Berberin (Berberine), çeşitli bitkilerde bulunan aktif bir bileşiktir ve olumlu etkileri nedeniyle yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılmaktadır.
Berberin; Berberis (Barberries) Oregon Üzümü, Altınmühür (Goldenseal) gibi çeşitli bitkilerde bulunan bir bileşiktir. Geleneksel Çin ve Hint tıbbında 3000 yıldır sağlık amaçlı kullanılan bu bileşiğin sağlığa pek çok yararı vardır. Teknik olarak alkaloid niteliğinde olan bu madde, aynı zamanda doğal boya olarak da kullanılmaktadır.
En etkili gıda takviyelerinden biri olan bu bileşik, moleküler düzeyde etki ederek sağlık açısından pek çok yarar sağlayabilmektedir. Bu yararlar arasında kan şekeri dengesine yardımcı olması, kilo kaybını desteklemesi ve kalp sağlığına olumlu etki etmesi en önde gelenlerdir.
Pek çok çalışmada incelenmiş olan bu bileşik pek çok biyolojik sistem üzerine etki eder. Alımını takiben kana karışarak hücrelere ulaşan berberin, burada birçok moleküler hedefe bağlanarak onların fonksiyonlarını değiştirir.
Bu bileşiğin en önde gelen etkilerinden biri, hücrelerin içindeki AMPK adı verilen enzimi harekete geçirmesidir. Bu enzim metabolizmanın ana şalteri olarak da bilinir ve metabolizmayı düzenlemede çok önemli bir rol oynar.
Bu etkisinin yanısıra berberin hücre içindeki başka molekülleri de etkiler ve genlerin faaliyetlerini düzenler. Tüm bu etkilerin sonucunda aşağıdaki yararlar sağlanabilir:
- Kan şekeri düzeylerinde önemli ölçüde düşme sağlanır: Diyabetli hastalarda berberin etkisiyle belirgin düşme sağlanabilir ve bu etki çok kullanılan diyabet ilaçlarından metformin, glipizid ve roziglitazon ile karşılaştırılabilecek ölçüdedir. Açlık kan şekerlerinde % 20 civarında ve Hemoglobin A1c düzeylerinde % 12 civarında düşme sağlayan bu madde, diğer diyabet ilaçlarıyla birlikte kullanıldığında onların etkilerini güçlendirir. Bu etkinin sonucunda
- insülin direnci azalır,
- glikoz yıkımı hızlanır,
- karaciğerde şeker üretimi yavaşlar,
- barsaklarda karbonhidratların parçalanması yavaşlar,
- barsaktaki yararlı bakterilerin sayısında artış olur.
- Kilo vermeye yardımcı olur: Bu bileşiğin kullanılması genellikle % 10 civarında kilo vermeyi sağlayabilir. Bu yararın bir yandan insülin, leptin ve adiponektin gibi yağ düzenleyici hormonlar üzerinden, diğer yandan da yağ hücrelerinin artışının engellenmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.
- Polikistik over sendromunun düzelmesine yardımcı olur.
- Kolesterolü düşürür ve kalp hastalığından korunmaya yardımcı olur: Berberin etkisiyle trigliseridler, total ve LDL kolesterol düşerken HDL kolesterol yükselir. Bu etki PCSK9 enziminin engellenmesi sonucu ortaya çıkar.
- Karaciğer yağlanmasını azaltır.
- Kalp yetersizliğinde yararlı olur.
- Güçlü antioksidan ve enflamasyon karşıtı etkileri mevcuttur.
- Zararlı mikroorganizmalarla savaşa destek olur.
- Çeşitli kanserlerin oluşumunu ve yayılmasını azaltıcı etkileri gösterilmiştir.
- Depresyonla savaşa yardımcı olur: Farelere berberin verilmesinin serotonin ve dopamin düzeylerini yükselttiği görülmüştür.
Klinik olarak etkili olan önerilen doz miktarı günde 900-1500 mg’dır. 300 yahut 500 mg olarak günde 3 defa yemeklerle birlikte doktora danışarak alınabilir.
Berberin, çeşitli bitki türlerinde bulunan bir bileşiktir. Yukarıda bildirdiğimiz dozları aşmadığınız sürece berberin kullanımı güvenli kabul edilir. Ancak bazı kişilerde aşağıdaki sorunlar görülebilir:
- İshal
- Barsaklarda gaz ve şişkinlik
- Mide ağrısı
- Karın ağrısı
- Düşük tansiyon
- Nefes darlığı
- Grip benzeri belirtiler
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
