Bayılma tedavisi ve önlenmesi, senkop ve near senkop durumunda bilinç kaybını önlemek ve tedavi için yapılacakları kapsar.
Bayılma durumunda yapılacaklar aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
- Bayılmanın ön belirtilerinin görülmesi durumunda bayılmanın önlenmesi konusunda kişinin bilgilendirilmesi
- Bilinç kaybı gelişmişse kişinin zarar görmesini önlemek ve bilincin geri gelmesini hızlandırmak için yapılması gerekenler
- Senkopa yol açan altta yatan bir durum varsa saptanması ve tedavisi
- Senkopu tetikleyen faktörler varsa, bunlar için gereken tedbirlerin alınması
Senkop veya near senkop sırasında neler yapılmalı?
Bayılacakmış gibi hisseden bir kişinin yapması gerekenler şunlardır:
- Güvenli bir yere oturmak veya yatmak
- Otururken, başı dizlerin arasına eğmek
- Oturma imkanı yoksa
- Bacakları çaprazlayıp elleri arkada kilitlemek
- Çömelmek
- İki eli birbirine kilitleyip kuvvetle çekmek
- Yeniden ayağa kalkarken yavaş ve tedbirli olmak
Bayılan bir kişi için neler yapılmalı?
Yakında bir kişi bayıldığı zaman yapılması gerekenler şunlardır:
- Kişiyi sırtüstü ve yastıksız olarak yatırmak
- Herhangi bir yaralanma olup olmadığını kontrol etmek
- Bacaklarını kalp hizasından daha yukarı kaldırarak bacaklardaki kanın beyne yönlenmesini sağlamak
- Sıkı giysileri (kemer, düğmeler vb.) gevşeterek vücudu rahatlatmak
- Kişinin temiz hava almasını sağlamak ve çevrede kalabalık varsa insanları uzaklaştırmak
- Sesle veya hafifçe dürterek yanıt verip vermediğini kontrol etmek
- Kişi kendine geldiğinde hemen ayağa kalkmasını önlemek
- Eğer bilinç kaybı bir dakikadan daha uzun sürmüşse mutlaka acil tıbbi yardım çağırmak
- Eğer solunum durmuşsa, varsa bilen kişilerce kalp akciğer canlandırmasına başlamak ve ambulans gelene kadar devam etmek
Buna karşılık, bayılma tedavisi sırasında yapılmaması gerekenler şunlardır:
- Su veya başka birşey yedirip içirmeye çalışmak
- Tokatlamak veya yüzüne su serpmek
- Yalnız bırakmak
Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
Bayılma atağı tümüyle masum nedenlerden olabildiği gibi, ciddi kalp veya beyin sorunları sonucu da olabilir. O nedenle, aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa, mutlaka doktora başvurulmalıdır.
- İlk bayılma atağı
- Bayılmadan önce göğüs ağrısı veya çarpıntı yakınması
- Kalp hastalığı öyküsü
- Bayılma sonucu oluşan yaralanma
- Bayılmadan önce, bayılma sırasında veya bayıldıktan sonra idrar veya dışkı kaçırmak
- Gebelik sırasında bayılma
- Tekrarlayıcı bayılma atakları
- Diyabet varlığı
- Bayılmanın bir dakikadan daha uzun sürmesi
Sonuç
Bayılma, çok çeşitli nedenlere bağlı olarak oluşan ve oldukça sık rastlanan bir durumdur. Bayılma anında yapılacakları bilmek önemlidir, ancak bunun yanısıra bayılmanın kök nedenlerine inerek olayı çözmek de en az bunun kadar önemlidir. Bayılma tedavisi kök nedenleriyle birlikte bir bütün olarak düşünülmelidir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
