Yazın gelmesiyle birlikte hava sıcaklıklarında meydana gelen artışın bir sonucu da yaz ve inme riski arasındaki ilişkidir.
İnme, beynin bir bölgesine kan akışının ani olarak kesilmesi sonucu oluşan ciddi bir sağlık sorunudur. Sıcak hava, yaz ve inme riski ilişkisini artırabilen önemli bir faktördür. Bu makalede, yaz ve inme riski arasındaki ilişkiyi, bu riskin nedenlerini, belirtilerini ve önleme yöntemlerini inceleyeceğiz.
Havanın sıcak olması, vücudun kendi iç ısısını korumak için daha fazla uğraşması ve kalp, akciğerler ve böbrekler üzerine daha fazla yük bindirmesi anlamına gelir. Bu durum, sıcak havaların kalp damar hastaları için daha büyük risk teşkil etmesi sonucunu getirir.
Terlemek, derinin sıcaklığının vücuda eşit olarak dağıtılma çabasıdır. Bu çaba kalp hızını artırır ve tansiyonun düşmesine neden olarak kalbin üzerine ek yük bindirir. Bu durum bilinen kalp damar hastalığı olan kişilerde belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir. Bu durum beyin dolaşımını da bozarak yaz ve inme riski ilişkisini doğurabilir.
Yüksek sıcaklıklar, vücudun termoregülasyon mekanizmalarını zorlar ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Sıcak hava, özellikle yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve belirli ilaçları kullananlar için inme riskini artırabilir. Bunun başlıca nedenleri şunlardır:
- Susuzluk: Yaz ve inme riski ilişkisinin en önemli faktörlerinden biri susuzluktur.Yüksek sıcaklıklar, terleme yoluyla vücutta sıvı kaybına neden olur. Susuzluk, kanın koyulaşmasına ve pıhtılaşma riskinin artmasına yol açar. Bu durum, iskemik inmeye (beyne giden kan akışının azalması) yol açabilir.
- Kan Basıncındaki Değişiklikler: Sıcak hava, kan damarlarının genişlemesine ve kan basıncının düşmesine neden olabilir. Düşük kan basıncı, beyine yeterli miktarda kan gitmemesi sonucu inme riskini artırabilir.
- Elektrolit Dengesizlikleri: Sıcak hava, terleme ile birlikte vücutta elektrolit kaybına neden olur. Elektrolit dengesizlikleri, kalp ritim bozukluklarına ve kan pıhtılaşma riskinin artmasına yol açabilir.
- Kronik Hastalıkların Etkisi: Diyabet, kalp hastalığı ve hipertansiyon gibi kronik hastalıklara sahip kişiler, sıcak hava nedeniyle artan inme riski altında olabilirler. Bu hastalıklar, vücudun termoregülasyon yeteneğini etkileyebilir ve inme riskini artırabilir.
İnme belirtileri genellikle aniden ortaya çıkar ve acil müdahale gerektirir. Sıcak hava nedeniyle artan inme riskine karşı belirtilerin farkında olmak önemlidir. İnme belirtileri şunları içerir:
- Yüzde, kolda veya bacakta aniden gelişen zayıflık veya uyuşma
- Konuşma veya anlamada zorluk
- Görme kaybı veya bulanıklık
- Baş dönmesi, denge veya koordinasyon kaybı
- Şiddetli baş ağrısı
Sıcak hava koşullarında inme riskini azaltmak için bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler, genel sağlık durumunu korumak ve sıcak hava etkilerini en aza indirmek için önemlidir.
- Yeterli Sıvı Alımı: Dehidrasyonu önlemek için yeterli miktarda su içmek çok önemlidir. Özellikle sıcak havalarda, günlük sıvı alımını artırmak, vücuttaki su dengesini korumaya yardımcı olur.
- Serin Ortamlar Tercih Etmek: Sıcak havalarda serin ortamlarda bulunmak, vücudun aşırı ısınmasını engeller. Mümkünse klimalı mekanlarda zaman geçirmek veya gölgede kalmak, vücut sıcaklığını dengelemeye yardımcı olabilir.
- Hafif ve Rahat Giysiler Giymek: Hafif ve rahat giysiler, vücudun nefes almasına ve terin buharlaşmasına yardımcı olur. Bu, vücut sıcaklığının düzenlenmesine katkıda bulunur.
- Egzersiz Zamanını Ayarlamak: Egzersiz yaparken, sabah erken saatlerde veya akşam geç saatlerde, sıcaklığın daha düşük olduğu zamanlarda egzersiz yapmak önemlidir. Bu, vücudun aşırı ısınmasını engeller.
- Sağlıklı Beslenme: Elektrolit dengesini korumak için sağlıklı ve dengeli beslenmek önemlidir. Meyve ve sebzeler, vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri sağlar.
Serin kalmak için neler yapılabileceği aşağıdadır:
- Öncelikle bol sıvı almak gerekir. Sıvı almanın en iyi şekli su içmektir, ancak zararlı içeceklerden kaçınmak gerekir. Kahve, çay ve enerji içecekleri gibi kafeinli içeceklerde de ölçülü olmak önerilir.
- Sıvı alımının kısıtlandığı ağır kalp yetersizliği veya böbrek yetersizliği gibi bir durum varsa, alınacak sıvı miktarı açısından doktorun görüşünü almakta yarar vardır.
- Kan basıncını artırabileceği ve kalp yetersizliği bulgularını kötüleştirebileceği bilinen soda ve maden suyu ölçülü tüketilmelidir.
- Fazla alkolden kaçınmakta yarar vardır. Alkol sıvı kaybı nedenidir.
- Salatalar ve zeytinyağlı sebzeler gibi soğuk yemekleri tercih edilmelidir. Hem sıvı içerikleri fazladır, hem de iyi birer vitaminn ve mineral kaynağıdırlar.
- Evi serin tutmak için tedbir alınmalıdır. Doğrudan güneş alan camları perde veya panjurlarla kapatmak ve ancak dış ortam sıcaklığı evden daha serin olduğunda camları açmak önerilir. Evdeki lambalar ve ısı yaratabilecek diğer elektrikli cihazlar da ancak gerektiğinde kullanılmalıdır.
- Oturmak ve özellikle de uyumak için evin en serin bölgesi seçilmelidir.
- Hafif, bol ve terlemeye engel olmayan doğal kumaşlardan giysiler giyilmelidir.
- Denize sabah 11:00den önce ve akşam 15:00’den sonra ve mümkünse aç olarak girilmelidir.
- Gölgede kalındığı sürece dış ortam evden daha serin olabilir. Gölgede olunsa bile bir güneş koruyucu sürmek, şapka takmak, şemsiye kullanmak ve su içmeyi sürdürmek önerilir.
- Saat 11:00 ile 15:00 arasında güneşe çıkılmamalıdır.
- Aşırı fiziksel egzersizden kaçınılmalıdır.
Sıcak hava, inme riskini artıran önemli bir faktördür. Yaz ve inme riski arasındaki ilişki dehidratasyon, kan basıncındaki değişiklikler ve elektrolit dengesizlikleri gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. İnme belirtilerini tanımak ve önleyici tedbirler almak, bu ciddi sağlık sorunundan korunmada kritik rol oynar. Yeterli sıvı alımı, serin ortamlarda bulunma, hafif giysiler giymek ve sağlıklı beslenmek, sıcak havalarda inme riskini azaltmak için alınabilecek önlemler arasındadır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.