Perikardit Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Okuma süresi: 3 dakika

Perikardit, kalbi çevreleyen ve “perikard” adı verilen zarın iltihaplanması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır.

Perikardit, kalbin etrafını saran ince zar olan “perikard”ın iltihaplanmasıdır. Perikard, kalbi koruyan, stabilitesini sağlayan ve aşırı genişlemesini önleyen bir zardır. Bu zarın iltihaplanması durumunda ortaya çıkan bu sorun, genellikle ani gelişir ve birkaç gün ila birkaç hafta içinde iyileşebilir, ancak bazı vakalarda kronikleşme riski de taşır.

Perikarditin Belirtileri Nelerdir?

Perikarditin en yaygın belirtileri arasında şunlar yer alır:

1. Göğüs Ağrısı: Perikarditin en tipik belirtisi göğüs ağrısıdır. Bu ağrı keskin, bıçak saplanır tarzda olabilir ve nefes almakla, öksürmekle veya yatmakla artabilir. Ağrı genellikle sırt veya omuzlara yayılır.
2. Nefes Darlığı: Göğüs ağrısının şiddeti arttıkça nefes almak zorlaşabilir. Derin nefes alındığında ağrının artması da nefes darlığını tetikleyebilir.
3. Ateş: Bazı hastalarda hafif ateş görülür, bu genellikle iltihabın bir sonucu olarak ortaya çıkar.
4. Çarpıntı: Kalp atışlarının hızlanması veya düzensizleşmesi, perikarditin bir başka belirtisi olabilir.
5. Yorgunluk: Vücut genel bir stres altında olduğu için halsizlik ve yorgunluk hissi yaygındır.

Perikardit belirtileri sıklıkla kalp krizi belirtileriyle karıştırılabilir. Bu nedenle, bu tür şikayetler yaşayan kişilerin hemen bir doktora başvurmaları önemlidir.

Perikardit Neden Olur?

Perikarditin birçok nedeni olabilir, ancak en yaygın sebepler şunlardır:

• Viral Enfeksiyonlar: Özellikle soğuk algınlığı, grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüsler bu duruma yol açabilir.
• Bakteriyel Enfeksiyonlar: Daha nadir görülse de, bazı bakteriyel enfeksiyonlar da neden olabilir.
• Otoimmün Hastalıklar: Vücudun bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırdığında da bu durum gelişebilir. Lupus ve romatoid artrit gibi hastalıklar bu duruma yol açabilir.
• Kalp Krizi: Kalp krizi sonrasında gelişen inflamatuar süreçler vu soruna neden olabilir.
• Cerrahi Müdahaleler: Kalp ameliyatı sonrasında da perikardit görülebilir.
• Travmalar: Göğüs bölgesine alınan darbeler perikard zedelenmesine ve iltihaplanmasına neden olabilir.

Perikarditin Türleri

Perikardit, klinik seyrine göre iki ana grupta sınıflandırılır:

1. Akut Perikardit: Hastalık aniden başlar ve kısa sürede iyileşir. Genellikle birkaç hafta sürer.
2. Kronik Perikardit: Üç aydan daha uzun süren ve genellikle yavaş ilerleyen vakalardır. Bu tür daha ciddi olabilir ve tedavi gerektirebilir.

Perikardit Teşhisi Nasıl Konur?

Perikardit teşhisi koymak için doktorlar öncelikle hastanın şikayetlerini dinler ve fizik muayene yapar. Fizik muayene sırasında stetoskopla kalp dinlenirken perikard zarı iltihaplandığında oluşan “perikard sürtünme sesi” duyulabilir. Bunun dışında teşhisi doğrulamak için şu testler uygulanabilir:

• Elektrokardiyogram (EKG): Kalp atışlarındaki düzensizlikler ve başka belirtiler EKG’de görülebilir.
• Ekokardiyografi: Kalbin ultrasonla görüntülenmesi, perikard sıvısının miktarını ve kalbin çevresindeki iltihabı tespit etmek için kullanılır.
• Göğüs Röntgeni: Kalbin etrafındaki sıvı miktarını belirlemede yardımcı olabilir.
• Kan Testleri: Enfeksiyon veya inflamasyon belirtileri aranabilir.

Perikardit Tedavi Yöntemleri

Tedavide kullanılan yöntemler hastalığın türüne, şiddetine ve nedenine göre değişiklik gösterir. İşte en yaygın tedavi yöntemleri:

1. İlaç Tedavisi:

• Ağrı Kesiciler ve Antiinflamatuvarlar: İbuprofen gibi non-steroid antiinflamatuvar ilaçlar (NSAID’ler) ağrıyı ve iltihabı hafifletmek için kullanılır.
• Kortikosteroidler: Eğer NSAID’ler etkili olmazsa veya hastalığın nedeni otoimmün bir durumsa, kortikosteroidler kullanılabilir.
• Kolşisin: Perikarditin tekrarını önlemek için kullanılabilecek bir ilaçtır.

1. Cerrahi Müdahale:

• Perikardiyosentez: Kalp etrafında sıvı birikmesi (perikardiyal efüzyon) durumunda, fazla sıvıyı boşaltmak için perikardiyosentez adı verilen bir işlem yapılabilir.
• Perikardiektomi: Kronik ve ciddi perikardit vakalarında, kalp zarı çıkarılabilir.

1. Dinlenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Perikarditin tedavisinde dinlenme büyük önem taşır. Ağrılar hafifleyene kadar fiziksel aktivitelerden kaçınmak gerekir. Ayrıca, sağlıklı bir diyet ve düzenli uyku gibi yaşam tarzı değişiklikleri de iyileşme sürecini hızlandırabilir.

Perikarditten Korunma Yolları

Perikarditin bazı türleri önlenebilir olmasa da, genel sağlık durumunu iyileştirerek ve bağışıklık sistemini güçlendirerek perikardit riskini azaltabilirsiniz. İşte bazı öneriler:

• Düzenli Olarak Aşı Olun: Özellikle grip ve zatürre aşıları, perikardite yol açabilecek enfeksiyonlardan korunmanıza yardımcı olabilir.
• Enfeksiyonlardan Kaçının: Ellerinizi sık sık yıkamak ve hasta kişilerden uzak durmak enfeksiyon kapma riskinizi azaltacaktır.
• Kalp Sağlığınızı Korumaya Özen Gösterin: Sağlıklı beslenme, sigaradan uzak durma ve düzenli egzersiz yapma, kalp sağlığını korumanıza yardımcı olur.

Sıkça Sorulan Sorular

Perikardit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen perikardit ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Perikard sıvısının artması kalbin düzgün çalışmasını engelleyebilir. Bu duruma “kalp tamponadı” adı verilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Ayrıca, kronik vakalar kalp zarı sertleşmesine ve kalbin işlevlerinin bozulmasına neden olabilir.

Perikardit Tekrarlar mı?

Evet, bazı kişilerde tekrar edebilir. Tekrarlayan vakalar genellikle kolşisin gibi ilaçlarla kontrol altına alınabilir.

Kimler Risk Altındadır?

Perikardit her yaş grubunda görülebilir, ancak otoimmün hastalıkları olanlar, yakın zamanda kalp ameliyatı geçirenler veya viral enfeksiyonlara sık yakalananlar daha yüksek risk altındadır.

Sonuç

Perikardit, genellikle kısa sürede iyileşen ve tedaviye iyi yanıt veren bir rahatsızlık olsa da, doğru teşhis ve tedavi önemlidir. Özellikle kalp krizi belirtilerine benzer şikayetler yaşıyorsanız, zaman kaybetmeden bir doktora başvurmalısınız.