Stentler hakkında bilinmesi gerekenler

Okuma süresi: 3 dakika

Daralmış bir damarın veya kanalın açılarak akışın yeniden sağlanmasını mümkün kılan stentler hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir?

Kalp ve damar hastalıkları, dünya genelinde en yaygın sağlık sorunlarından biridir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan stentler, daralmış veya tıkanmış damarları açarak kan akışını yeniden sağlamaya yardımcı olur. Bu yazının temel konusu damarların açılması için kullanılan stentler olsa da, sindirim sistemindeki veya idrar yollarındaki darlıklar için kullanılan farklı stent türleri de vardır. Peki, stentler hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir, ne zaman kullanılırlar, ne yararlar sağlarlar ve hangi türleri mevcuttur?

Stent Nedir?

Stent, genellikle metal veya plastikten yapılan ve daralmış ya da tıkanmış bir damarı açık tutmak için kullanılan küçük, tüp şeklindeki bir yapıdır. Stentler, damarların içinde sabitlenerek kan akışını düzenlemeye yardımcı olur ve kalp krizi gibi ciddi komplikasyonları önleyebilir. Genellikle balon anjiyoplasti işlemi sırasında yerleştirilir ve damarların daralmış bölgelerini açmak amacıyla kullanılır.

Stentler Hangi Durumlarda Kullanılır?

Stentler, aşağıdaki durumların tedavisinde yaygın olarak kullanılır:

1. Koroner Arter Hastalığı (CAD): Kalbi besleyen damarların daralması sonucu ortaya çıkar. Stentler, kan akışını düzenleyerek göğüs ağrısını (anjina) ve kalp krizini önler.
2. Periferik Arter Hastalığı (PAD): Bacak veya kol damarlarının daralmasında stentler kullanılarak dolaşım iyileştirilir.
3. Biliyer Stentler: Safra yollarının tıkanıklığında kullanılır.
4. Üriner Stentler: İdrar yollarının darlık veya tıkanıklıklarında kullanılır.
5. Beyin Damarları: İnme riskini azaltmak için beyindeki daralmış damarlara stent yerleştirilebilir.

Stent Türleri Nelerdir?

Stentler, kullanım amacına ve yapısına göre farklı türlere ayrılır. İşte en yaygın kullanılan stent türleri:

1. Metal Stentler

• En yaygın kullanılan türdür.
• Metal bir kafes yapısına sahiptir ve damarı açık tutar.
• Genellikle koroner arter hastalığında tercih edilir.

2. İlaç Kaplı Stentler (Drug-Eluting Stents)

• Metal stentlerin üzerine ilaç kaplanmıştır.
• İlaç, damar daralmasını önler ve yeni doku oluşumunu engeller.
• Uzun vadeli başarı oranı daha yüksektir.

3. Çözünür Stentler

• Biyolojik olarak çözünebilen malzemelerden yapılmıştır.
• Damar açıldıktan sonra zamanla çözünerek kaybolur.

4. Gastrointestinal, Biliyer, Üriner ve Vasküler Stentler

• Sindirim kanalı, safra yolları, idrar yolları ve beyin damarları veya diğer damarlar damarlar gibi farklı bölgelerde kullanılan özel tasarımlı stentlerdir.

Stent Yerleştirme İşlemi Nasıl Yapılır?

Damara stent yerleştirme işlemi genellikle anjiyoplasti adı verilen minimal invaziv bir yöntemle yapılır:

1. Hazırlık Aşaması: Hasta lokal anestezi ile hazırlanır. Kasık veya bilekten bir damar giriş noktası belirlenir.
2. Balon ve Kateter Yerleştirme: Daralmış damara balonlu bir kateter yerleştirilir. Balon şişirildiğinde damarı genişletir.
3. Stent Yerleştirme: Balon üzerine yerleştirilmiş olan stent genişleyerek damarı açık tutar.
4. İyileşme Süreci: İşlem sonrası hasta bir süre gözlem altında tutulur ve genellikle bir gün içinde taburcu edilir.

Gastrointestinal, biliyer, üriner ve diğer amaçlı stentler için genellikle endoskopik farklı yöntemler kullanılır.

Stentlerin Sağladığı Faydalar

Stentler, doğru hastalarda kullanıldığında yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. İşte stentlerin sağladığı bazı faydalar:

1. Kan Akışını Düzenler: Daralmış damarların açılmasını sağlayarak kan dolaşımını iyileştirir.
2. Göğüs Ağrısını Azaltır: Angina pektoris semptomlarını hafifletir.
3. Kalp Krizi Riskini Azaltır: Kan pıhtılarının oluşumunu önleyerek kalp krizini engelleyebilir.
4. Daha Hızlı İyileşme Süreci Sağlar: Cerrahi işlemlere göre daha az invazivdir ve hızlı bir iyileşme sağlar.

Stent Yerleştirildikten Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?

Stent yerleştirildikten sonra sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, tedavinin başarısını artırır. Dikkat edilmesi gerekenler:

• Düzenli İlaç Kullanımı: Doktor tarafından reçete edilen kan sulandırıcı ilaçların düzenli kullanımı önemlidir.
• Sağlıklı Beslenme: Doymuş yağlardan ve trans yağlardan kaçınılmalı, sebze, meyve ve tam tahıllar tüketilmelidir.
• Sigara ve Alkol Tüketimini Azaltma: Bu alışkanlıklar, stent çevresinde tıkanıklığa yol açabilir.
• Düzenli Kontroller: Doktor ziyaretlerini aksatmamak, stentin durumu hakkında bilgi edinmek için önemlidir.

Sonuç

Stentler, kalp ve damar sağlığını korumada hayati bir role sahiptir. Daralmış veya tıkanmış damarları açarak yaşam kalitesini artırır ve ciddi komplikasyonları önler. Ancak, stent yerleştirme sonrası sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düzenli doktor kontrollerini sürdürmek tedavinin başarısını artırmak için kritik önem taşır. Sağlıklı bir kalp için yaşam tarzınızı gözden geçirin ve gerektiğinde uzmanlardan destek alın.