Koroner anjiografi, kalbi besleyen koroner arterler görüntülemek ve bu damarlarda daralma olup olmadığını saptamak için kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
Anjiografi nedir ?
Anjiografi, X ışınları aracılığı ile vücuttaki damarları görüntülemek amacıyla yapılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemle atardamarların (arter) ve toplardamarların (ven) darlıkları, tıkanıklıkları, genişlemeleri ve diğer sorunları görüntülenir.
Her damar bölgesinin damarlarının (kalp, akciğerler, beyin, boyun damarları, kol ve bacak damarları, iç organların damarları) görüntülenmesinin ayrı bir tekniği vardır. Kalbi besleyen koroner arterlerin görüntülenmesine de koroner anjiografi denir.
Koroner anjiografi gerekçeleri
Koroner anjiografi koroner damarlardaki sorunları ortaya çıkartarak bunlara yönelik tedavileri planlamak için yapılır. Başlıca gerekçeleri aşağıdadır:
- Angina (göğüs ağrısı) gibi koroner arter hastalığı belirtilerini aydınlatarak tanı koymak için
- Başka şekillerde açıklanamayan göğüs, çene, boyun, omuz ve kol ağrılarında
- Yeni başlayan veya giderek artan göğüs ağrısında
- Anormal stres testi sonuçlarını açıklamak için
- Kalp krizi sonrasında tıkanıklığın nerede olduğunu bulmak için
- Koroner damar hastalığına bağlı göğüs ağrısında koroner damardaki darlığın nerede olduğunu saptamak için
- Koroner stent ve bypass cerrahisi gibi girişimler öncesinde işlem planlaması için
- Koroner arter hastalığı tanısını doğrulamak için
- Gçğüs travmalarından sonra koroner arterlerin ve kalbin zarar görüp görmediğini saptamak için
- Kapak hastalıklarında ameliyata hazırlık için
- Doğumsal kalp hastalıklarında tanı ve ameliyata hazırlık için
Koroner anjiografi nasıl yapılır?
Koroner anjiografi öncesinde hastanın genellikle 8 saat kadar aç kalması ve eğer kasıktan girilecekse kasık tüylerini traş etmesi istenir.
Koroner anjiografi için hastanın bileğinden veya kasığından atardamar içine sokulan ve kateter adı verilen ince bir plastk boru kalbin çıkışına kadar ilerletilir. Daha sonra bu boru koroner arter ağzına oturtularak ucundan kontrast boya enjekte edilir. Enjekte edilen bu boya koroner arterin içini doldurarak damar için görünür hale getirir. Bu şekilde, damarın içinde bir darlık olup olmadığı görüntülenir. Verilen kontrast daha sonra böbreklerden atılır.
Bütün işlem genellikle yarım saatten daha kısa sürede biter, ancak bazen teknik veya hastaya bağlı sorunlar nedeniyle uzayabilir. İşlem sırasında hastaya damar yolu açılır ve kalp hızı ve ritmi monitörden izlenir.
İşlem sırasında stent takılmasına karar verilirse, işlem süresi doğal olarak uzar. Bu uzama yapılan işlemin kapsamına göre değişen sürelerde olabilir.
İşlem sonrası hasta birkaç saat veya bazen bir gece hastanede tutulur. Bu sırada, verilen kontrast maddenin atılması için bol su içmesi önerilir.
Eve gitmeden önce hastaya işlem yeri kanaması kontrolünün nasıl yapılacağı ve kanama varsa ne yapacağı gösterilir. Özellikle kasıktan işlem yapılan hastaların bir hafta kadar ağır kaldırmamaları ve o bacağı germemeleri istenir.
Koroner anjiografi komplikasyonları
Koroner anjiografi diğer pek çok girişimsel tıbbı işlem gibi bir takım riskler içerir. Bu nedenle, doktor işlemden işlemin sağlayacağı yararları ve olası riskleri hesaplayıp ona göre karar verir.
Minör komplikasyonlar
- Giriş yerinde ciltaltı kanaması: Bu durum genellikle birkaç günde kendiliğinden geçer, ancak uzarsa doktorla görüşmek gerekir.
- İşlem yerinde morluk: İşlem sırasında cilt altına kan sızması nedeniyle olur. Düzelmesi genellikle 2- 4 hafta alabilir.
- Kontrast maddeye karşı allerji
Daha ciddi komplikasyonlar
- Kateterin girdiği bilek veya kasık arterinde hasar: Bunun sonucunda el veya bacağa kan gitmesi etkilenebilir.
- Kalp krizi
- İnme
- Kontrast madde nedeniyle oluşabilecek böbrek hasarı
- İşlem çok uzarsa X ışınlarının yaratabileceği doku hasarı
- Ciddi kanama
- Ölüm
Komplikasyon riskinin artmasına neden olan durumlar
- Yaş: Yaş ne kadar ileriyse, risk o kadar yüksektir.
- Müdahalenin acil koşullarda yapılması: Hastanın koşullarının çok uygun olmayabilmesi ve planlama için fazla zaman bulunmaması nedeniyle acil müdahaleler her zaman daha risklidir.
- Böbrek hastalığı
- Çoklu koroner damar hastalığı
- Ciddi kalp hastalığı veya kalp yetersizliği bulunması
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
