanısı için bu düzeyin dışında diğer belirti ve bulgular da büyük önem taşır. Kalp krizi dışında yükselmeye yol açan diğer kalbe bağlı nedenler şu şekilde sayılabilir:
- Akut ya da kronik kalp yetmezliği
- Taşikardiler
- Kalp kasının iltihaplanması (myokardit)
- Aort diseksiyonu
- Aort kapak hastalığı
- Hipertrofik kardiyomiyopati (HKMP)
- Kırık kalp sendromu (Takotsubo sendromu)
- Perikardit (kalp zarının iltihaplanması)
- Bradikardiler
- Koroner bypass ameliyatı ve koroner stent gibi girişimler sonrasında
Kalbe bağlı olmayan yükselmeler ise aşağıdaki durumlarda görülebilir:
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Hipotiroidi
- Hipertiroidi
- İnme
- Böbrek yetersizliği
- Pulmoner emboli
- Vaskülitler
- Şok ve sepsis
- Ağır seyirli enfeksiyonlar
- Yoğun egzersiz
- Sindirim sistemi kanamaları
- Yanıklar
- Kimi ilaçların kullanımı sonrasında
Yüksek duyarlılıklı kardiyak troponin (hs-cTn) nedir?
Yüksek hassasiyetli kardiyak troponin, daha düşük düzeyleri saptayabilen yeni bir test türüdür. Bu testle kalp hasarı ve kalp krizi tanısı daha erken konarak girişim başarısı arttırılabilir. TnT için normal aralık 0 ile 10ng/L arasındayken yüksek hassasiyetli kardiyak troponin (hs-cTnT) için normal değerler 3-14ng/L’dır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
