Beslenme ve mutfak planlaması kendinizin ve ailenizin sağlığı için alacağınız tedbirlerin içinde önemli bir yer tutuyor. Mutfak planlaması için bazı noktalara dikkat edilmesi gerekli.
Mutfak planlaması için dolabı kontrol
Alışverişe çıkmadan önce buzdolabınızda, buzluğunuzda ve dolaplarınızda neler olduğunu gözden geçirin. Mevcut gıdaların son kullanma tarihlerini kontrol edin. Elinizde mevcut olanlar belki de alışverişe çıkmanıza gerek bırakmayacak. Mutfağınızı kontrol ederken un, yağ çeşitleri, şeker tipleri, tuz, salça gibi hemen hemen her yemekte kullanılan temel gıda stoklarına da bakın.
Alışveriş listesi yapmak
Alışveriş sırasında ihtiyacınız olmayan bir sürü şey alma riski her zaman için mümkündür. Bu nedenle, ihtiyaçlarınızı listeleyerek alışverişinizi ona göre yapın. Listeleme sırasında özel marka veya çeşit değil de, daha ziyade genel isimleri kullanın. Mesela, “ekmek” veya “sebze” gibi nitelemeler kullanırsanız, tam buğday ekmeği veya brokoli aramakla uğraşmaz ve daha kolay tercihler yaparsınız, bu da alışveriş sürenizi kısaltır. Özellikle süpermarketlerde geçirdiğiniz zaman arttıkça ihtiyacınız olmayan şeyleri alma olasılığınız da artar.
Alışveriş seçeneklerini çoğaltmak
Mutfak ihtiyaçlarınızı temin ederken online toptan alışveriş, süpermarketlerin eve teslim servisleri gibi opsiyonları daha sık kullanın. Online veya eve teslim alışveriş sırasında genellikle sadece ihtiyacınız olanları alırsınız. Oysa, süpermarkete gitmek genellikle ihtiyacınız olmayan şeyleri alma olasılığını gündeme getirir.
Alınanların temizliği nasıl olmalı?
Paketli gıdaların açma bölgelerini (süt/ yoğurt kutularının açma yerleri, konserve kapakları, poşetli gıdaların açıldığı bölgeler) kullanmadan önce silmek ve havada kuruması sağlandıktan sonra kullanmakta yarar vardır.
Aldığınız sebze ve meyveleri akar su altında yıkamayı ihmal etmeyin. Patates, havuç, pancar, kereviz gibi sert sebzeleri ilaveten bir mutfak fırçasıyla fırçalamak daha iyidir. Yıkama yeterlidir, ilaveten dezenfektan veya sirke kullanmak gerekmez.
Mutfak planlaması için stoklar ne seviyede olmalı?
Mutfak stoklarını abartmayın. Öncelikle kendinizin ve ailenizin ihtiyaçlarını temin edin ve büyük miktarlardan kaçının. Genellikle ailenin 2 haftalık ihtiyacını karşılayacak düzeyde stok yeterlidir.
Taze, buzdolabında saklanabilen ve donmuş gıdaları birlikte alın ve alışveriş listenizi buna göre yapın. Öncelikle taze gıdaları tüketin, buzdolabında saklanabilen ve donmuş gıdaları daha sonra sırasıyla kullanın. Taze meyve ve sebze her zaman için konservelere, hazır yemeklere veya unlu gıdalara göre daha öncelikli olsun.
Normal dolapta saklanabilen pirinç, makarna, un, baklagiller ve konserveler gibi gıdaları biraz daha fazla alabilirsiniz, ancak yine de stok miktarınız bu gıdaların bir aylık tüketim miktarını aşmasında yine iki haftada tüketilebilecek kadar alın.
Alışveriş stoklarını yaparken diğer aile üyelerinin özel ihtiyaçlarını, mesela bebek mamalarını veya evcil hayvan yemlerini de hesaba katmayı unutmayın.
Mutfak yönetimi nasıl yapılmalı?
Pandemide mutfak faaliyetleri ailenin beslenmesini sağladığı gibi, aile açısından bir paylaşım ve eğlence aracı olmaya da yarar. Evde kalan aile bireylerinin mutfak faaliyetlerine katılması hem bütün ailenin tatmin ve paylaşımını arttıracak, hem de bütün yükün tek kişide olmasını engelleyecektir.
Mutfaktaki yemek pişirme işi bittikten sonra, 1 litre suya bir çorba kaşığı çamaşır suyu katarak veya yarı yarıya su ve beyaz sirke karışımıyla mutfak tezgahı, evye ve ocağı silin.
- Çamaşır suyu karışımını gıdalarla temas ettirmemeye dikkat edin.
- Sirkeyle çamaşır suyunu karıştırmayın.
- Granit, mermer veya benzeri doğal taş yüzeyleri sirkeli suyla temizlemeyin. Bu materyeller asitlerden etkilenirler.
- Yumurta artıklarını sirke ile silmeyin, temizlenmesini daha da zorlaştırırsınız.
Evde kalma süreniz uzadıkça mutfak kullanımı genellikle artar. Yeni yemekler, yeni lezetler denenir, en fazla da börek, kurabiye, pasta gibi unlu gıdalar daha fazla pişirilir. Unlu gıdaların fazla pişirilmesi, bunların daha fazla tüketilmesine, bu da kilo almaya neden olur.
Olabildiğince evinizin normal mutfak düzeninin dışına çıkmayın. Sağlıklı gıdalar pişirmeye gayret edin. Yeni yemek denemesi yapacaksanız sağlıklı tarifler deneyin. Yemeklerinizden taze veya donmuş sebzeyi eksik etmeyin. Evdeki normal öğün düzenini de koruma gayreti içinde olun.
Evde kalıyor olmak genellikle atıştırma isteğini arttırır. Atıştırmalık olarak doğranmış salatalık, biber, havuç gibi sebzeler veya az miktarda kuruyemiş kullanılabilir. Buna karşılık cips, şekerli hazır gıdalar ve benzerlerinden kaçının, daha iyisi bunları alışveriş listenizden çıkartın.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
