Kontrol altına alınmadığı takdirde, diyabet komplikasyonları vücuttaki neredeyse her organı etkileyebilecek sonuçlara yol açabilir.
Kalp Hastalığı
Kalp hastalığı en yaygın diyabet komplikasyonlarından biridir. Özellikle koroner kalp hastalığı ve kalp yetersizliği diyabetin neden olduğu en önemli sorunların başında gelir. Diyabet bu sorunların oluşumuna önemli ölçüde katkıda bulunmanın yanı sıra, mevcut sorunların da ağırlaşmasına yol açar. O kadar ki, diyabet varlığının, bilinen bir kalp hastalığı olmasa bile, koroner kalp hastalığı varlığı ile eşdeğer kabul edilmesi yönünde bir eğilim vardır.
Diyabet, yüksek kan şekeri seviyeleri nedeniyle arterlerin (kan damarlarının) sertleşmesine ve daralmasına neden olabilir. Bu durum, kanın kalbe ve diğer organlara ulaşmasını zorlaştırarak kalp krizi, inme ve diğer kalp hastalıklarına neden olabilir. Diyabet ayrıca, kolesterol yüksekliği, hipertansiyon ve enflamasyon gibi faktörleri de etkileyerek kalp hastalığı riskini artırır. Diyabetli kişilerin kalp hastalıklarına yakalanma riski, diyabeti olmayan kişilere göre daha yüksektir.
İnme
Diyabetli kişilerde kan şekeri seviyeleri yüksek olduğunda, arterlerde plak birikmesi ve kan pıhtıları oluşma riski artar. Bu durum, beyne giden damarların tıkanmasına neden olabilir ve inme riskini artırabilir.
Diyabet ayrıca, kolesterol yüksekliği, hipertansiyon ve enflamasyon gibi faktörleri de etkileyerek inme riskini artırır. Diyabetli kişilerde tansiyon yüksekliği ve yüksek kolesterol seviyeleri daha yaygın olduğundan, inme riski daha da artabilir.
Diyabet ve hipertansiyon
Diyabet ve hipertansiyon, birbirlerini etkileyen iki yaygın sağlık sorunudur. Diyabetli kişilerin, yüksek kan basıncı (hipertansiyon) geliştirme olasılığı daha yüksektir. Aynı şekilde, hipertansiyonlu kişilerin de diyabet geliştirme riski daha yüksektir. Bu nedenle, diyabetli kişilerin düzenli olarak kan basıncını kontrol etmeleri ve hipertansiyonlu kişilerin de kan şekerlerini kontrol altında tutmaları önemlidir.
Diyabet, kan şekerinin yüksek olması nedeniyle, kalp hastalığı, böbrek hastalığı, sinir hasarı, göz problemleri ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Hipertansiyon ise, yüksek kan basıncı nedeniyle, kalp krizi, inme, böbrek hastalığı, görme kaybı ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hem diyabet hem de hipertansiyon, kan damarlarına ve organlara zarar vererek, kalp ve damar hastalıkları riskini artırır.
Diyabetli kişilerin, hipertansiyon geliştirme olasılığı daha yüksektir. Yüksek kan şekeri seviyeleri, kan damarlarında hasara neden olarak, kan basıncını yükseltebilir. Ayrıca, diyabet, böbreklerin işlevselliğini azaltarak, hipertansiyona yol açabilir. Hipertansiyonlu kişilerin de, diyabet geliştirme riski daha yüksektir. Yüksek kan basıncı, kan şekeri seviyelerini etkileyerek, diyabet gelişim riskini artırabilir.
Böbrek hastalığı
Diyabet, böbreklerin sağlıklı bir şekilde çalışmasını engelleyebilen ve böbrek hastalıklarına neden olabilen bir sağlık sorunudur. Diyabetli kişilerde böbrek hastalıkları, diyabetin en yaygın komplikasyonlarından biridir ve ilerleyici bir durumdur.
Diyabetli kişilerde böbreklerdeki küçük kan damarları hasar görebilir ve böbreklerin görevini yerine getirmesini zorlaştırabilir. Bu durum, diyabetik nefropati olarak adlandırılır ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Diyabetik böbrek hastalığı, düzenli diyaliz ihtiyacına yol açan en önemli sorundur ve tüm diyaliz hastalarının %44’ünde neden diyabetik böbrek hastalığıdır.
Diyabetik nöropati (sinir hasarı)
Diyabet komplikasyonları arasında en ağırlarından biri sinir hasarıdır ve diyabetik nöropati olarak adlandırılır.
