Gizli kalp krizi geçirmek mümkün mü? Maalesef mümkün ve sanıldığından daha sık. Üstelik kadınlar bu konuda daha şanssız.
Talat Bey
Talat Bey bir süredir nefes darlığından yakınıyordu. Özellikle yokuş veya merdiven çıkarken nefes nefese kalıyor ve ancak birkaç dakika dinlendikten sonra rahatlayıp devam edebiliyordu. 58 yaşında olan Talat Bey bu durumu “Artık yaşlanıyorum herhalde” diye düşünüyordu. Sonunda eşinin ısrarıyla doktora gittiğinde haberi olmadan kalp krizi geçirdiğini öğrendi. Hem de büyük bir kalp krizi geçirmiş ve sonrasında kalp yetersizliği gelişmişti. Gerekli incelemeler yapıldı ve tedaviye başlandı. Şimdi Talat Bey çok daha rahat. İlaçlarını kullanıyor ve kontrollerine gidiyor. Nefes darlığı hemen hemen tümüyle geçti.
Şükran Hanım
Şükran Hanım 69 yaşındaydı. Son zamanlarda özellikle ev işi yaparken çarpıntıları tutuyor ve bazen de bu çarpıntı sırasında bayılacakmış gibi olup oturmak zorunda kalıyordu. Neyse ki bu çarpıntılar ve baygınlık hissi kısa sürede geçiyordu. Kendisi bu durumu ev işlerinin artık kendisine ağır geldiğine yorumluyordu. Bir gün kızı yanındayken ve otururken aynı olay olunca kızının zoruyla doktora gittiler. Şükran Hanım o zaman öğrendi kalp krizi geçirdiğini. Ne kadar şanslı olduğunu, kalp krizi sonrasında gelişen o kısa çarpıntı ataklarından biri sırasında aniden ölebileceğini de öğrendi. Şükran Hanıma gerekli incelemelerden sonra çarpıntıları şokla durdurma kapasitesine sahip bir kalp pili takıldı ve ilaç tedavisi başlandı.
Recep Bey
Recep Bey 62 yaşındaydı. Şekeri biraz yüksek gidiyordu ama o aldırmıyordu. İki hafta kadar önce omuz ve kolları iki- üç gün süreyle tutulmuş gibi ağrımış, sonra da kendi kendine geçmişti. Ancak sabah sağ kol ve bacağının tutmadığını farketti. Vücudunun sağ tarafı sanki kendisinin değildi. Karısına seslenmek istedi, ama konuşamadığını da farketti. Çıkardığı sesleri duyan karısı ambulans çağırdı. Hastaneye gittiğinde inme geçirdiğini öğrendi. Kendisine muhtemelen iki hafta kadar önce kalp krizi geçirdiği ve sonrasında kalbinde oluşan pıhtının beyin damarını tıkadığı söylendi. Recep Beyin zamanla konuşması düzeldi, hafif aksayarak da olsa yürüyebiliyor, ama sağ elini pek az kullanabiliyor.
Gizli kalp krizi mümkün mü?
Kalp krizi geçirdiğinizi bilmiyor olabilir misiniz? Bu mümkündür. Tüm kalp krizlerinin yarıya yakını sessiz gelişir. Bu durum kadınlarda, 65 yaş üzerindeki kişilerde ve şeker hastalarında daha sıktır.
Bu insanlar kalp krizi geçirdiklerini hiç farketmez. Bazen de kalp krizi sırasında hafif bir göğüs veya sırt ağrısı, nefes darlığı, omuzlarda, çenede veya kollarda hafif ağrı veya uyuşma, hazımsızlık, hafif bulantı, yaygın vücut ağrısı veya insana grip olmuş gibi hissettiren kimi anlamsız belirtiler görülebilir. Bu belirtiler kimi zaman 15- 20 dakika sürer, kimi zaman da birkaç güne kadar uzayabilir ve genellikle kendiliğinden geçer.
Bu nedenle belirtisiz kalp krizi geçiren insanların çoğu doktora gitme ihtiyacı duymaz. Ancak, sessiz kalp krizi geçirenlerde, normal kalp krizi geçirenlere oranla ölüm riski iki mislidir. Bunun da nedeni, kalp krizi belirtilerinde insanların hastaneye gitmeleridir.
Gizli kalp krizi farklı mıdır?
Sessiz bir kalp krizi normal bir kalp krizi ile aynı risk faktörleri aracılığı ile ortaya çıkar. Bunlar sigara içmek, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, egzersiz azlığı ve ailede kalp krizi öyküsü gibi nedenlerdir. Bu nedenle, bu risklere sahip kişilerin kendilerine dikkat etmelerinde yarar vardır. Özellikle sigara tiryakileri, hipertansiyon ve şeker hastaları hafif bir göğüs veya sırt ağrısı, nefes darlığı, omuzlarda, çenede veya kollarda hafif ağrı veya uyuşma, hazımsızlık, hafif bulantı, yaygın vücut ağrısı gibi belirtilerde daha dikkatli olmalıdırlar.
