Pek çok kişi gereğinden çok daha fazla tuz tüketiyor, bu nedenle fazla tuz tüketimi belirtileri varsa tüketilen gıdalara dikkat edilmeli.
Tuz, yiyecekleri tatlandıran ve koruyucu olarak işlev gören bir baharattır. Yaklaşık %60’ı klorür ve yaklaşık %40’ı sodyumdur. Neredeyse tüm işlenmemiş gıdaların (sebzeler, meyveler, kuruyemişler, etler, tam tahıllar ve süt ürünleri gibi) sodyum oranı düşüktür. Tüketilen gıdalardaki tuz kasların gevşemesine ve kasılmasına yardımcı olur, sinir uyarılarına destek verir ve vücuttaki mineralleri ve suyu dengeler.
Vücudun sadece az miktarda sodyuma ihtiyacı vardır. Her gün yaklaşık 1.500 miligram yeterlidir. Bu da günde 2,5 gr kadar tuza tekabül eder. Ancak tüketilen miktarlar bunun çok üzerindedir. Çok fazla tuz felç, kalp hastalığı ve yüksek tansiyona yol açabilir.
Fazla tuz tüketimi belirtileri şu şekilde sayılabilir:
Şişkinlik: Şişkinlik, çok fazla tuz almanın en yaygın kısa vadeli etkilerinden biridir. Tuz vücutta su tutmasına neden olur, bu nedenle mide ve bağırsaklarda fazla sıvı birikir.
Kan basıncının yükselmesi: Kan basıncının yükselmesinin pek çok nedeni olabilir, bunlardan biri de fazla sodyum alımıdır. Kan basıncındaki değişim böbreklerin tuza verdiği tepkinin sonucudur. Çok fazla tuz sıvı atılmasını güçleştirir, sonuç olarak da kan basıncı yükselir.
Ödem: Ödem vücutta çok fazla sodyum bulunduğunun bir işareti olabilir. Yüz, eller, ayaklar ve ayak bilekleri gibi vücut kısımlarının şişmesi fazla tuz alımıyla ilişkili olabilir.
Fazla susama: Normalden daha fazla susama söz konusuysa, bu fazla tuz tüketiminin bir işareti olabilir. Fazla tuz hücrelerden su çeker ve bu da hücrelerin su ihtiyacını gidermek için susamaya yol açar.
Fazla kilo: Bir hafta veya birkaç gün içinde hızlı bir şekilde kilo alımının nedeni fazla tuz tüketimi olabilir. Bir günde 2 kilodan veya bir haftada 4 kilodan fazla kilo alımı fazla tuz tüketimine bağlı olabilir.
Sık idrara gitme: Fazla tuz, tuvalete daha fazla gitmeye neden olabilir. Bunun nedeni tuzun yol açtığı susama hissi sonucu fazla su içme ve böbreklerin tuzu dışarı atmak için fazla idrar üretmesidir.
Uykusuzluk: Yatmadan önce fazla tuz tüketimi, uyku kalitesini bozar. Belirtiler huzursuz uykudan, geceleri sık sık uyanmaya ve sabahları dinlenmiş hissetmemeye kadar değişebilir.
Güçsüzlük: Kanda fazla sodyum bulunması hücrelerden su çekeceği için bu durum hücre metabolizmasını kötü etkiler, bu da güçsüzlüğe yol açabilir.
Mide- bağırsak sorunları: Diyetle fazla tuz alınması sonucunda bulantı, ishal, fazla gaz ve kramplar gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumda fazla su içmek hücrelerin metabolizmasının düzelmesini ve bu gibi şikayetlerin azalmasını sağlar.
Dikkat edilmesi gereken birçok kısa vadeli etki olmasına rağmen, çok fazla tuz tüketmenin uzun vadeli etkileri de vardır. Kalp kası büyümesi, baş ağrısı, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, böbrek hastalığı, böbrek taşı, osteoporoz, mide kanseri ve felç gibi rahatsızlıklara yakalanma ihtimalinizi artırabilir.
Tuz alımını azaltmak için şu öneriler yardımcı olabilir:
- Etiketleri okuyun ve satın aldığınız gıdalardaki sodyum içeriğini kontrol edin.
- Şarküteri yerine taze etleri tercih edin.
- Gizli tuz kaynaklarından uzak durun.
- Dondurulmuş sebze satın aldığınızda, “taze dondurulmuş” olanları seçin ve önceden baharat veya sos eklenmiş olanlardan uzak durun.
- Baharat ve çeşni seçerken, etiketlerinde sodyum olmayanları tercih edin.
- Dışarıda yemek yiyorsanız, yemeğinizin tuzsuz hazırlanmasını isteyebilirsiniz.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
