Kişinin hiçbir şikayeti olmamasına rağmen belirli aralıklarla yapılan check up taramaları sağlıklı kalmak açısından büyük yararlar sağlar ve pek çok farklı sorunun erkenden farkedilerek çözülmesi için gerekenlerin yapılmasına olanak tanır.
Check Up Nedir?
Sağlık ve hastalık arasındaki yol uzundur. Kronik hastalıkların ve başka pek çok sağlık sorununun başlangıcı hiç fakedilmez. Ortaya çıkan kimi belirtiler ise çoğu zaman başka bir takım nedenlere atfedilir.
Kalp ve damar hastalıkları, diyabet ve benzeri kronik hastalıkların başlangıcı belirti ve bulguların ortaya çıkmasından çok önceye dayanır. Çoğu kanser türünde yapılacak tarama incelemeleri olayı başlangıcından önce saptayarak gerekli tedbirleri almaya olanak verir. Pek çok metabolik bozukluk da herhangi bir soruna yol açmadan yıllarca önce biyokimyasal olarak farkedilebilir.
Bu nedenle, yapılacak olan tarama incelemeleri pek çok sorunu ortaya çıkmadan çok önce farkederek izlenecek olan yol haritasını belirlemeyi sağlar. Bu kontroller her yaşta gerçekleştirilebilir ve herkesin kendi yaşına uygun incelemelerle olası problemler ortaya konabilir.
Check up sadece incelemelerden ibaret değildir. İncelemelerle birlikte doktor muayene ve görüşmelerini de içerir ve gerekli olduğu durumlarda doktor ek testler isteyerek mevcut bozukluğun daha ayrıntılı ortaya konmasını talep edebilir. Sonrasında da, hastaya durumu ve izlenecek yol haritasını açıklayarak bilgilendirme yapar.
Ne zaman yapılmalı?
Check up, erişkinlerin herhangi bir şikayeti olmasa bile en az yılda 1 kez yaptırılması gereken bir sağlık taramasıdır. Saptanan sorunlara göre kimi alanlarda daha sık inceleme yapılması da önerilebilir. Bu incelemeler o kişide saptanan sorunların izlenmesi açısından büyük önem taşır. Ailesinde diyabet, hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve benzeri sorunlar bulunanlar açısından da; düzenli sağlık kontrolleri olabilecek sorunları önceden saptamayı sağlar.
Check up nasıl yapılır?
Check up için önce incelemenin yapılacağı sağlık kuruluşundan randevu alınır. O kişinin yaş ve cinsiyetine uygun bir paket seçilerek laboratuar incelemeleri için örnek alınması ve görüntülemelerin randevuları organize edilir. Sonuçlar çıktıktan sonra, hekim görüşmesi gerçekleştirilir. Görüşmede ilgili kişinin fizik muayenesi yapılır ve sonuçlar yorumlanarak sonrası için izlenecek yol haritası belirlenir, gerekiyorsa ek testler ve belli aralıklarla tekrarlanması gereken incelemeler planlanır.
Check up için yapılacak laboratuar incelemeleri için sabah saat 10:00’a kadar aç karnına kan alınması gerekir. Burada açlıktan kasıt, gece saat 23:00’den sonra birşey yenilmemesi ve su dışında birşey içilmemesidir. Yine saat 23:00 sonrasında sigara ve kafeinli içecekler tüketilmemelidir. Laboratuar incelemelerinin yapılacağı günden 3 gün öncesine kadar ağır, yağlı, yüksek karbonhidratlı veya tatlı gıdalardan kaçınmak ve alkol almamak uygun olur. Açlık döneminde sakız, şekerleme ve benzerleri de tüketilmemelidir. Görüntüleme ve laboratuar tetkikleri dışında kalan ek incelemeler öncesinde yapılması gerekenler ayrıca belirtilecektir.
Gebelik, gebelik şüphesi veya süt verme durumları varsa, mutlaka bildirilmelidir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
