Yaz mevsimini başlamasıyla göz alıcı rengi, iç açıcı kokusu ve muhteşem lezzetiyle kayısı da tezgahlarda görülmeye başladı. Bu güzel yaz meyvesinin pek çok yararı da bulunuyor.
Bu lezzetli meyve geleneksel tıpta yüzlerce yıldır en faydalı meyvelerden biri addedilmiş ve birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılmış. Bu yazıda da kayısının sağlık açısından yararlı olan 5 ilgi çekici özelliği anlatılacak.
Kayısı, evrimsel olarak erik, şeftali, kiraz ve badem gibi gülgillerden (Rosaceae) geliyor. Ortasında irice bir çekirdek olan bu meyvenin pek çok farklı çeşidi var.
Kayısının tarihi oldukça ilginçtir. Bu lezzetli meyvenin yaklaşık 4000 yıl önce ilk olarak Çin’de bugünkü haliyle (yani evcilleştirilmiş olarak) ortaya çıktığı düşünülüyor. Arkeolojik kanıtlar ise kayısının Çin’den de önce antik dönemde Kafkaslarda tüketildiğini gösteriyor. İspanyol kaşifler, Büyük İskender ve İngiliz yerleşimciler sayesinde bugün dünyanın birçok bölgesinde tanınan kayısı, Antartika hariç hemen her yerde yetiştiriliyor. Ülkemiz de dünyadaki en büyük kayısı üreticileri arasında.
Bu lezzetli meyve ayrıca bir çok yararlı besin öğesi içeriyor. 35 gr ağırlığında bir adet taze kayısının içindek besin öğeleri aşağıda:
- Enerji: 16,8 kalori
- Protein: 0,49 g
- Yağ: 0,14 g
- Karbonhidratlar: 3.89 g
- Lif: 0,7 g
- Şekerler: 3,23 g
- Kalsiyum: 4,55 miligram (mg)
- Demir: 0,14 mg
- Magnezyum: 3,5 mg
- Fosfor: 8,05 mg
- Potasyum: 90,6 mg
- Sodyum: 0,35 mg
- Çinko: 0,07 mg
- Bakır: 0,03 mg
- Selenyum: 0,04 mikrogram (mcg)
- C vitamini: 3,5 mg
- Tiamin: 0.01 mg
- Riboflavin: 0.01 mg
- Niasin: 0,21 mg
- B-6 vitamini: 0,02 mg
- A vitamini: 33,6 mcg
- Beta-karoten: 383 mcg
- E vitamini: 0,31 mg
- K vitamini: 1,16 mcg
100 gram kayısı sadece 48 kaloridir ki bu 1 adet kayısının hemen hemen 17 kaloriye denk geldiği anlamına gelir. Sağlıklı beslenirken kilo almak istemeyenler kayısıyı çekinmeden tüketebilir. Bu lezzetli ve sağlıklı meyve harika bir ara öğün alternatifidir ve ara öğünlerde 3-4 adet tüketilmesinde hiç bir sakınca yoktur.
Elbette kayısı sadece düşük kalorisiyle değil, zengin lif içeriği sayesinde sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olmasıyla da tercih sebebidir. Barsakların düzenli çalışmasını destekleyen kayısı aynı zamanda hazımsızlığa ve kabızlığa da iyi gelir.
Susuzluk vücutta çeşitli sorunlara yol açma potansiyeline sahiptir. Su içeriği zengin olan kayısı özellikle yaz aylarında sıvı kaybına karşı yenebilecek meyveler arasında bulunur ve su alımını desteklemeye yardımcı olur.
Kayısı, zengin bir vitamin ve antioksidan kaynağıdır. İsmini sık duyduğumuz beta karoten, bitkilerde bulunan A vitamini öncülüdür. A vitamini cilt ve göz sağlığı açısından oldukça yararlıdır. İçeriğindeki zengin A vitamini miktarı sayesinde kayısı, sağlıklı bronzlaşmaya da yardımcı olur. Kayısı ayrıca C ve E vitaminleri ve potasyum açısından da zengindir.
Yüksek flavonoid içeriğiyle bu meyve ayrıca önemli bir antioksidan kaynağı oluşturur. Kayısıda bulunan flavonoidlerin başlıcaları kuersetin, klorojenik asitler ve kateşinlerdir.
Kayısıdan azami lezzet ve yarar almak için olgunken tüketmekte yarar vardır. Ancak, bu meyve olgunlaştıkça bozulma süresi de kısalır. Bu nedenle, kayısıyı tam olgunlaşmadan alıp oda sıcaklığında tutarak olgunlaşmalarını sağlamak ve o şekilde tüketmek veya olgun halde buzdolabında saklamak daha doğru olur.
Bu güzel yaz meyvesi çeşitli keklerde, soslarda, marmelat ve reçellerde de çok kullanılmakla birlikte, en yararlı hali, tazeyken tüketilmesidir. Aşağıda, YouTube’da Pratik Yemekler kanalında yayında olan “Kayısılı semizotu salatası” yapımı anlatılıyor. Afiyet olsun!
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
