Kalp krizi riski toplumda çok yüksek. Rakamlar ortalama her üç erişkinden birinin ölüm sebebinin kalp hastalıkları olduğunu gösteriyor. Hastaların % 20- 30 kadarı ani ölümle kaybediliyor. Ancak bireysel olarak alınan kararlar ve önlemlerle bu rakamlar tersine çevrilebiliyor ve kalp hastalıkları riski azaltılabiliyor.
Kalp krizi riski nedir?
Rakamlar, kalp hastalıklarının görülme sıklığının arttığını gösteriyor. En çok dikkat edilmesi gereken rahatsızlıkların başında ise koroner kalp hastalığı geliyor. Koroner kalp hastalığı sorunu yaşayan her 100 kişiden 25’i herhangi bir belirti olmadan ani ölümle karşılaşıyor. Koroner kalp hastası olanların ancak %30’u başına bir iş gelmeden önce bunu öğrenebiliyor.
Koroner kalp hastalıkları büyük ölçüde diğer kalp sorunlarına da zemin oluşturuyor ve sorunun temelinde “damar yaşlanması” yatıyor. Çağdaş tıbbın kurucularından Dr. William Osler’in “İnsan damarlarının yaşındadır” sözü hala geçerli ve qamarın yaşlanması büyük ölçüde doğumla başlayan bir süreç. İnsanın yaşı ilerledikçe damar sertliğinin de ilerlediğini görüyoruz. Bu açıdan kalp hastalıklarının önlenmesi, aslında yaşlanmanın önlenmesi anlamına da geliyor. Kalp hastalıklarını önlemek için önce damar sağlığını korumak gerek.
Bugün kalp hastalıkları riskimizi en gerçekçi biçimde öğrenebilmemiz için çeşitli algoritmalar mevcut ve 40 yaşını geçen herkesin risk analizini yaptırması gerekli ve kalp hastalıklarından korunma başlı başına bir risk mücadelesi anlamına geliyor.
Kalp krizi riski azalması için neler yapılabilir?
Şekeri bırakın
Pratik olarak vücudun şeker ihtiyacı diye bir kavram yok. İhtiyaç olduğunda vücut tüm gıdalardan şeker üretme kapasitesine sahip. Fazla şeker tüketiliyorsa bunu olabildiğince düşük miktarlara çekmek gerekiyor. Şeker hastası olmayı engellemek kalp hastası olma riskinizi de azaltıyor.
Öte yandan, şekeri bırakarak, şekerin yaratacağı fazla kiloyu ve obezite riskini de engellemek mümkün. Bu da kalp hastalıklarını önlemek açısından çok önemli.
Şekerin ne tip veya ne kaynaklı olduğu da önemli değil, adı ne olursa olsun şeker şekerdir.
Tuzlu gıdaları alışveriş listenizden çıkarın
Aşırı tuz tüketimi yüksek tansiyona neden olarak kalp sağlığımızı tehdit ediyor. Gün içinde tükettiğimiz tuzun çoğu endüstriyel gıdalardan geliyor. Ürünlerin etiketlerini incelemeyi mutlaka bir alışkanlık haline getirip tuz miktarını kontrol etmeyi unutmamak gerek.
Sofraya tuzluk koymamak, az tuzlu peynir ve zeytin almak, market alışverişlerinde sürekli alınan gıdaları tuz açısından da inceleyerek zararlı olabilecekleri alışveriş listenizden çıkarmak ve gizli tuz kaynaklarından kaçınmak bu konuda yapılması gerekenler arasında sayılabilir.
Sigarayla “sonsuza dek” vedalaşın
Sigara içmeyi bırakmak kalp krizi riski azalması açısından çok önemli. Özellikle kadınların bu konuda daha çok önlem alması gerekiyor, çünkü sigara menopoz öncesi kadınlarda kalp hastalıkları riskini ciddi şekilde artırıyor.
Ölçülü beslenmeye çalışın
Kalp krizi riskinin azalması için aşırı gıdadan kaçınmak ve tüketime dikkat etmek gerekiyor. Alınması gereken ideal oranlar %50-60 karbonhidrat, %20-30 protein ve %10-15 yağ olarak belirtiliyor. Alınması gereken proteinin üçte ikisi bitkisel gıdalardan gelmeli. Özellikle ev dışında yemek yerken dikkatli olmakta büyük yarar var.
Hayvansal proteinde de balığa daha fazla yer verilmesinde yarar var. Kızartma derecesine kadar kızdırılan her yağ tehlikeli hale geldiği için her tür kızartmadan uzak durmak gerekli. Hayvansal yağları da olabildiğince az tüketmeyi prensip edinmek gerekiyor.
Her fırsatta hareket edin
Kalp krizi riskini azaltmak için düzenli olarak egzersiz yapmakta yarar var. Her akşam yarım saatlik yürüyüşler bile kalp sağlığı için büyük önem taşıyor. Dans etmek, bahçeyle uğraşmak, alışverişe yürüyerek gitmek, kısaca günlük hayatta hareketli olmak gerekiyor.
Stresinizi yönetmeyi öğrenin
Stres kaçınabileceğiniz birşey değil ama sorun zaten stres değil, strese verilen tepki. Stresin yarattığı psikolojik tepkiler kalp krizi riskini ortalama iki kat arttırıyor. Bu nedenle stresi yönetmeyi öğrenmek ve kendinizi stresin yaratacağı psikolojik sonuçlardan korumak çok büyük önem taşıyor.
Kalp krizi riski için başka neler yapılabilir?
Kalp krizi riskini azaltmak için yapılabilecekler arasında düzenli kontrolleri ihmal etmemek, tansiyon, şeker ve kolesterolü kontrol altında tutmak ve kullanılan ilaçları gereksiz kesmemek gerekiyor. Kalp krizi riskiniz kontrol edilebilen ve azaltılabilen bir faktör ve bu şekilde hayata sağlıklı yıllar katmak mümkün.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
