Gebelikte hipertansiyon, hem annenin hem de bebeğin yaşamını tehdir eden ve pek çok istenmeyen olaya yol açabilen ciddi bir sorundur.
Gebelikte hipertansiyonun önemi
Gebelikte en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biri hipertansiyondur. Hipertansiyon tüm gebeliklerin %5-10’unda görülür ve anne ve bebek kayıplarının en önemli nedenleri arasındadır. Bu sorunun sıklığı son 20 yılda % 25 artış göstermiştir.
Gebelik seyrinde hipertansiyon bebek için de anne için de zararlı etkilere sahiptir. Yüksek kan basıncı, plasentaya giden kan akımını azaltabilir. Bu da bebeğe giden oksijen ve besin miktarının azalması demektir. Böylece bebeğin büyümesi yavaşlayacak ve erken doğum riski artacaktır. Ayrıca hipertansiyon, plasentanın vaktinden önce rahimden ayrılmasına ve hayati tehlikeye neden olacak komplikasyonlara neden olabilir.
Gebelik seyrinde hipertansiyon tanısı, gebeliğin 20. haftasından sonra kan basıncının 140/90 mmHg üzerinde seyretmesi ile konulur. Bu tanıyı koyabilmek için kan basıncının usulüne uygun olarak en az üç farklı günde ölçülerek her seferinde 140/90 mmHg üzerinde saptanması gerekir.
Durumun ciddiyetini belirleyen bulgulardan biri tansiyon değerinin 160/110 mmhg’nın üzerinde olması, diğeri de annenin idrarında protein kaçağı olup olmadığıdır. Daha acil durumlarda annede bilinç bozukluğu ve nöbetler de gelişebilir. Bu tablolar preeklampsi/eklampsi’dir. Bebekte ise bu tablolar gelişim geriliği, erken doğum riski ile sonuçlanabilir.Gebelikte hipertansiyon görülen kadınlarda doğumdan sonra değerler normale dönse de ileri yaşlarda hipertansiyon ve kalp hastalığı görülme riski belirgin şekilde artar.
Risk faktörleri
- Çoğul gebelik
- Gebe kalmadan önce tansiyon hastası olanlar
- 20 yaşından küçük ,40 yaşından büyük gebeler
- Ailesinde tansiyon yüksekliği olanlar
- Daha önceki gebeliklerinde tansiyon yüksekliği yaşamış olanlar
- Sistemik bir hastalığı olan gebeler (Diyabet,böbrek hastalığı gibi)
Gebelikte hipertansiyon ile ilgili sorunlar
Gebelikte hipertansiyona bağlı annede oluşabilecek sorunlar
- Plasenta dekolman
- Yaygın damar içi pıhtılaşma
- Akut solunum sıkıntısı
- Akciğer ödemi
- Aspirasyon pnömonisi
- Akut böbrek yetmezliği
- Karaciğer sorunları
- Beyin kanaması
- İnme
- Hipertansif ensefalopati
- Ölüm
Gebelikte hipertansiyonun bebekte yaratabileceği sorunlar
- Büyüme-gelişme geriliği
- Erken doğum
- Amniyon sıvı azlığı
- Anne karnında ölüm
- Sezaryan sıklığında artış
Gebelikte hipertansiyon tipleri
Gebelikte rastlanan hipertansiyon, başlangış zamanı ve vücudu nasıl etkilediğine göre 4 grupta incelenir.
- Kronik hipertansiyon
- Gebelik hipertansiyonu
- Preeklampsi
- Kronik hipertansiyona eklenen preeklampsi
Gebelik seyrindeki hipertansiyon tiplerinin her biri farklı tablolardır ve hepsine ayrı ayrı yaklaşım gerekir. Bu tabloların her biri ayrı yazılarda incelenecektir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
