Baş ağrısı, çok sık rastlanan ve cansıkıcı bir problemdir. Zaman zaman herkeste olsa da, bir kısmı yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler.
Tüm erişkinlerin % 50- 75’inin baş ağrısı sorunu olduğu tahmin ediliyor. Bunların bir kısmı kısa süreli ve hafif olsa da, önemlice bir kısmı da yaşam kalitesini büyük ölçüde bozacak nitelikte bulunuyor.
Baş ağrısı kökenleri
Birincil başağrıları
Migren, küme tipi ve gerginlik baş ağrısı gibi baş ağrıları birincil baş ağrıları olarak bilinir ve yılda yaklaşık 3 milyon kişiyi etkiler. Bunlara birincil denmesinin sebebi, bunların herhangi bir hastalık veya bozukluğun belirtisi olmayıp, sorunu bizatihi baş ağrısının oluşturmasıdır.
İkincil baş ağrıları
İkincil baş ağrıları deyimi, başka bir hastalık yada sağlık sorunu nedeniyle ortaya çıkan baş ağrılarını tanımlamak için kullanılır. Başlıca nedenler şunlardır:
- Enfeksiyonlar
- Kullanılan ilaçlar
- Mental bozukluklar
- Kafa travmaları
- İnme
- Tümörler
- Sinir sorunları
- Sinüs problemleri
- İleri hipertansiyon
Baş ağrısı tipleri
Baş ağrılarının pek çok çeşidi mevcuttur. Bunların başlıcaları şu şekilde sayılabilir:
- Migrenler
- Gerginlik baş ağrısı
- Küme baş ağrısı
- Ağrı kesicilere bağlı baş ağrısı: Genellikle migren veya diğer baş ağrıları nedeniyle sık kullanılan ağrı kesici ilaçların yarattığı baş ağrısıdır. Hastanın öyküsünde en az 3 ay süreyle ve her ayın en az 10 gününde ağrı kesici kullanımı bulunur. Hatta yapılan bir çalışmada, ağrı kesicilerin neden olduğu baş ağrılarının migren ağrılarının önüne geçtiği bildirilmiştir.
- Yeni günlük kalıcı baş ağrısı: Bu sorun ani başlayıp 24 saat boyunca devam eder ve genellikle hemen hemen her gün tekrarlar. Neyse ki, bu tip oldukça nadirdir.
- Egzersiz baş ağrıları: Bunlar yoğun egzersiz sırasında veya sonrasında ortaya çıkar ve başın her iki yanında zonklayıcı şekilde hissedilir.
- Hemicrania continua: Kronik ve kalıcı bir baş ağrısı tipidir ve baş ve yüzün bir tarafında görülür. Genellikle sürekli ağrı yerine azalıp şiddetlenen ağrı dönemleri şeklinde seyreder. Bu tanıyı koyabilmek için baş ağrısının 3 aydan uzun süredir kesilmeden devam ediyor olması gerekir.
- Gebelik baş ağrıları: Tüm gebeliklerin % 10- 17 kadarında görülür. Bu baş ağrılarının başlıca nedenleri gebelikteki hormonal değişiklikler ve strestir.
Baş ağrısı tetikleyicileri
Gerek migrenler, gerekse diğer baş ağrıları çeşitli faktörler tarafından tetiklenirler. Bu faktörler şu şekilde sayılabilir:
- Aktivite
- Egzersiz
- Eğilme
- Ağırlık kaldırma
- Hareketsizlik
- Jet lag
- Alkol
- Şarap
- Bira
- Sert içkiler
- Fazla içki tüketimi
- Allerjiler ve sinüs problemleri
- Çevre kirliliği
- Polenler
- Mevsim değişiklikleri
- Hapşırma
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
- Kulağa bağlı nedenler
- Yüksek sesle müzik dinleme
- Akustik travma
- Çevresel gürültü
- Emosyonel nedenler
- Öfke
- Anksiyete
- Korku
- Üzüntü
- Depresyon
- food or eating
- Yiyecekler
- Kafein
- Kimi gıdalar
- Susuzluk
- Şekerli içecekler
- Sağlıksız beslenme
- Öğün atlama
- Açlık
- Hormonal değişiklikler
- İlaçlar
- Travma
- Uyku bozuklukları
- Kokular
- Stres
- Çevre
- Araç tutması
- Görsel nedenler
- Parlak veya çakan ışıklar
- Bilgisayar ekranları
- Parlak yansımalar
- Floresan lambalar
- Güneş ışığı
Ne zaman doktora gitmeli?
Zaman zaman herkeste başı ağrıyabilir. Ancak ayda üç kezden daha sık atak yaşayanların bir doktora gitmesinde yarar vardır. Ayrıca, tetikleyen nedenlere dikkat etmek ve bunlardan kaçınmaya çalışmak çok yararlı olur. Sık ağrı kesici kullanımı genellikle sorunu daha da ağırlaştırır, onun için zorunlu olmadıkça ağrı kesicilerden kaçınılmalıdır.
Bu kapsamda, kimi önemli belirtileri de atlamamak gerekir.
- Konuşma bozukluğu
- Denge bozukluğu
- Yüksek ateş
- Güçsüzlük
- Algı bozukluğu
- Görme bozukluğu
gibi durumlarda acilen doktor başvurulmalıdır. Bu durumlar inme, tümör veya anevrizma göstergesi olabilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
