Astragalus, yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılan bir bitkidir ve çeşitli sağlık yararlarına sahip olduğunu gösterir kimi kanıtlar vardır.
Astragalus membranaceus, Fabaceae (gevengiller) bitki ailesinin bir parçası olan astragalus (Çin geveni) bitkisinin Latince adıdır. Farklı geven türleri dünya çapında Güneybatı Asya, Çin Himalaya bölgesi, Amerika ve Avrupa gibi yerlerde yetişir. Bu bitkinin kökü geleneksel Çin tıbbında ve takviyeler ve bitkisel ilaçlar yapmak için kullanılır ve genellikle diğer bitkilerle karıştırılır.
Bu bitkide bulunan başlıca aktif bileşenler şunlardır:
- polisakkaritler veya kompleks karbonhidratlar
- flavonoidler
- saponinler
Bununla birlikte, geven otu, üç grup toksik bileşen de dahil olmak üzere birçok başka bileşik de içerir.
İnsanlar, geleneksel Çin tıbbında yüzyıllardır bu bitkiyi kullanmaktadır. Görülen başlıca etkiler şunlardır:
- antioksidan etkileri
- bağışıklık sisteminin modülasyonu
- antiviral etkiler
- kardiyotonik aktiviteler veya kalp kasının uyarılması
Ancak, bu konuda daha somut sonuçlara ihtiyaç vardır. Öne sürülen başlıca yararlar aşağıdadır:
Yaşlanma sürecini yavaşlatma: 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre, astragalus yaşlanma karşıtı destek sağlayabilir. Buna ek olarak, inceleme bitkinin oksidatif stresi ve nörodejenerasyonu azaltabileceğini öne sürmüştür. Ayrıca dayanıklılık oluşturmak ve bağışıklık fonksiyonunu desteklemek için bir tonik görevi görebilir.
Antikanser etkiler: Astragali radix, tümörler ve kanser üzerinde olumlu etkileri olduğu öne sürülen bir astragalus türüdür. İnsan, laboratuvar ve hayvan çalışmaları, bu bitkisel özün mesane kanseri olasılığını azaltabileceğini, kemoterapinin etkinliğini artırabileceğini ve mide kanseri hücrelerini öldürebileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, çalışmaların kalitesi değişkenlik göstermektedir ve astragalusun antikanser etkileri kesin değildir.
Kan şekerini dengeleme: Laboratuvar çalışmaları astragalus polisakkaritlerinin kan glikozunu düzenleyebildiğini ve insülin duyarlılığını artırabildiğini göstermiştir. Astragalusun diyabet ve komplikasyonlarının tedavisinde önemli bir rol oynama potansiyeline sahip olabileceği düşünülmektedir. Ancak bu konuda daha somut verilere ihtiyaç vardır.
Karaciğer hastalıklarında olumlu etki: 2022 yılında yapılan bir çalışmaya göre, astragalus türleri siroz ve portal hipertansiyon gibi karaciğer hastalığı semptomlarına fayda sağlayabilecek aktif bileşenler içermektedir. Buna ek olarak, bu bitkinin köklerinin ve toprak üzerindeki kısımlarının antifibrotik ve diüretik etkilere sahip olduğunu belirtilmiştir. Ancak bu konuda daha somut verilere ihtiyaç vardır.
Böbrek hastalıklarında olumlu etki: 2014 yılında 22 çalışma üzerinde yapılan küçük bir inceleme, astragalusun kronik böbrek hastalığı için geleneksel tedavilere ek bir tedavi potansiyeli olabileceği sonucuna varmıştır. Ancak, çalışmaların çoğunun kesin sonuçlara varmak için yeterince yüksek kalitede olmadığı belirtilmiştir. 2019 yılında 66 çalışmayı kapsayan küçük bir inceleme, astragalusun diyabetik böbrek hastalığı için faydalı olabileceğini öne sürmüştür, ancak bitkinin etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek için daha yüksek kaliteli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Bağışıklık sistemini güçlendirme: Araştırmalar, astragalusun antimikrobiyal ve antibakteriyel etkileri olduğu yönünde bilgiler vermektedir. İçerdiği flavonoidler ve polisakkaritler gibi bileşikler bağışıklık sistemini destekleyebilir ve zararlı mikroorganizmaların büyümesini baskılayabilir. Ek olarak, bu bitkinin anti-enflamatuar etkileri olabilir. Bununla birlikte, bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Kişinin yaşına, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olabilecek uygun astragalus dozları konusunda yeterli veri yoktur. Buna ek olarak, araştırmacılar çok yüksek dozlarda astragalusun bağışıklık sistemini baskılayabileceğini ve otoimmün hastalıkları olan veya hamile veya emziren kişilerle çocuklar için uygun olmadığını belirtmektedir.
Astragalus alımının başlıca yan etkileri şunlardır:
- döküntü
- kaşıntı
- karın ağrısı
- burun tıkanıklığı ve akıntısı
Bitkisel ürünlerin reçeteli ilaçlarla birlikte alınması güvenli olmayabilir, muhtemel etkileşimlere ve yan etkilere neden olabilir.
Astragalus, insanların geleneksel Çin tıbbında kullandığı bir bitkidir. Kanıtlar, çeşitli sağlık yararları olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, bitkinin etkili olup olmadığı ve hangi dozajların güvenli olabileceği konusunda yeterli veri yoktur.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
