Yaşamın getirdiği çeşitli koşullar nedeniyle büyüklerinizden uzakta olabilirsiniz ve onlar sizin desteğinize gerek duyuyor olabilirler.
Yaşam sizi yaşlanan büyüklerinizden uzakta yaşamak zorunda bırakmış olabilir. Aynı büyük şehirde yaşasanız bile, aradaki mesafe uzunsa ve bir sorun anında hemen yanlarında olma olanağınız olmayabilir. Daha da öteye; onlarla aranızda şehirler, ülkeler ve hatta kıtalar olabilir.
Ulaşımın ve iletişimin kolaylaşması ve yaşam koşullarının dayattığı zorunluluklar sonucu pek çok kişi anne babasından uzakta yaşamak zorunda kalıyor. Yaşlı büyükleriyle ilgilenenlerin dörtte üçü kadın, üçte ikisi bir işte çalışıyor ve üçte biri de büyüklerinden en az bir saat uzakta yaşıyor. Bu durumun getirdiği çeşitli sorunlar var. Bu sorunlar fiziksel, psikolojik ve mali olabilir.
Böyle bir durumda normalden daha hazırlıklı olmanız ve planlama yapmanız gerekir. Sözgelimi, siz Ankara’da çalışırken, Konya’da yaşayan babanızın kötüleştiği haberini aldığınızda yapacaklarınız konusunda planlarınız olmalıdır. Ayrıca, bu durumun sonucu olan fiziksel, psikolojik ve mali sorunlara da hazırlıklı olmanız gerekir.
Bu konuda aşağıdaki ipuçları yaşamınızı kolaylaştırmada yardımcı olabilir.
Bütün gerekli telefonlar elinizin altında olsun: Doktor, bakıcı, yerel eczane, apartman kapıcısı, yardımcı olabilecek komşu veya akraba gibi kişilerin telefonlarına gerektiğinde ulaşabilecek durumda olun. Bu kişiler de gerektiğinde size ulaşabilsinler.
Büyüklerinizin çevresindeki destek olabilecek kişileri saptayarak bir destek listesi oluşturun. Bir kısım örnekler aşağıdadır:
- Yardımcı olabilecek komşu veya akrabalar
- Yakındaki taksi durağı
- Eve servis yapabilecek market, kasap, eczane gibi yerel dükkanlar
- Gerektiğinde çağırabileceğiniz tesisatçı, elektrikçi gibi teknik elemanlar
İnternel alışveriş ve eve servis sitelerinde büyüklerinizin adresini kaydederek ihtiyaçlarını doğrudan evlerine gönderebilir durumda olun.
Güvendiğiniz bir komşu, yakındaki bir akraba veya apartman kapıcısında ev anahtarının bir kopyası olsun.
Büyüklerinizden uzakta iseniz onların internete bağlı olması ve evde internet aracılığı ile iletişim sağlayan kamera, ses sistemi veya alarm sistemi bulunması çok yararlı olur. Aynı şekilde, Whatsapp veya Skype gibi görüntülü görüşme sistemleri de iletişimi sürdürmenizi ve sorunları daha kolay algılamanızı sağlar.
Ziyaretlerinizi düzenli bir şekilde planlayın ve bu şekilde yolculuk planlamanızı, işyeriniz ve eviniz ile ilgili düzenlemelerle maddi koşullarınızı önceden organize etme olanağınız olsun.
Ziyaretleriniz sırasında olası problemleri saptamaya çalışın.
- Kilosunda, özbakımında veya zihinsel yeteneklerinde farklılık var mı?
- Faturaları düzenli ödeniyor mu?
- Buzdolabı temiz mi, yoksa bozulmuş/küflenmiş yiyecekler var mı?
- Dışarı çıkıyor mu? Sosyal hayatına devam edebiliyor mu?
- Kendi işlerini takip edebiliyor mu?
- Demans, depresyon, enfeksiyon, görme veya duyma problemi, dengesizlik yada başka bir sorun var mı?
Telefon görüşmelerinizde gerçek sorunlarla temelsiz yakınmaları birbirinden ayırmaya çalışın. Acil olmayan talepleri karşılamadığınız için suçlu hissetmeyin.
Bitmek bilmeyen şikayetler, talepler veya yeni alışkanlıklar yada davranış biçimleri kimi zaman demansın erken belirtilerini oluşturabilir. Gerekirse doktorla görüşün.
Büyüğünüz yalnız yaşıyor ve dışarı çıkamıyorsa; bir akrabanızın, arkadaşınızın veya komşularından birinin zaman zaman uğramasını sağlamaya gayret edin. Kendini idare etmekte zorlanıyorsa, bir bakıcı ayarlamaya calışın.
Bunlardan daha önemlisi, kendinize dikkat edin. Yapabileceklerinizin sınırlarını algılayın ve yapamadıklarınıza üzülmek yerine başardığınızla gurur duymayı öğrenin. Gerektiği zaman yardım istemekten çekinmeyin. Gerekirse stres veya suçluluk duygusuyla başetmek için destek alın.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
