Manganez insan vücudu için hayati önem taşıyan, ancak yalnızca küçük miktarlarda ihtiyaç duyulan önemli bir eser mineraldir.
Manganez, amino asitlerin, kolesterolün, glikozun ve karbonhidratların metabolizması da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonuna katkıda bulunur. Ayrıca kemik oluşumunda, kanın pıhtılaşmasında ve iltihaplanmanın azaltılmasında da rol oynar.
İnsan vücudu bu minerali üretemez, ancak karaciğer, pankreas, kemikler, böbrekler ve beyinde depolayabilir. Bir kişi manganezi genellikle diyetinden elde eder.
Bu mineralin potansiyel sağlık yararları şunları içerir:
Antioksidan sağlama: Manganez, süperoksit dismutaz (SOD) adı verilen bir antioksidan enzimin oluşmasına yardımcı olur.
Kemik sağlığını destekleme: Bu mineral, kalsiyum ve D vitamini gibi diğer besinlerle birleştirildiğinde güçlü, yoğun kemiklerin desteklenmesine yardımcı olabilir.
Kan şekerinin düşürülmesi: Diyabet hastaları için manganez kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.
Yara iyileşmesini destekleme: Bu mineral, K vitamini ile birlikte kan pıhtılarının oluşumuna yardımcı olur.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli gıdalarda az miktarda manganez bulunur:
- çiğ ananas ve ananas suyu
- kuru baklagiller
- pekan cevizi
- ıspanak
- siyah ve yeşil çay
- tatlı patates
- badem
- hazır yulaf ezmesi
- kuru üzüm kepeği
- tam buğday ekmeği
- yer fıstığı
- kahverengi pirinç
İçme suyu da az miktarda bu minerali içerebilir. Ancak, su kaynağındaki çok fazla manganez toksik olabilir.
Günlük önerilen bir doz yoktur, ancak Yeterli Alım Miktarı (AI) yetişkin erkekler için günde 2,3 miligram (mg) ve yetişkin kadınlar için günde 1,8 mg’dır. Bununla birlikte, bu minerali yeterli almak için genellikle takviye almak gerekmez.
Bu mineral sadece diyet kaynaklarından alınıyorsa, herhangi bir yan etkiye neden olması pek olası değildir. Manganez takviyesi alan kişiler, şişenin üzerinde önerilen miktardan fazlasını almamalıdır. Bununla birlikte, bir kişinin herhangi bir sorun yaşaması için muhtemelen yıllarca aşırı maruz kalması gerekecektir.
Bu mineralin eksikliği nadirdir ancak mümkündür. Potansiyel eksiklik belirtileri şunlardır:
- azalmış glikoz toleransı
- büyüme bozukluğu
- karbonhidrat ve yağ metabolizmasında değişiklikler
- iskelet veya kemik anormallikleri
- doğurganlık sorunları
Bir kişinin bu mineralin toksisitesini (aşırı maruz kalma) yaşaması, eksikliğini yaşamasından daha olasıdır.
Bu mineralle ilgili en önemli risk, onu soluyabilecekleri bir ortamda çalışan kişiler içindir. Eritme ve kaynakçılık, bu mineralin kazara solunması için iki yüksek riskli faaliyettir. Bu mineralin solunması tehlikelidir çünkü vücut minerali önce doğru kullanım için işlemden geçirmeden doğrudan beyne taşır. Zamanla, solunan mineral manganizm adı verilen ciddi bir duruma yol açabilir. Manganizm Parkinson hastalığına benzer.
Manganizm belirtileri şunları içerir:
- yürüme güçlüğü
- yüzde kas spazmları
- titreme
- sinirlilik
- agresiflik
- halüsinasyonlar
- akciğer fonksiyonlarında azalma, öksürük veya akut bronşit
Çok daha az yaygın olmasına rağmen, bir kişi suyunda, yiyeceklerinde veya takviyelerinde çok fazla manganeze maruz kalırsa benzer semptomlar yaşayabilir. Ortalama, sağlıklı bir insanın gıdalarında veya takviyelerinde bu minerale aşırı maruz kalma konusunda endişelenmesine gerek yoktur. Bununla birlikte, bazı kişilerin manganeze karşı toksik reaksiyon yaşama riski daha yüksektir:
- yeni doğanlar
- çocuklar
- karaciğer rahatsızlığı olan kişiler
- demir eksikliği olan kişiler
Manganez takviyesi alan veya almayı düşünen kişiler, bu takviyeye olan ihtiyaçlarını öncelikle doktorlarıyla görüşmelidir.
