Kronik Lyme hastalığı

Okuma süresi: 2 dakika

Kronik Lyme hastalığı, hastalık için antibiyotik tedavisine rağmen Lyme hastalığının belirtilerinin sürdüğü duruma verilen isimdir.

Lyme hastalığı sonrası sendromu, tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromu veya kronik Lyme hastalığı isimleri verilen bu durum, önerilen antibiyotiklerle tedavi edilen kişilerin yaklaşık % 10 ila 20’sinde tedavi tamamlandıktan sonra da hastalık belirtilerinin devam etmesidir. Bu semptomlar yorgunluk, eklem veya kas ağrıları ve bilişsel işlev bozukluğunu içerebilir ve 6 aya kadar veya daha uzun sürebilirler. Bu semptomlar kişinin normal aktivitelerini engelleyebilir ve sonuç olarak duygusal sıkıntıya neden olabilir. Bununla birlikte, çoğu insanın semptomları altı ay ila bir yıl sonra iyileşir.

Neden bazı insanlarda tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromu geliştiği ve diğerlerinde gelişmediği bilinmemektedir. Kronik semptomlara tam olarak neyin neden olduğu da belirsizdir.

Lyme hastalığı olan çoğu kişi bir antibiyotik kürü ile başarılı bir şekilde tedavi edilir. Lyme hastalığı olan kişiler tipik olarak hızlı ve tam bir iyileşme gösterirler. Ancak, bazı kişilerin tedaviden sonra neden tam olarak iyileşmediği net değildir. Semptomların antibiyotikler tarafından yok edilmeyen inatçı bakterilerden kaynaklandığını düşünülse de, bu sonucu destekleyecek bir kanıt yoktur. Hastalığın bağışıklık sistemine ve dokulara zarar vermesi sonucu hasarlı bağışıklık sisteminin, bakteriler yok edildikten sonra bile enfeksiyona yanıt vermeye devam etmesi olasılığı daha yüksektir ve bu şekliyle tablo Uzun Covid ve virüs sonrası yorgunluk tablolarıyla benzeşir. Tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromunun nedeni bilinmediğinden, kronik aşamaya ilerleyip ilerlemeyeceğini belirlemenin bir yolu yoktur.

Tipik olarak, tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromunun semptomları daha önceki aşamalarda ortaya çıkanlara benzer. Kalıcı semptomları olan kişiler genellikle aşağıdaki durumları yaşarlar:

• yorgunluk
• huzursuz uyku
• ağrı
• ağrıyan eklemler veya kaslar
• dizlerde, omuzlarda, dirseklerde ve diğer büyük eklemlerde ağrı veya şişlik
• kısa süreli hafızada veya konsantrasyon yeteneğinde azalma
• konuşma problemleri

Kronik Lyme hastalığının kalıcı semptomlarıyla yaşamak hareketliliği ve bilişsel becerileri etkileyebilir. Ayrıca aşırı yaşam tarzı değişikliklerine ve duygusal strese neden olabilir.

Uzun süreli zayıflatıcı semptomlar yaşayan bazı kişiler kanıtlanmamış alternatif tedavileri denemeye istekli olabilir. Tedavi sağladıklarını iddia etseler de, bu potansiyel olarak toksik ilaçlar daha fazla sağlık sorununa yol açabilir.

Lyme hastalığı, hastalığa neden olan bakterilere karşı antikor seviyelerini kontrol eden bir kan testi kullanılarak teşhis edilebilir. Enzime bağlı immünosorbent testi (ELISA) Lyme hastalığı için en yaygın testtir. ELISA sonuçlarını doğrulamak için başka bir antikor testi olan Western blot testi kullanılabilir. Bu testler aynı anda yapılabilir, ancak bu testler enfeksiyonu doğrulayabilirken, devam eden semptomlara neyin neden olduğunu belirleyemez.

Belirtilere bağlı olarak, hasar seviyesini veya etkilenen vücut bölümlerini belirlemek için etkilenen belirli bölgelerin incelenmesi gerekebilir. Bu testler şunları içerebilir:

• kalp fonksiyonunu incelemek için bir elektrokardiyogram (EKG) ve ekokardiyogram
• beyin omurilik sıvısını (BOS) incelemek için omurilikten sıvı alınması
• nörolojik durumları gözlemlemek için beyin MR’ı

Erken evrede teşhis edildiğinde, Lyme hastalığı için standart tedavi iki ila üç haftalık bir oral antibiyotik kürüdür. Doxycycline, amoxicillin ve cefuroxime axetil en sık reçete edilen ilaçlardır. Duruma ve semptomlara bağlı olarak, başka antibiyotikler veya intravenöz (IV) tedavi gerekli olabilir. Ancak, uzun süreli antibiyotik tedavisinin iyileşme şansını artırmayacağına dair kanıtlar vardır.

Tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromu için tedavi genellikle ağrı ve rahatsızlığı azaltmaya odaklanır. Eklem ağrısını tedavi etmek için reçeteli veya reçetesiz (OTC) ağrı kesiciler kullanılabilir. Eklem şişmesi gibi sorunları tedavi etmek için steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve intra-artiküler steroidler kullanılabilir.

Tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromu olan çoğu kişi zamanla kalıcı semptomlardan kurtulur. Ancak tam düzelne aylar, bazen de yıllar alabilir. Az sayıda insan tedaviye rağmen yorgunluk ve kas ağrıları gibi semptomlar yaşamaya devam etmektedir. Bazı insanların neden tam olarak iyileşmediği belli değildir. Ancak, sağlıklı yaşam koşulları ve enflamasyonu azaltıcı önlemler semptomların azalmasına önemli ölçüde katkıda bulunabilir.