Yaşlanma ve yaşam kalitesi arasında genellikle tersine bir ilişki vardır ve yaşın ilerlemesi ile yaşam kalitesi genellikle giderek azalır.
Yaşlandıkça, bedenimiz ve zihnimiz yaşam kalitemizi etkileyebilecek bir dizi değişikliğe uğrar. Kimi yaşlılar aktif ve tatmin edici bir yaşam sürmeye devam ederken, diğerlerinin fiziksel, psikolojik ve sosyal yaşam kalitelerinde düşüş görülür.
Yaşlanma ve yaşam kalitesi azalması arasındaki ilişkinin çok çeşitli nedenleri mevcuttur ve bu nedenler bir taraftan birbirleri ile etkileşirken, diğer taraftan da yaşın ilerlemesi ile giderek ağırlaşırlar.
Bu kapsamda, öncelikle yaşam kalitesi kavramının alt başlıklarını gözden geçirmekte yarar
Bu faktörlerin başlıcaları aşağıda sıralanmıştır:
- Sağlık sorunları: Artrit, diyabet ve kalp hastalığı gibi kronik sağlık sorunları yaşlı bir yetişkinin yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyebilir. Bu koşullar ağrıya neden olabilir, hareketliliği sınırlayabilir ve başkalarına bağımlılık ve destek ihtiyacına yol açabilir.
- Bilişsel gerileme: Yaşlandıkça, bilişsel yetenekler azalabilir, bu da bir şeyleri hatırlamayı, konsantre olmayı ve karar vermeyi zorlaştırır. Bilişsel gerileme sosyal izolasyon ve depresyona da yol açabilir.
- Sevilen kişilerin kaybı: Eşin, yakın arkadaşlardan veya aile üyeslerinden birinin ölümü yaşlı yetişkinler için yıkıcı olabilir ve yalnızlık, üzüntü ve depresyon duygularına yol açabilir.
- Finansal sorunlar: Birçok yaşlı yetişkin sabit gelirle yaşamakta ve geçimlerini sağlamakta zorlanabilmektedir. Finansal stres anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir.
- Sosyal izolasyon: Yaşlandıkça, arkadaşlar ve aile üyeleriyle iletişim azalabilir veya sosyal faaliyetlere katılım çeşitli nedenlerle azalabilir. Sosyal izolasyon yalnızlığa, depresyona ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilir.
- Sınırlı hareketlilik: Yürümekte veya uzun süre ayakta durmakta zorluk gibi fiziksel sınırlamalar, yaşlı bir yetişkinin keyif aldığı faaliyetlere katılma becerisini sınırlayabilir. Bu durum yaşam kalitesinin düşmesine ve izolasyon hissine yol açabilir.
- Kötü beslenme: Yaşlandıkça, vücudumuz gençliğimize kıyasla farklı besinlere ihtiyaç duyabilir. Kötü beslenme yorgunluk, halsizlik ve düşme riskinin artması gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Sağlık hizmetlerine erişim eksikliği: Birçok yaşlı yetişkin finansal sınırlamalar, ulaşım sorunları veya diğer engeller nedeniyle sağlık hizmetlerine erişmekte zorlanabilir. Bu durum tedavi edilmeyen sağlık sorunlarına, yaşam kalitesinde düşüşe ve ölüm riskinde artışa yol açabilir.
Sonuç olarak, yaşlılarda yaşam kalitesini düşürebilecek çeşitli faktörler vardır. Bu sorunları ele alarak ve destek ve kaynaklar sağlayarak, yaşlı yetişkinlerin yaşlandıkça tatmin edici ve aktif yaşamlar sürmelerine yardımcı olunabilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
