Kırık kalp sendromu olarak da bilinen Takotsubo kardiyomiyopatisi, kalp krizini taklit eden ani stres kaynaklı bir kalp rahatsızlığıdır.
Bu tablo kalp krizi değildir, ancak benzer belirtilere neden olabilir ve çoğu zaman hastanede tedaviye ihtiyaç duyulur. Bu durum sol ventrikülde hasara neden olur. Bir görüntüleme taramasında, doktorlar genellikle ventrikülün balonlaştığını fark ederler. Kişi göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi kalp krizine benzer semptomlar bildirebilir. Bu durumdan ve kalp krizinden ölüm oranları benzerdir. Bununla birlikte, tedavi ile çoğu kişi iyileşir.
Kırık kalp sendromu ilk kez 1990 yılında Japonya’da tanımlanmıştır. Bu hastalık nispeten nadir görülür ve kalbe giden kanın aniden azalmasıyla bağlantılı bir dizi durum için kullanılan bir terim olan akut koroner sendromun şüpheli vakalarının yalnızca %1-2’sini temsil eder. Takotsubo kardiyomiyopatisi en sık 62-76 yaş arası kadınları etkilese de, bu rahatsızlığı olan erkeklerde genellikle daha kötü bir seyir görülür.
Bu sendrom kalbin sol karıncığının balon şeklinde şişmesine neden olur. Bu şekil Japon balıkçıların ahtapotları yakalamak için kullandıkları takotsubo kabına benzediği için sendroma bu isim verilmiştir.
Takotsubo kardiyomiyopatisi, genellikle sevilen birinin ölümü, doğal bir afet veya aşırı fiziksel stres gibi çok stresli bir olayı takiben aniden ve öngörülemeyen bir şekilde başlar. En sık menopoz sonrası kadınlarda görülür. Bazı veriler Akdenizli ve Asyalı kadınların bu duruma özellikle duyarlı olduğunu göstermektedir.
Bu kişiler, kalp krizi geçirdikleri endişesiyle acile başvurabilirler, ancak bunlarda genellikle koroner damarlarda tıkanma yoktur. Buna karşılık, bu tablo ölümcül olabilir ve kardiyojenik şok ve ölüm oranları, kalp krizi gibi diğer akut koroner sendromlar ile benzerdir.
Takotsubo kardiyomiyopatisini sadece belirtilere dayanarak kalp krizinden ayırt etmek mümkün değildir. Bununla birlikte, aşağıdakiler de dahil olmak üzere önemli ayrımlar vardır:
- Kalp hastalığı belirtisi yok: Takotsubo kardiyomiyopatisi yaşayan kişilerde altta yatan kalp hastalığı olması mümkün olsa da, altta yatan kalp hastalığı semptomlara neden olmaz. Muayenede, bu sendroma sahip kişiler tipik kalp krizi belirtileri göstermez ve genellikle hiçbir kalp hastalığına sahip değildir.
- Daha iyi iyileşme: Kalp krizinin iyileşmesi uzun ve yoğun olabilir ve kişi hala altta yatan ciddi kalp hastalığına sahip olabilir. Buna karşılık, 2020 tarihli bir makale, takotsubo kardiyomiyopatisi olan kişilerin %96’sının tamamen iyileştiğini tahmin etmektedir.
- Daha düşük nüks oranları: Kalp krizi geçiren kişilerde tipik olarak altta yatan kalp hastalığı vardır ve bu da başka bir kalp krizi geçirme riskini artırır. Takotsubo kardiyomiyopatisi yılda %2-4 gibi nispeten düşük bir nüks oranına sahiptir.
- Geçici bir durumdur: Takotsubo kardiyomiyopati geçici bir durumdur Bazı kişilerde uzun vadeli kalp komplikasyonları görülebilmesine rağmen genellikle kendiliğinden düzelir. Buna karşın kalp krizi, altta yatan kalp hastalığı nedeniyle meydana gelir. Tedavi edilmeyen bir kalp krizi ölümcül olabilir.
