Yaygın olarak tüketilen çay ve kahve gibi içeceklerde kafein olduğunu herkes bilir, ama kan şekeri ve kafein arasındaki ilişkiye pek dikkat edilmez.
Kahve, çay, kola ve çikolata gibi gıdalarla çoğu insanın her gün aldığı kafein sağlıklı insanlar için genellikle zararsız bir canlandırıcıdır. Ancak tip 2 diyabeti olanlarda kafein kan şekerini kontrol altında tutmanızı zorlaştırabilir.
Son atraştırmalar, tip 2 diyabetli kişilerin kafeine farklı tepki verdiğini ve kan şekeri ve insülin seviyelerini yükseltebildiğini göstermektedir.
Bir çalışmada, kahvaltıda 250 miligramlık bir kafein hapı ve öğle yemeğinde başka bir kafein hapı alan tip 2 diyabetli kişiler incelenmiştir. Bu, her öğünde iki fincan kahve içmekle yaklaşık aynı miktara denktir. Sonuçta bu kişilerin kan şekerlerinin kafein almadıkları günlere göre %8 daha yüksek olduğu saptandı, ayrıca yemek sonrası kan şekeri değerlerinin daha yüksek olduğu gözlendi. Bunun nedeni, kafeinin vücudun şekerin hücrelere girmesini ve enerjiye dönüşmesini sağlayan hormon olan insüline nasıl tepki verdiğini etkileyebilmesidir.
Kafein insülin duyarlılığını azaltabilir. Bu, hücrelerin hormona eskisi kadar tepki vermediği anlamına gelir. Bu, vücudun daha fazla insülin üretmesine neden olur ve insülin direncine gidişi kolaylaştırır.
Tip 2 diyabeti olanlarda dokular zaten insülini iyi kullanamaz ve yemek sonrası kan şekeri normalden daha fazla yükselir. Kafein bu seviyeyi sağlıklı bir noktaya indirmeyi zorlaştırabilir. Bu da kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Zamanla, bu durum sinir hasarı veya kalp hastalığı gibi diyabet komplikasyonlarına yakalanma olasılığını artırabilir.
Kafein, epinefrin (adrenalin olarak da adlandırılır) gibi bazı stres hormonlarının seviyelerini yükseltir. Epinefrin, hücrelerin daha fazla şeker işlemesini engelleyebilir. Ayrıca vücudun daha fazla insülin üretmesini de adenozin adı verilen bir kimyasalı bloke ederek engelleyebilir. Bu molekül vücudun ne kadar insülin üreteceğini ve hücrelerin buna nasıl tepki vereceğini kontrol eder. Kafein, vücudun ne kadar insülin yaptığında büyük rol oynayan adenozinin işlevini azaltabilir.
Ayrıca, fazla kafein uyku kalitesini de bozarak insülin duyarlılığını azaltabilir.
Kan şekeri ve kafein etkileşimi için yaklaşık 200 miligram kafein gerekir. Bu miktar, yaklaşık bir veya iki fincan kahve veya üç veya dört fincan siyah çaydaki miktardır.
Kan şekeri ve kafein arasındaki ilişki hakkında başka bir bilgi daha var. Araştırmalar, kahvenin ilk etapta tip 2 diyabete yakalanma olasılığını azaltabileceğini göstermektedir. Bunun nedeninin kahvenin yüksek oranda antioksidan içermesi olduğunu düşünülüyor. Bu bileşikler enflamasyonu azaltır. Ancak, halen tip 2 diyabeti olanlarda bu durum geçerli olmayabilir ve çay veya kahve içindeki kafein kan şekerini kontrol etmeyi zorlaştırabilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
