Beslenme bozukluğu, beslenmenin hatalı olması ve bunun sonucunda ortaya çıkan sağlık ve metabolizma sorunları anlamına gelir.
Besinlerin alınamaması, emilememesi veya vücutça kullanılamaması anlamına gelen beslenme bozukluğu durumunda yetersizlik tüm besinlerde veya belli bir kısım makro ve mikro besleyicilerde olabilir. Bu durum genel olarak, yara iyileşmesinde gecikmeye, bağışıklık sisteminin baskılanmasına, bağırsak florasının bozulmasına, ödeme, çocuklarda büyüme gelişme geriliği ve fonksiyonel kapasitelerde düşüşe sebep olur.
Geçmişte beslenme bozukluğu (malnutrisyon) deyimi daha çok eksik ve yetersiz beslenme anlamında kullanılmaktayken; günümüzde aşırı beslenme ve obezite gibi kavramlar da malnütrisyon kapsamına girmektedir. Malnutrisyonun yetersiz beslenme ayağında vücudun ihtiyacı olan vitamin, mineral ve kalori alınamaması sözkonusudur.
Malnütrisyon, iki ana gruba ayrılır:
- Yetersiz Beslenme: Vücudun ihtiyacını karşılayacak ölçüde kalori, protein veya vitamin, mineral gibi mikrobesleyicileri alamama durumudur.
- Fazla Beslenme: Aşırı kalori alma, ihtiyaçtan fazla protein veya yağ tüketme gibi davranışlar da malnütrisyon tablosu oluşturur. Bu davranışlar kişinin obezite ve metabolik problemler gibi sağlık sorunları yaşamasına sebebiyet verir.
Protein, karbonhidrat gibi makrobesleyici yetersizliğinin sözkonusu olduğu kişilerde demir, çinko, vitamin A eksikliği de sıkça görülür. Ancak mikrobesleyici eksiklikleri fazla beslenme tipi malnütrisyonda da görülebilir. Bu durumun sebebi aşırı beslenme düzeninde sıkça tercih edilen yağlı yiyeceklerin, şekerli besinlerin mikrobesleyiciler açısından genellikle fakir olmasıdır.
Malnutrisyonda görülen başlıca mikrobesleyici eksiklikleri şunlardır:
- Vitamin A eksikliği
- Çinko eksikliği
- Demir Eksikliği
- İyot Eksikliği
Beslenmenin yetersiz, eksik olduğunda ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir:
- Kilo kaybı
- Kas kütlesinde azalma
- Yanak ve göz kürelerinde çökme
- Karında şişlik
- Saçlarda ve ciltte kuruma
- Yara iyileşmesinde gecikme
- Halsizlik, yorgunluk
- Odaklanmada zorluk
- Asabiyet
- Depresyon ve anksiyete
Malnutrisyonun fazla beslenme ayağında ise ihtiyaçtan fazla kalorinin ve yağın alımıyla yaşanan sağlık problemleri izlemektedir. Aşırı beslenmenin en sık görülen belirtileri fazla kiloluluk ve obezitedir. Ancak aşırı beslenmeye bağlı besin eksikleri de görülebilir. Yapılan araştırmalarda bazı vitaminlerin ve minerallerin eksikliğinin aşırı kilolu ve obez kişilerde, ideal kiloda olan kişilere göre daha sık görüldüğü tespit edilmiştir. Bu durumun temel nedeninin, aşırı beslenen kişilerin tercih ettiği yiyeceklerin kalori olarak yüksek ancak besin grubu çeşitliliği açısından düşük olmasıyla ilgili olduğu belirlenmiştir.
Gün sonunda yine aynı yere geliyoruz farkında mısınız? BES-LEN-Mİ-YO-RUZ!
#yetersizbeslenme
#malnutrisyon
#obezite
#gelişimgeriliği
#sağlıklıbeslenme
#vitaminlervemineraller
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
