Pandemi başladığından beri herkes vücut direncini güçlendirmek hakkında konuşuyor. Bu yazıda bu konuyu inceledik.
Salgın nedeniyle hepimiz çeşitli tedbirler alıyoruz. Sosyal mesafeye dikkat ediyoruz, maske kullanıyoruz, evden çalışıyoruz, eğitimi internet üzerinden yapıyoruz ve daha başka çeşitli tedbirler alıyoruz. İstediğimiz önemli bir başka şey de vücut direncini güçlendirmek.
Vücut direncini korumanın en önemli yolu sağlığımızı korumak için elden geleni yapmak. Üstelik toplumda diyabet, hipertansiyon ve astım ve benzeri kronik hastalıkların bu kadar yaygın olduğu durumda genel sağlığı korumak çok da kolay olmayabilir.
Bu gibi durumlarda insanlar genellikle sağlıklarını korumak ve dirençlerini arttırmak için arayışa girerler. Vitaminler, gıda takviyeleri, bitkisel destekler ve benzerleri bu aşamada çoğu zaman bir umut olarak görülür. Bu yolların kullanılması genellikle insanlara kendileri için birşeyler yaptıkları hissini verir ve rahatlamalarını sağlar. Bu şekilde davranarak insanlar vücut dirençlerini güçlendirdirdiklerini düşünürler. Ama vücut direnci öyle kolay güçlenen birşey midir? Veya gerçekten vücut direncini güçlendirmeye uğraşmak gerçekçi bir çaba mıdır? Özellikle de belli bir yaşın üzerindeyseniz ve/veya bir kronik hastalığınız varsa.
Bu nedenle, vücut direncini güçlendirme konusunda öne sürülen bir sürü argüman arasında doğruları ve yanlışları birbirinden ayırmak zorunluluğu vardır. Aşağıda bu argümanlardan bir kısmını inceleyeceğiz.
Vücut direnci hakkında doğrular ve yanlışlar
Herkesin vücut direncinin harekete geçirilmeye ihtiyacı vardır, özellikle de bu salgın döneminde
Yanlış
Vücudun direnç sistemi proteinler, hücreler, kemik iliği ve organlardan oluşan karmaşık bir yapıdır ve ana görevi vücudu dışarıdan gelen bakteri ve virüs gibi saldırganlardan korumaktır. Eğer vücut direnciniz gereği gibi çalışmıyorsa zaten infeksiyon riski altındasınız demektir. Kemoterapi veya radyoterapi sonrası, organ nakilleri, kortizon tedavisi, beslenme eksikliği gibi tablolarda bu durumla karşılaşılmaktadır.
Dolayısıyla, vücut direncini harekete geçirmek iyi bir fikir gibi görünse de, pek gerçekçi değildir. Vücut direncinin olması gerekenden daha tepkisel olması, normalde tepki göstermemesi gereken durumlara da tepki vermesiyle sonuçlanabilir. Otoimmün hastalıkları ve allerjik reaksiyonlar zaten bu gibi durumların sonucudur. Kısacası, vücut direncinin gereğinden fazla harekete geçirilmesi iyi birşey değildir.
Direnci harekete geçiremiyorsak bari güçlendirelim
Doğru
Bağışıklık sisteminin süper güçlere sahip olması gerekmiyor, sadece gerek duyulduğunda gereği kadar çalışması gerekiyor. Bu nedenle bağışıklık sisteminin güçlü olması önemlidir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için mucize bir yol veya ilaç yok, sadece sağlıklı olmak için bir dizi davranışın doğru şekilde yapılması gerekli.
Meyve ve sebze tüketimi bağışıklık sistemini destekler
Doğru
Düzenli olarak taze sebze ve meyve tüketimi vücudunuza gerekli besleyici maddeler, vitaminleri, mineralleri, antioksidanları ve diğer mikrobesleyicileri sağlar. Sebze ve meyve tüketiminde çeşitli renklerdeki sebze ve meyvelerin birlikte tüketilmesi daha da yararlı olur. Bu duruma kısaca gökkuşağı beslenme denir.
C vitamini yüklemek infeksiyonlara karşı direnci arttırır
Yanlış
Çoğu kişi soğukalgınlığı geçirmeye başladığında ilk iş olarak portakal suyuna veya C vitaminine başvurur. Ancak, bu konuda yapılan araştırmaların derlenmesi sonucunda yüksek doz C vitamini kullanmanın soğukalgınlığının ne süresine, ne de şiddetine etkili olmadığı saptanmış. COVID-19 infeksiyonuna karşı da C vitamininin koruyucu ya da tedavi edici olduğuna dair en ufak bir bulgu yoktur. C vitamini güçlü bir antioksidan olduğu için vücut direncini korumakta önemli bir role sahiptir ama fazladan C vitamini almanın bir yararı yoktur. Günlük önerilen alım miktarı erkekler için 90, kadınlar için 75 miligramdır ve çoğu taze sebze ve meyve bu dozu fazlasıyla sağlar.
Uyku bozuklukları vücut direncini düşürür
Doğru
Düzenli ve kaliteli uykunun önemi yadsınamaz. Yetersiz, kalitesiz ve düzensiz uyku hipertansiyon, diyabet, kalp krizi, inme ve obezite gibi sorunların riskini belirgin şekilde arttırır ve bu gibi durumların gidişini kötüleştirir.
Yetersiz, kalitesiz ve düzensiz uyku benzer şekilde vücut direncini de zayıflatarak bünyeyi infeksiyonlara daha açık hale getirir. Düzenli uyku sırasında bağışıklık sistemi sitokin denen bileşikleri salgılar. Bu bileşikler hem uyku kalitesini arttırır, hem de enfeksiyonlarla mücadele eder. Bu nedenle uyku vücut direnci için çok önemlidir.
Vücut direncini güçlendirmek için kimi bileşikleri kullanmak iyidir ve zararsızdır.
Yanlış
Vücut direncini güçlendiren herhangi bir madde kullanmak gerekmez. Üstelik bu bileşiklerin zarar verme ihtimali de vardır. Bu kapsamda direnci güçlendirdiği iddiasyla satılan ekinezya, kara mürver, astralagus ve kimi mantar türleri hakkında olumlu bulgu yoktur. Bir maddenin doğal olması zararsız olduğu anlamına gelmez. Bu desteklerin çeşitli yan etkileri olabildiği gibi, kullanılan diğer ilaçlarla etkileşimleri de olabilir.
Düzenli egzersiz yapmak sağlıklı bir vücut direncini güçlendirmek için yardımcı olur
Doğru
Düzenli egzersiz yapmak kalp hastalığından ve diyabetten koruduğu gibi, vücut direncini güçlendirmek için de destek olur. Düzenli fizik egzersiz yapan ve aktif olan kişiler enfeksiyonlarla daha iyi mücadele eder ve daha az hastalanırlar. Bunun mekanizması tam anlaşılmamış olmakla birlikte, düzenli egzersizin stres hormonlarının salınımını azalttığı ve/veya egzersiz sırasında artan vücut ısısının bakteri ve virüslerle mücadeleyi kolaylaştırdığı üzerinde durulmaktadır. Egzersiz akciğerlerin temizlenmesine, dolaşım sistemi sağlığına ve yaşlanma ile vücut direncinin zayıflamasını geciktirmeye katkıda bulunmaktadır. Güçlü vücut direnci için düzenli egzersiz son derece önemli görünmektedir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
