Mutlaka büyüklerinizden veya ileri yaştaki akraba veya tanıdıklarınızdan düşme sonucu başına bir iş gelen birileri mevcuttur. Yaşlılarda düşme ciddi bir sorundur.
Yaşlılarda düşme sorununun boyutu
2019 yılı itibariyle Türkiye nüfusunun %9.1’i 65 yaş ve üzeri insanlardan oluşuyor ve nüfusumuzun yaşlanması giderek artıyor. Şu sırada her 10 kişiden neredeyse biri 65 yaş üzerinde. Bu arada bizler de gün geçtikçe yaşlanıyoruz. Son 5 yılda ülkemizde 65 yaş ve üzeri nüfus % 21.9 artarak 7.5 milyon kişiyi geçti. Üstelik yaşlıların % 20- 25’i evde tek başına yaşıyor.
Her yıl dünyada milyonlarca, ülkemizde yüzbinlerce yaşlı düşüyor. 65 yaş ve üzeri bireylerin %30-40’ı, 80 yaş ve üzeri bireylerin ise %50’si her yıl düşme ile karşılaşıyor. Üstelik bir kez düşen birisinin yeniden düşme ihtimali % 50 artar.
Düşmeler zaman zaman çok tehlikeli olabilir. Düşme sonucunda ortaya çıkabilen en önemli sorunlar kemik kırıkları ve kafa travmalarıdır. Kalça kırıklarının % 95’inden fazlası düşme sonucunda ortaya çıkar. Kalça kırığı geçiren yaşlıların % 20-30’u kırık sonrası 6 ay içinde genellikle kaybedilir. Düşmeler travmatik beyin hasar ve kanamalarının da en önemli nedenidir.
Yaşlılarda düşme nedenleri
Yaşlılarda düşme sılığının artmasının çeşitli nedenler vardır. Bu nedenler yaşlanmayla düşmeye zemin hazırlayan değişimler ve düşmeye yol açabilen hastalık ve tedaviler olarak ikiye ayrılabilir.
Yaşlanmayla düşmeye zemin hazırlayan değişimler
- Göz sorunları
- Görme keskinliğinde azalma
- Karanlığa uyumda azalma
- Göz kamaşması
- Kontrast duyarlılığında azalma
- İşitme-Denge sorunları
- Konuşma ayrımında bozulma
- Ses tonu eşiğinde bozulma
- İç kulak denge sisteminde bozulma
- Sinir sistemine bağlı sorunlar
- Reaksiyon süresinde yavaşlama
- Pozisyon duyusunda bozulma
- Postürde bozulma
- Yaşlı yürüyüşünün ortaya çıkması
Düşmeye yol açabilen hastalık ve tedaviler
- Sinir sistemi hastalıkları
- Beyin damar hastalıkları
- Parkinson
- Omurilik hastalıkları
- Nöbetler
- Beyincik hastalıkları
- Vücut sinirlerini tutan hastalıklar (nöropatiler)
- Demans
- Deliryum
- Kalp ve Damar Sistemi Hastalıkları
- Kalp krizi (myokard enfarktüsü)
- Hipotansiyon (Tansiyon düşmesi)
- Aritmi (Kalpte ritm bozukluğu)
- Mide Barsak Sistemi Hastalıkları
- Kanama
- Diyare (ishal)
- Dışkılama sorunlarına (ıkınmaya) bağlı bayılma
- Aşırı yemek sonrası bayılma
- Metabolizma Sorunları
- Tiroid bezinin yavaş çalışması
- Kan şekerinde düşme
- Kansızlık
- Potasyum düşmesi
- Vücutta sıvı kaybı ve susuzluk
- Sodyum düşüklüğü
- İdrara çıkma sorunları
- İdrar kaçırma
- Gece sık idrara çıkma
- Kas- iskelet sistemi sorunları
- Eklem hastalıkları
- Sarkopeni (kas kaybı ve güçsüzlüğü)
- Psikolojik sorunlar
- İlaçlar
- Benzodiazepinler
- Fenotiyazinler
- Trisiklik antidepresanlar
- Bazı antihipertansifler
- İdrar sökücü ilaçlar
- Narkotik ağrı kesiciler
- Prostat ilaçları
- Erektil disfonksiyonda kullanılan ilaçlar
Düşmeler genellikle önlenemez. Ancak, yaşlılarda düşmeyi önlemek için alınacak tedbirler oldukça yararlı olur.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
