Sağlık için spor yaparken dikkat! Spor giysilerinde kimyasal tehlike oldukça büyük ve bu durumun sağlığınızı tehdit etmesi olası görünüyor.
ABD’de yapılan bir araştırma, spor sırasında giyilen giysilerin büyük bir çoğunluğunda, izin verilenin 20 kat fazlası ölçüsünde BPA bulunduğunu saptadı. En ünlü markaların ürünlerinin de içinde bulunduğu ürünler son derece önemli ksenoöstrojen kaynağı durumunda.
Kaliforniya’da yer alan Center of Environmental Health (CEH), incelenen ürünlerin çoğunda izin verilen miktarın 20 katını bulabilen BPA bulunduğunu açıkladı. En bilinen markaların ürünleri de bu kapsamda bulundu.
En fazla risk spor sütyenlerinde bulundu. Ancak, spor tayt ve formalarının da vücuda yapışmaları nedeniyle büyük risk yarattıkları unutulmamalı. CEH geçen yıl da yine bilindik markaları da içeren çoraplar, uyku giysileri ve çocuk giysilerinde de BPA tehlikesine dikkat çekmişti.
Önceden spor giysileri büyük ölçüde pamuktan yapılmaktaydı. Ancak, son 20 yıldır daha şık durduğu ve vücudu daha iyi sardığı için sentetik ürünler çok daha ön plana çıktı. Bu ürünlerde renk ve model çeşitliliği de pazar hakimiyetinde büyük rol oynadı. Halen hemen hemen tüm büyük spor markaları ürünlerinin çoğunu sentetik malzemelerle üretiyorlar.
Deri yoluyla mikroplastik alımının iki önemli kaynağı sentetik liflerden yapılma giyim eşyaları ve kişisel bakım malzemeleridir. Özellikle giyim eşyaları giyen kişinin derisinden vücuda girme tehlikesi yanısıra, yıkandığı zaman yıkama atık suyuna karışan mikrolifler dolayısıyla önemli mikroplastik kirliliği yaratırlar.
Bu kapsamda en önemli mikroplastik kaynakları olarak sayılabilecek olanlar naylon kadın çorapları, sentetik iç çamaşırları, diğer sentetik liflerden yapılma giysiler ve yapay kürklerdir. Yapay deriden yapılma ayakkabı ve çantalar da bu listeye eklenebilir.
Ancak, dört çok önemli mikroplastik kaynağı tekstil ürünü arasında hijyenik pedler, çocuk bezleri, ıslak mendiller ve son pandemi döneminde tek kullanımlık yüz maskeleri unutulmamalıdır. Bu kapsamda yüz maskeleri sadece deriden değil, solunum yoluyla da mikroplastik alınmasına katkıda bulunur.
Makyaj ve kişisel bakım malzemelerinin çoğu da önemli miktarda mikroplastik içerir. Bu maddeler deriden vücuda girdiği gibi, havaya ve ciltten temizlenmeleri sırasında atık suya da karışırlar. Maalesef piyasada bulunan bu tip ürünlerin büyük çoğunluğunda mikroplastik bulunur.
Bu haberde söz edilen bisfenol A (BPA) bir ksenoöstrojen türü. Ksenoöstrojenler ciddi şekilde hormonal dengesizlik yarattıkları ve üreme sorunlarından obeziteye, astımdan kalp ve damar hastalıklarına kadar pek çok soruna katkıda bulunabilir. Ksenoöstrojenler vücuda girdikten sonra kolayca parçalanıp atılamaz ve yağ dokusunda birikirler. Bu durum östrojen fazlalığına yol açan etkenlerden biridir. Östrojen fazlalığı başta meme, prostat ve testis kanserleri olmak üzere kanser gelişimi ile yakından ilişkilidir. Ayrıca yarattıkları östrojen fazlalığı nedeniyle erkek ve kadında kısırlık, sperm sayısında azalma, seksüel davranışlarda değişiklik, endometriozis (çikolata kistleri), polikistik over, erken ergenlik, tekrarlayan düşükler, cinsel bozukluklar (libido eksikliği, sertleşme sorunu), şeker metabolizması bozuklukları, dikkat eksikliği, bağışıklık sistemi sorunları, allerjiler ve hatta nöropsikiyatrik sorunlar gibi çeşitli bozukluklar ortaya çıkabilir. Anneden geçen ksenoöstrojenler fetusun sinir sistemini, hormonlarını ve cinsel gelişimini etkileyebilirler.
Bu nedenle spor giysilerinde kimyasal tehlike konusu sanıldığından daha önemli. Spor yapmanın sağlık açısından önemini tartışmaya gerek yok, ancak spor yaparken %100 pamuk spor giysilerini kullanmakta yarar var.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
