Ne amaçla olursa olsun, gıda takviyelerini kullanırken dikkatli olmak gerekli. Yohimbin de sorun yaratabilen bitkisel ürünler arasında.
Yohimbin Nedir?
Yohimbe (Pausinystalia yohimbe) batı ve orta Afrika’ya özgü yaprak dökmeyen bir ağacın adıdır. Bu ağacın kabuğu yohimbin adı verilen aktif bir bileşik içerir ve bu madde geleneksel tıpta afrodizyak olarak kullanılır. Bu kabuktan elde edilen yohimbin HCl, alfa-1 ve alfa 2 adrenerjik reseptörleri ve D2 ve D3 dopaminerjik reseptörleri bloke ederek düzeylerini arttırır ve seretonin reseptörlerini de bloke ederek adrenalin, dopamin ve seretonin etkisini değiştirir. Bu madde süre ABD’de erektil disfonksiyon tedavisi için reçeteli bir ilaç olarak kullanılmış ve yeni nesil erektil disfonksiyon ilaçlarının geliştirilmesinden sonra büyük ölçüde terkedilmiştir. Ancak, yohimbin HCl halen tek başına veya çeşitli gıda takviyelerinin içinde reçetesiz olarak da satılmaktadır.
Yohimbin kullanım alanları
Erektil disfonksiyon
Yohimbin geleneksel tıpta afrodizyak olarak kullanılır. Bu etkiyi araştıran çalışmalarda plaseboya oranla daha etkili bulunan bu ajan daha etkili ve güvenli olan yeni nesil erektil disfonksiyon ilaçlarının geliştirilmesinden sonra büyük ölçüde terkedilmiştir. bu ajan halen tek başına veya çeşitli gıda takviyelerinin içinde reçetesiz olarak da satılmaktadır.
Kilo verme ve yağ yakımı
Çeşitli çalışmalarda yohimbin’in yağ yakımını arttırdığı, iştahı azalttığı ve kilo vermeyi kolaylaştırdığı yönünde bulgular saptandığı gibi, bu konularda etkisiz olduğu da gösterilmiştir. Bu etkilerle ilgili daha geniş çalışmalara gerek vardır.
Anksiyete bozukluğu ve panik
Bu konularda yapılan çalışmaların umut verici sonuçları olmasına karşılık, veriler kullanımını önermek için yetersizdir.
Pıhtılaşmayı azaltma
Bu ajanın adrenerjik reseptörleri bloke edici etkisi kan pıhtılaşmasını azaltıcı sonuç vermektedir. Ancak, bu konuda veriler yetersizdir. Yine de, kan pıhtılaşmasını azaltıcı ilaçları kullananların yohimbin kullanmaktan kaçınmasında yarar vardır.
Uyarılar
Yan etkileri
- Mide bozuklukları, bulantı, kusma, ishal
- Ağızda tükürük artışı
- Anksiyete
- Tansiyon yükselmesi
- Kalp hızında artış
- Uykusuzluk
- Sersemlik
- İdrar yapma sorunları
- Kalp kasına toksik etki
- Kalp atımında düzensizlik
Kaçınılması gereken durumlar
Yohimbin ihtiyatla yaklaşılması gereken bir bitkisel üründür. Aşağıdaki durumlarda yohimbin kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Gebelik
- Süt verme
- Kalp hastalıkları
- Hipertansiyon
- Kalp ritm bozuklukları
- Anksiyete
- Depresyon
- Psikiyatrik bozukluklar
- Parkinson hastalığı
- Epilepsi ve benzeri nörolojik durumlar
- Mide barsak sorunları
- Karaciğer, böbrek ve tiroid problemleri
- Enflamasyonla seyreden üreme organı sorunları
- Prostat hipertrofisi
İlaç etkileşimleri
Yohimbin aşağıdaki ilaçların etkilerini değiştirerek sorunlara yol açabilir.
- Klonidin (catapres)
- Metamfetamin
- Bupropion (Wellbutrin, Zyban)
- Fenotiazinler (Klorpromazin – Largactil)
- Anksiyete ilaçları
- Narkotik ağrı kesiciler ve morfin türevleri
- Hipertansiyon ilaçları
- Kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar
Bu nedenle, kullanmadan önce mutlaka doktora danışmak gerekir.
Bunlar yetmezmiş gibi, bir de bu suplemanların güvenilirlik sorunu vardır. Suplemanların çoğunun içindeki yohimbin miktarının etikette yazan veya güvenli olduğu kabul edilen miktarlardan çok daha fazla olduğu saptanmıştır. Ürünlerde yan etkiler ve uyarılarla ilgili bildirimler de çoğu zaman yetersizdir. Dolayısıyla, supleman seçerken çok dikkatli olmak gerekir.
Sonuç
Yohimbin geleneksel tıpta afrodizyak amaçlar başta olmak üzere çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Günümüzde ise, bu kullanım amaçlarına yönelik daha etkili ve güvenilir ajanlar mevcuttur. Olası riskler de dikkate alındığında bu takviyeyi kullanmak için pek bir sebep olmadığı anlaşılabilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
