Hayatın nasıl geçtiğini anlamadan 50 yaşına geldiniz, öyleyse yaşlanmayla gelen sorunlar için hazır olmanız gerekli
50 yaş üzerindeki insanların % 90’ının kronik bir problemi mevcut. İlaveten bu kişilerin % 80’inin de birden fazla sorunu var. Dolayısıyla, henüz bir kronik sorununuz bulunmasa bile olması ihtimali büyük. Yaşlanmayla gelen sorunlar ve onları engellemek için yapabilecekleriniz de var.
Şimdi bu sorunları sırasıyla inceleyelim
Yaşlanmayla gelen sorunlar nelerdir?
Hipertansiyon
50 yaş sonrası sorunlar arasında ilk sırayı hipertansiyon alır. 60 yaş üzerindeki insanların dörtte üçünün hipertansiyonu vardır, üstelik 80 yaş üzerinde bu oran %90’a çıkar.
Bu durumun nedenleri karmaşıktır ancak hipertansiyonu ötelemek için yapılacaklar o kadar karmaşık değildir.
- Sağlıklı beslenin
- Kilonuza dikkat edin
- Tuzu azaltın
- Düzenli egzersiz yapın
- Stresi azaltın
- Sigarayı bırakın
- Alkolü azaltın
- Kontrollerinizi yaptırın
Diyabet
40 yaş üzeri nüfusun %10’u diyabetlidir. Diyabet kalp ve damar hastalıkları, inme, böbrek yetersizliği ve körlük riskini büyük ölçüde arttıran bir durumdur.
Diyabetin ortaya çıkışını ötelemek mümkündür. Bunun için yapılacaklar da hipertansiyonu önlemek için yapılacaklarla aynıdır.
Kalp ve damar hastalıkları
Damar sertliği (ateroskleroz) yaşla artar, bunun sonucu olarak da koroner kalp hastalığı başta olmak üzere kalp ve damar sistemi sorunlarında artış görülür. Bu durum da yaşamın hem süresini, hem de kalitesini kötü etkiler. Üstelik kalp hastalıklarını ötelemek açısından yapılacaklar da yukarıdakilerle aynıdır.
Obezite
Yaşla birlikte artış gösteren obezite kalp hastalıkları, inme, diyabet, kanser, hipertansiyon ve eklem sorunları başta olmak üzere en az 20 kronik hastalıkla bağlantılıdır. Üstelik obeziteyi önlemek için yapılması gerekenler de yine aynıdır.
Kanser
Kanser için en önemli risk faktörü yaştır. Kanserden korunmak için sağlıklı yaşam koşullarına dikkat etmek, güneşten korunmak ve düzenli kontroller ihmal edilmemelidir.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
KOAH havayolları ve akciğerin artmış kronik inflamatuar yanıtı ile ilişkili ve genellikle ilerleyici kalıcı hava akımı kısıtlanması ile karakterize, alevlenme dönemleri ile seyreden, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Yaş ilerlemesi ile KOAH sıklığı artar.
KOAH’tan korunmak için yapılması gerekenler aşağıdadır.
- Tütün Kullanımının Önlenmesi ve Bırakılması
- İç ve Dış Ortam Hava Kirliliğinin Önlenmesi
- Mesleki Maruziyetin Önlenmesi
- Düzenli Fiziksel Aktivite
Anksiyete bozukluğu ve depresyon
Yaşla birlikte anksiyete bozukluğu ve depresyon artış gösterir. Bunlarla başa çıkmak için belirtilerini yakından izlemek, ayrıca gerekli yaklaşımları ihmal etmemek önemlidir.
Bilişsel sorunlar ve demans
Demans ve bilişsel sorunlar genellikle 65 yaşından sonra patlama yapar. Genetik yatkınlık ve yaş gibi faktörler etkili olsa da, sağlıklı yaşam koşullarına uymak korunmada en etkili faktördür.
Kireçlenme (Osteoartrit)
Eklemlerin eskimesi ve yıpranması olarak tanımlanabilecek olan kireçlenme (osteoartrit) oluşumunda genetik altyapı kadar yaşam tarzının da önemi büyüktür, bu nedenle osteoporoz, diyabet ve fazla kilo osteoartrit oluşumunu arttırır. Üstelik yapılması gerekenler yine benzerdir.
Osteoporoz
Kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz kemiklerinizin zayıflaması ve kırılmasına yol açabilir, ayrıca sıklığı yaşla birlikte sıklığı belirgin olarak artar. Osteoporozdan korunmak için yapılması gerekenler aşağıdadır:
- Tavsiye edilen günlük kalsiyum ve D vitamini ihtiyacını karşılanması
- Direnç egzersizlerini de içeren düzenli egzersiz
- Sigara ve alkolden uzak durulması
- Düzenli kontrol ve gerekirse doktor önerisiyle uygun ilaç tedavisi
Sırt ağrısı
Yaşlandıkça sırt ağrısı artar. Sırt ağrısı kronik postür bozuklukları, sigara içme, yeterli egzersiz yapmama, obezite, osteoporoz ve pek çok başka nedene bağlı olabilir.
Kilo almamak, yeterli egzersiz yapmak, sigara içmemek, postür bozukluklarını düzeltmek ve osteoporozdan korunmak sırt ağrısından korunmanın başlıca yollarıdır.
Duyma kaybı
İlerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan işitme güçlüğünün üç ana nedeni mevcuttur.
- Kulağa giden damarların kan akımında azalma,
- İşitme sinirinde yaşa bağlı dejenerasyon,
- Beyindeki işitme merkezine ait sorunlar
Gürültülü ortamlar ve yüksek volümlü müzik dinlemek işitme kaybını arttırır. Bunlardan kaçınmak bu durumun ilerlemesini yavaşlatmak için önemlidir, ayrıca kimi ilaçların da duyma kaybını arttırması mümkündür.
Göz problemleri
Yaşın ilerlemesi ile oluşan yakını görme bozukluğu (presbiyopi) herkes tarafından bilinen bir durumdur, ancak yaşlanmayla oluşan göz kapağı problemleri, göz kuruluğu, katarakt, glokom ve retina hastalıkları da mevcuttur. Bu sorunları engellemek için sağlıklı yaşam koşullarına dikkat etmek ve düzenli göz muayeneleri önemlidir.
İdrar kaçırma
İlarleyen yaşla birlikte erkeklerde prostat büyümesi, kadınlarda rahim ve idrar kesesi sarkmaları başta olmak üzere çeşitli nedenler idrar kaçırmaya neden olabilir. Hayat kalitesini bozabilen bu durum için yapılabilecekler aşağıdadır.
- Prostat büyümesi veya rahim/mesane sarkması gibi durumlar varsa tedavisi,
- Kabızlıktan korunma,
- Adele kontrolü ve tuvalet alışkanlığı eğitimi,
- Gerekirse doktor önerisiyle ilaç tedavisi
Sonuç
Yaşın ilerlemesini önlemek mümkün değildir, ancak ilerleyen yaşla birlikte gelen problemleri önlemek veya geciktirmek mümkündür. Bunun için sağlıklı yaşam koşullarına dikkat etmek genellikle yeterlidir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