Diyabet komplikasyonları arasında diyabetik nöropati ayrı bir öneme sahiptir. Diyabet metabolik etkileri sonucunda nöroenflamasyona yol açarak zamanla ellerde veya bacaklarda uyuşma, yanma veya ağrı nedeni olan sinir hasarına yol açabilir.
Diyabetik nöropati, diyabetli kişilerde sık görülen bir durumdur ve sinirlerin çeşitli bölgelerinde hasara neden olabilir. Bu durum, çeşitli belirtilere neden olabilir, bunlar arasında ağrı, karıncalanma, uyuşukluk, kas güçsüzlüğü, yürüme güçlüğü, sindirim sorunları, cinsel sorunlar ve kalp-damar problemleri bulunur. İç organ sinirlerinde nöropati olursa, tutulan organ fonksiyonları etkilenebilir.
Diyabetik nöropati, diyabetli kişilerde yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve ayrıca diğer komplikasyonları da tetikleyebilir. Dİyabetik nöropati sonucunda oluşan his bozuklukları yaraların farkedilmesini ve iyileşmesini geciktirebilir ve hayatı tehdit edici sonuçlara yol açabilir.
Diyabette göz sorunları
Diyabet, gözlerde birçok farklı soruna neden olabilir. Diyabetin gözler üzerindeki etkisi, uzun vadede ciddi görme kaybına neden olabilen diyabetik retinopati olarak bilinen bir durumla sonuçlanabilir. Bununla birlikte, diyabetin gözlerde başka sorunlara da neden olabileceği unutulmamalıdır. İşte diyabetin gözler üzerindeki olası etkileri:
- Diyabetik Retinopati: Diyabetik retinopati, diyabetin en yaygın göz sorunlarından biridir ve kan şekeri yüksek olduğunda retinanın damarlarını etkileyen bir durumdur. Retinanın kan damarları hasar gördüğünde, kan ve sıvı retinaya sızabilir ve retina tabakasında birikerek ciddi görme kaybına neden olabilir.
- Katarakt: Diyabet, katarakt oluşumuna neden olabilir. Katarakt, göz merceğindeki bulanıklığa neden olur ve görme netliğini azaltabilir.
- Glokom: Diyabet, glokom olarak bilinen bir göz hastalığına da neden olabilir. Bu durum, göz içindeki basıncın artmasıyla karakterizedir ve optik sinir hasarına neden olarak görme kaybına yol açabilir.
- Göz Kuruluğu: Diyabet, göz kuruluğuna neden olabilir. Bu durumda gözlerde kaşıntı, yanma, batma ve kızarıklık gibi belirtiler görülebilir.
Diyabetin gözler üzerindeki etkilerini azaltmak için, diyabetli kişilerin düzenli göz muayeneleri yaptırmaları önemlidir. Göz sorunları erken teşhis edilirse, tedavi edilme olasılıkları daha yüksektir ve görme kaybı riski azalır.
Diyabette cinsel sorunlar
Diyabet komplikasyonları arasında cinsel sorunlar genellikle gözden kaçırılır. Diyabet, cinsel sorunlara neden olabilen birçok faktöre sahiptir. Diyabetli kişilerde hormonal dengesizlikler, sinir hasarı ve kan dolaşımındaki bozukluklar cinsel sorunlara yol açabilir. Bunların başlıcaları aşağıdadır:
- Sertleşme Sorunları: Diyabet, kan damarlarına ve sinirlere zarar verebilir. Bu da sertleşme sorunlarına yol açabilir. Diyabetli erkekler, sağlıklı erkeklerden daha yüksek bir oranda sertleşme sorunu yaşama riski taşırlar.
- Orgazm Sorunları: Diyabetli kadınlar ve erkekler, daha yüksek oranda orgazm sorunları yaşama olasılığına sahiptir.
- Vajinal Kuruluk: Diyabetli kadınlarda vajinal kuruluk görülebilir. Bu durum, cinsel ilişki sırasında ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir.
- Düşük Cinsel İstek: Diyabet, hormon seviyelerinde değişikliklere neden olabilir ve düşük cinsel isteğe yol açabilir.
Diyabette cilt sorunları
Diyabet, cilt sağlığı için önemli bir risk faktörüdür. Diyabetli kişiler, yüksek kan şekeri seviyeleri, diyabetik nöropati ve dolaşım bozukluğu nedeniyle cilt problemleriyle çok sık karşılaşırlar. Bunların başlıcaları aşağıdadır:
- Cilt Enfeksiyonları: Diyabetli kişiler, bakteriyel ve mantar enfeksiyonlarına daha yatkındır. Yüksek kan şekeri seviyeleri, bakteri ve mantarların büyümesini destekleyen bir ortam yaratabilir. Bu enfeksiyonlar, vücudun farklı bölgelerinde görülebilir ve genellikle tedavi edilmesi zor olabilir.
