Geçtiğimiz yaz başından beri tüm dünyada hakim suş olan BA4 ve BA5 yerine yavaş yavaş yeni Covid-19 varyantları hakim oluyor.
CDC tarafından yayınlanan son verilere göre, özellikle ABD’de yine Omicron ailesinden BA.4.5, BQ.1.1, BQ.1 ve BF.7 suşları giderek ön plana çıkıyor. Jalen BQ.1 ve BQ.1.1 suşları ABD’deki vakaların %11’inden sorumlu. Ancak, azalmakla birlikte, BA.2.75.2, BA.2.75 ve BA.4 de tesbit edilmeye devam ediyor. Ayrıca, ilk kez 2022 Ağustos ayında Hindistan’da saptanan ve halen Singapur’daki vakaların yarısını oluşturan XBB ve kardeşi XBB.1 suşları da arka planda artış gösteriyor. Bu son suşlar şimdiye kadar ABD dahil 17 ülkede saptandı. Yukarıda sayılan yeni covid-19 varyantları tümüyle Omicron alt tipleri ve genel Omicron özelliklerini taşımaktalar.
Yeni bir varyantın yayılabilmesinin yolu, öncekilerden daha bulaşıcı olmasından geçiyor. Daha bulaşıcı olmayan bir mutasyonun zaten yaşama şansı da yok. Nitekim bu son varyantların da önceki tiplerden daha bulaşıcı olduğu sanılıyor. Nitekim, Singapur’da XBB varyantının tüm vakaların % 22’sinden %54’üne çıkması ancak bir hafta sürdü.
Pekin Üniversitesinde yapılan ve henüz preprint olan ve editör onayından geçmemiş bir çalışmaya göre XBB,BQ.1.1 ve birkaç başka varyant sadece daha bulaşıcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda bağışıklık sistemini de daha fazla kırıyor.
Toplumda yeterince bağışıklanmış kişi bulunmadığı takdirde, bu kişiler yeniden enfekte olma tehlikesi taşıyorlar. Bu durum da virüsün yayılmasını arttırıyor. BQ.1, BQ.1.1 ve XBB gibi yeni covid-19 varyantları da kısmen önceki antikordan kaçabildikleri için önceden hastalanmışları ve aşılıları yeniden enfekte edebiliyorlar. Bu nedenle aşılamanın sürdürülmesi ve hatırlatma dozlarının yapılması büyük önem taşıyor. Aşılama her zaman hastalanmaktan korumasa da, ağır hastalık ve ölüm riskini büyük ölçüde azaltıyor.
İyi olan haber, yeni covid-19 varyantları daha bulaşıcı olmalarına karşılık, eski suşlardan daha tehlikeli değiller. Bu varyantlarla olan enfeksiyonlarda yeni veya daha tehlikeli bulgulara rastlanmadığı ve ölüm ve ağır hastalık riskinin daha yüksek olmadığı bildirildi.
Kış mevsiminin gelmesiyle tüm solunum yolu virüs enfeksiyonları gibi Covid-19 sıklığı da artacaktır. Üstelik, daha bulaşıcı olan yeni covid-19 varyantları daha kolay yayılma fırsatı bulacaktır. Bu nedenle aşısızların aşı olması ve aşılıların da hatırlatma dozu yaptırması büyük önem taşımaktadır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
