Stresli hissettiğiniz zamanlarda sizi rahatlatan bir yiyeceğiniz var mı? Eğer varsa bilin ki yalnız değilsiniz! Stres anlarında çoğumuz birtakım atıştırmalıklara yönelebiliyoruz ve bunlar genellikle şeker ve yağ miktarı yüksek gıdalar oluyor. Stresin yemek seçimlerini etkileyebildiği artık net bir gerçek! Ancak bununla birlikte stres ve beslenme arasındaki ilişki hakkında bildiğinizden daha fazlası da olabilir.
Stres anında merkezi sinir sistemimiz adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları salgılar. Bu hormonlar ‘’savaş yada kaç’ mesajı verir ve kalp atım hızınız artabilir, kan basıncınız yükselebilir ve nefes alma hızınız artabilir. Stres durumunda kortizol, adrenalin ve tiroid hormonları artarken; ruh hali,uyku düzeni ve iştah metabolizmasını etkileyen serotonin hormonu azalmaktadır.
Kontrol edilemeyen stres halinde iştahta artış veya iştah azalması, beyin endorfin seviyesini yükselten şekerli ve yağlı hazır gıdaların tüketimine eğilim, yorgunluk, baş ağrısı, gerginlik, mide bulantısı, terleme, nefes darlığı, aşırı endişe ve kaygı, sindirim sisteminde yavaşlık ortaya çıkabilmektedir. Stres, kaygı ve heyecan halinde değişen duygusal durum iştah artışına neden olabileceği gibi, iştah kesilmesine de neden olabilmektedir.
İştah artışı; şeker, katkı maddesi, karbonhidrat ve yağ içeriği açısından sağlıksız olan çikolata, pasta, pizza, makarna gibi besinlerin fazla miktarlarda tüketilmesine ve buna bağlı kilo alımına neden olmaktadır. İştahın ve besin tüketiminin çok azalması durumunda ise ani kilo kaybı, halsizlik, adet ve uyku düzensizliği, kas ve güç kaybı, besin öğesi yetersizliği ortaya çıkabilmektedir.
Peki bazı besinler stresimizi azaltabilir mi? Bu konuda yapılan Çalışmaların sınırlı olmasının yanında son araştırmalar beynin normal şekilde çalışması için ihtiyaç duyduğu besinlenlere odaklanmaktadır. Bunlar ise antioksidanlar ve B vitamini içeren besinlerdir. Bu besinler sağlıklı bir beslenme düzeninin olmazsa olmazı olduğu için besin seçimlerimiz hayati önem taşıyor.
Bazı çalışmalar ise düşük D vitamini düzeyinin yine stresle potansiyel bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. D vitamini içeren yiyecekler arasında yağlı balıklar, zenginleştirilmiş süt ve soya ürünleri mevcut ancak vücudumuzun sentezlediği D vitamininin %90-95 kadarını güneş ışınlarından alıyoruz.
Günün sonunda yemek ve stres söz konusu olduğunda vücudumuz için yapabileceğimiz en iyi şey dengeli, çeşitli ve sağlıklı bir beslenme tarzını seçip düzenli fiziksel aktivite yapmak oluyor. Günde 10-15 dakikalık rutin fiziksel aktiviteniz bile stres yönetiminize yardımcı olacaktır.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