- Cilt Kuruluğu: Diyabetli kişilerde, cildin nemini koruma yeteneği azalabilir. Bu, ciltte kuruluk ve kaşıntıya neden olabilir. Diyabetli kişilerde ayrıca, sıcak ve kuru hava, sabun ve diğer cilt ürünleri gibi faktörler de cilt kuruluğunu artırabilir.
- Yaraların Yavaş İyileşmesi: Diyabetli kişilerde, yüksek kan şekeri seviyeleri, yaraların daha yavaş iyileşmesine neden olabilir. Bu, cilt yaralanmaları, kesikler, yanıklar ve ameliyat sonrası yaralar dahil olmak üzere her türlü yaralanmada geçerlidir. Yaraların daha yavaş iyileşmesi, enfeksiyon riskini artırabilir ve cilt problemlerini daha da kötüleştirebilir.
Enfeksiyonlar
Tip 2 diyabet vücudun enfeksiyonla mücadele etme yeteneğini yavaşlatır. Yüksek kan şekeri, dokularda yüksek şeker seviyelerine yol açar. Bu olduğunda, bakteriler büyür ve enfeksiyonlar daha hızlı gelişebilir. Yaygın enfeksiyon bölgeleri mesane, böbrekler, vajina, diş etleri, ayaklar ve cilttir. Enfeksiyonların erken tedavisi daha ciddi komplikasyonları önleyebilir.
Diyabette Diş Sorunları
Diyabetli kişiler ciddi diş ve ağız sağlığı sorunları açısından normalden daha yüksek bir riskle karşı karşıyadır. Kan şekeri ne kadar kontrolsüz olursa, diş ve ağız sağlığı sorunlarının ortaya çıkma olasılığı da o kadar artar. Bunun nedeni, kontrolsüz diyabetin, ağızda oluşabilecek enfeksiyonlara karşı vücudun ana savunması olan beyaz kan hücrelerini bozmasıdır.
Zamanla, tedavi edilmeyen plak diş çürümesine, diş eti hastalığına (gingivitis), periodontitise ve diş kaybına yol açabilir. Bu nedenle, şişmiş, hassas veya kanayan diş etleri gibi diş eti sorunlarının belirtilerine dikkat etmek ve ağız ve diş sağlığı için gerekli önlemleri almak gerekir.
Diyabet komplikasyonları nasıl önlenir?
Diyabet komplikasyonu içinden birçoğu önlenebilir veya kontrol altında tutulabilir. Bu önlemlerin başlıcaları aşağıdadır:
- Kan şekeri seviyelerini izleyin ve hedeflenen aralıklarda tutun: Diyabetik bir kişi, kan şekeri seviyelerini sürekli olarak izlemelidir. Kan şekeri seviyeleri hedeflenen aralıklarda tutulmalıdır. Kan şekeri kontrolünün iyi bir şekilde yapılması, diyabetin komplikasyonlarını önlemeye yardımcı olur.
- Beslenme düzenine dikkat edin: Diyabetik bir kişi, sağlıklı beslenmelidir. Diyabetik bir diyet, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Sağlıklı bir diyet, diyabetik hastalarda yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve diğer sağlık sorunları riskini de azaltabilir.
- Düzenli egzersiz yapın: Düzenli egzersiz, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutar, kalp sağlığını iyileştirir, kan basıncını düşürür ve kilo kaybına yardımcı olur. Diyabetik bir kişi, günlük egzersiz programına uyarak sağlığını koruyabilir.
- Sigara içmeyin: Sigara içmek, diyabetik hastalarda kalp hastalığı, damar tıkanıklığı, böbrek hastalığı, sinir hasarı ve görme kaybı gibi komplikasyonların riskini artırır. Bu nedenle, diyabetik bir kişi sigara içmemelidir.
- Doktor kontrollerini düzenli olarak yapın: Diyabetik bir kişi, doktor kontrollerine düzenli olarak gitmelidir. Bu kontroller, diyabetik hastalığın kontrol edilmesine ve komplikasyonların erken teşhis edilmesine yardımcı olur.
- Stres yönetimine önem verin: Stres, kan şekeri seviyelerini yükseltebilir. Diyabetik bir kişi, stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya başka stres azaltıcı aktiviteler yapabilir.
Sonuç
Sonuç olarak, diyabet komplikasyonları ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme kadar gidebilen sonuçlar yaratabilir. Bu nedenle, diyabetin iyi kontrolu ve komplikasyonlar için düzenli takip ve kontroller büyük önem taşır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