Takotsubo kardiyomiyopatinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, yoğun stres zamanlarında epinefrin gibi stresle ilişkili hormonların salınımının kalp fonksiyonunu bozan kan damarı spazmlarına neden olduğu tahmin edilmektedir. Bu da karıncıkların çalışmamasına ve sol karıncığın balonlaşmasına neden olur.
Karıncık balonlaştığında, kalp kası kanı etkili bir şekilde pompalayamaz. Bu durum genellikle kendiliğinden düzelmekle birlikte, karıncığın uzun süreli balonlaşması ciddi komplikasyonlara neden olabilir ve vakaların yaklaşık %20’sinde konjestif kalp yetmezliği gelişir.
Kırık kalp sendromu için risk faktörleri şunlardır:
- Aile içi istismar
- Sevilen bir kişinin ölümü
- Doğal afetler
- Travma
- Kaza
- Büyük mali kayıp
- Tartışmalar
- Yakın zamanda ciddi bir hastalık teşhisi
- Amfetamin veya kokain gibi uyarıcı ilaçlar kullanmak
Bazı vakalar, piyango kazanmak veya sürpriz bir parti ygibi olumlu olaylardan sonra ortaya çıkmıştır.
Semptomlar
Takotsubo kardiyomiyopatisinin semptomları kalp krizi semptomlarına benzer. Bunlar şunları içerir:
düzensiz kalp atışı
baş dönmesi veya bayılma
göğüs ağrısı
nefes darlığı
kafa karışıklığı, vücudun bir tarafında uyuşma veya yüzde sarkma gibi inme benzeri semptomlar
Sadece semptomlara dayanarak takotsubo kardiyomiyopati teşhisi koymak mümkün değildir. Bir kişi göğüs ağrısını her zaman acil bir durum olarak değerlendirmelidir.
Takotsubo kardiyomiyopati tanısı kalp krizi teşhisine benzer bir şekilde konulur. Yapılabilecek kimi testler şunlardır:
- Kalpteki elektriksel aktiviteyi görüntülemek için bir EKG
- Kalp krizi ile ilişkili enzimleri aramak için kan testleri
- Kalbin kan damarlarını görüntülemek için bir anjiyogram
- Kalbin görüntüsünü almak için bir ekokardiyogram
- Kalbin MRI taraması
Aşağıdaki kriterlere dayanarak Takotsubo kardiyomiyopatisi tanısı konabilir:
- Yakın zamanda yaşanan stresli bir olay
- Tıkayıcı koroner hastalık yokluğu
- Troponinde hafif yükselme
- EKG anormallikleri
- Miyokardit belirtisi yok
- Sol ventrikülde balonlaşma
Takotsubo kardiyomiyopatisi olan bir kişi, sol ventrikül iyileşene kadar hastane ortamında destekleyici bakıma ihtiyaç duyar. Genellikle birkaç gün hastane yatışı gerekir. Tam iyileşme 3-4 hafta veya daha uzun sürebilir.
Komplikasyonlar
Takotsubo kardiyomiyopatisi çoğunlukla iyi huylu bir durumdur. Bununla birlikte, aşağıdaki sorunlar ortaya çıkabilir:
- Kalp yetersizliği
- Şiddetli kalp aritmileri
- Kan pıhtıları
- Kalp kapakçığı sorunları
- Kardiyojenik şok
Kalbin izlenmesi için bir kardiyolog ile yakın takip önemlidir. Uzun vadeli sonuçlar iyi bilinmemektedir. Ancak, altta yatan kalp hastalığının bu sendroma neden olmadığı bilinmektedir. Çoğu insan tedavi olmadan bile tamamen iyileşir. Bununla birlikte, birçoğu kalıcı kalp hasarı yaşar ve %20’ye varan oranda konjestif kalp yetmezliği gelişir. Araştırmalar, hastanede bu durumdan kaynaklanan ölüm oranlarının %5 kadar yüksek olabileceğini göstermektedir.
Her durumda kırık kalp sendromu mutlaka tıbbi bakım gerektiren ciddi bir tablodur.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