Kadınlarda gizli kalp krizi
Kadınlar gizli kalp krizi açısından ayrı bir öneme sahiptir. Genel olarak kadınlarda kalp hastalığı riski hem kendileri hem de doktorlar tarafından fazla ciddiye alınmaz, meme kanserinden çok daha fazla korkulur. Oysa ki, kalp hastalıkları iki kadından birinin ölüm nedenidir, meme kanseri ise sadece 25 kadından birinin ölüm nedeni olur. Üstelik kadınlarda kalp hastalığı belirtileri de alışılmadık şekilde seyreder. Oysa ki ani ölüm ile kaybedilen kadınların üçte ikisinde daha önceden hiçbir belirti yoktur. Kalp krizi geçirenlerde ise sıklıkla genellikle kalp krizine yorumlanmayan hafif bir göğüs veya sırt ağrısı, hazımsızlık ve hafif bulantı, halsizlik gibi belirtilere rastlanır.
Önemli belirtilerden biri, herhangi bir neden olmaksızın kişinin kendisinde hissettiği çöküntü halidir. Genellikle bu kişiler parmaklarını oynatacak halleri olmadığından söz ederler, moralleri kötüdür ve halsizdirler. Kadınlarda ve yaşlılarda daha sık rastlanan bu belirtiler genelde strese ya da yakın zamanda olmuş kimi olaylara bağlanır ve kalp krizi akla bile gelmez. Zaten kadınlarda stres ve depresyona daha fazla rastlanır, stres ve depresyon arasındaki ilişki de kadınlarda daha güçlüdür.
Kadınlarda atipik semptomların sık olması nedeniyle tıbbi yardım erkeklere oranla gecikir ve tanı sıklıkla atlanır. Nitekim kalp krizi geçiren kadınların ancak yarısında tipik belirtiler mevcuttur. Diğer yarısında ilk belirti nefes darlığı, bulantı, hazımsızlık, yorgunluk ve omuz ağrısıdır. Myokard infarktüsü ve koroner arter hastalığı ile başvuran kadınlar erkeklere oranla daha yaşlı, diabetli, hipertansiyonlu, yüksek kolesterollü, kalp yetersizlikli ve unstable anginalıdır.
Kadınlarda gizli kalp krizinin sonuçları
65 yaş altında kalp krizi geçiren kadınlarda ölüm riski erkeklere oranla iki mislidir. Genel olarak menopoz öncesinde kadınların kalp krizinden korunduğu söylenir, ancak bu durum sigara içen, doğum kontrol hapı kullanan veya şeker hastası olan kadınlar için doğru değildir.
Kadınlarda kalp krizlerinin %50’si sigaraya bağlıdır. Sigara içen kadınlarda kalp krizi geçirme riski 4- 6 kat daha fazladır, inme riski de belirgin artar. Sigara içen kadınlarda ilk kalp krizi geçirme yaşı da içmeyenlere oranla 10 yıl daha öncedir. Sigara içen diabetik kadınlarda inme riski içmeyenlere oranla % 84 daha fazladır. Sigara içen ve birlikte doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda kalp hastalığı riski 30 kat artar. Diabet de kalp hastalığı riskini kadınlarda 3- 7 kat, buna karşılık erkeklerde ise 2- 3 kat arttırır.
Buna karşılık, risk faktörleri ile mücadele kadınlarda daha belirgin koruma sağlar. Sigara bırakıldıktan sonra kalp hastalığından ölüm riski % 36 azalır. Aktif spor yapan kadınlarda da kalp hastalığı gelişme riski % 50 azalır.
Gizli kalp krizinden sonra
Gizli kalp krizleri, tıpkı normal kalp krizleri gibi, sonrasında ikinci bir kalp krizi geçirme riskini belirgin arttırır. Yine normal kalp krizlerinde olduğu gibi sessiz kalp krizlerinden sonra da kalp yetersizliği ortaya çıkabilir.
Bu kişilerde ayrıca kimi zaman ölüm sebebi olabilen kalp ritmi bozuklukları görülebilir veya kalpte oluşan pıhtıların beyin damarlarını tıkaması sonucunda inme gelişebilir. Yapılan araştırmalar sessiz kalp krizlerinin özellikle yaşlılarda demansa yol açabileceğini göstermiştir.
Önceden sessiz kalp krizi geçirip geçirmediğinizi merak ediyorsanız doktorunuza başvurun. Hafif bir göğüs veya sırt ağrısı, nefes darlığı, omuzlarda, çenede veya kollarda hafif ağrı veya uyuşma, hazımsızlık, hafif bulantı, yaygın vücut ağrısı gibi belirtileri olanların bir doktora müracaat etmelerinde fayda vardır. Özellikle de kadın veya şeker hastası olanlar daha dikkatli olmalıdır. Çoğu zaman basit bir doktor muayenesi ve bir elektrokardiyogram bu sorunun yanıtını vermek için yeterli olur. Eğer gerekli görülürse diğer inceleme yöntemleri de kullanılabilir. Genel olarak bu kişilerin doktora müracaatlarından önce bir aspirin çiğnemeleri önerilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
