Uyku Arşivleri
Aşağıda blogumuzun uyku kategorisinde bulunan paylaşımlara ulaşabilirsiniz.
Sağlıklı uyku, sağlıklı yaşamın en önde gelen koşullarından biri. Kaliteli ve yeterli uyku sağlık açısından çok büyük önem taşır. Sağlıklı uyumak aşağıdaki yararları sağlar:
- Hafızayı güçlendirir
- Öğrenmeyi hızlandırır
- Yaratıcılığı arttırır
- Stres algısını ve anksiyeteyi azaltır
- Yorgunluğu azaltır
- Canlılık ve enerji verir
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Enflamasyonu azaltır
- Kalp ve damar sistemi sağlığını destekler
- Hipertansiyon kontrolunu kolaylaştırır
- Metabolizma dengesini korur
- İştahı düzenler
Sağlıklı uyumak sadece uyku süresini değil, aynı zamanda uykunun kalitesini ve kesintisizliğini de içerir. Bu sırada uykunun dönemlerinin kesintisizliği ve uykunun vücudun doğal ritmine uygunluğu da önemlidir.
Sağlıklı uyumanın ilk koşulu yeterli uyumaktır. Yeterli uyku miktarı yaşa göre değişiklik gösterir.
Erişkinlerde gece uykusu süresinin kesintisizliği önemlidir. Buna karşılık, küçük çocuklarda yaşa göre değişen sürelerde gündüz uykuları da buna eklenir.
Bunun yanısıra, genetik yapı da gerek duyulan miktarını ve uykusuzluğa verilen tepkiyi etkiler. Gün içindeki yoğunluk ve aktivite miktarı da uyuma süresini arttırabilir.
Sağlıklı uyku kesintisiz olmalıdır. Gece boyunca kesintisiz uyumak, sık sık uyanılan veya araya uzun uyanıklık dönemleri giren uykudan çok daha sağlıklıdır. Sık uyanmak, 90- 120 dakika süren uyku döngüsünü bozarak, derin uyku ve REM uykusu dönemlerini kısaltır. Bu duruma en tipik olarak uyku apnesinde rastlanır ve sık olan uyanma- tekrar uyuma periyodları nedeniyle, uyuma süresi normal görünse bile uykusuzluk belirtileri ortaya çıkar.
24 saatlik gün içinde ne zaman uyunduğu da büyük önem taşır. Uykunun gündüz- gece patternine, yani sirkadiyen ritme uyum göstermesi önemlidir. Bu konuda en önemli düzenleyici faktör ışıktır. Işık uyanık hissetmeyi sağlarken, loş veya karanlık ortamlar ise uykuyu tetikleyen kimyasal prosesleri harekete geçirir.
Düzenli olarak aynı saatte uyumak büyük önem taşır. Yatma saatleri sık sık değişen kişilerde uyuma süresi aynı kalsa bile, kalite büyük ölçüde bozulmakta ve obezite ve diyabet gibi sağlık sorunları artmaktadır. Nitekim, gece veya gündüz sürelerindeki değişikliklerin tetiklediği mevsimsel depresyon bu konuda bir başka örnektir.
Vardiyalı çalışanlarda veya kıtalararası uçuş yapanlarda sık olarak görüldüğü şekilde, uykunun zamanlaması sirkadiyen ritme uyum göstermediği takdirde; uykuya dalmak, uykuyu sürdürmek ve sağlıklı uyku çok zor hale gelir.
Yukarıda belirtildiği gibi, uyku kalitesini etkileyen pek çok faktör vardır. Genel bir bakışla, uykunun sağlıklı olduğunu belirleyen birtakım göstergeler vardır.
- Sabah zinde ve dinlenmiş olarak uyanmak
- Gün içinde enerjik olmak
- İyi duygudurum
- Zihnin berrak olması
Diğer taraftan, sağlıksız uykunun da kimi göstergeleri vardır. Bunların başlıcaları aşağıdadır.
- Sabah yataktan kalkma güçlüğü
- Odaklanma güçlüğü
- Sinirlilik, anksiyete veya depresyon
- Gündüz uyuklamaları veya gündüz uyumaya ihtiyaç duyma
- Daha uzun uyku sürelerine ihtiyaç duyma
