Meme kanseri hep kadınlara özgü bir hastalık olarak bilinir. Ancak, erkeklerde meme kanseri görülmesi olasılığı da sanıldığı kadar az değil.
Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser tipidir ve kadınlardaki kanserlerin tümünün üçte birinden ve kanserle ilişkili ölümlerin %20’inden sorumludur, kansere bağlı ölümlerde ise 5. sırada gelmektedir.
Erkeklerde meme kanseri sorununun boyutları
Erkeklerde ise meme kanseri kadınlardan çok daha az sıklıkta görülür. Tüm meme kanserlerinin % 1’inden daha azı erkeklerde görülür. Meme kanseri saptanan erkek hastaların % 30’unda ailede meme kanseri öyküsü bulunması ilgi çekicidir ve bir kısım erkekte bu durumun BRCA-2 geniyle ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Risk faktörleri
Erkeklerde meme kanseri genellikle 60 yaş ve sonrasında ortaya çıkar. Başlıca risk faktörleri aşağıda sıralanmıştır:
- İnmemiş testis
- Testis travması
- Cerrahi olarak testislerin çıkarılmış olması (orşiektomi)
- Östrojen kullanımı (Bu hastaların tümörleri incelendiğinde en az yüzde 75’inde östrojen ve progesteron reseptörü bulunuyor)
- Küçük yaşlarda çeşitli nedenlerle özellikle göğüs bölgesine radyasyon alınmış olması
- Obezite
- Hareketsizlik ve egzersiz eksikliği
- Aşırı alkol kullanımı
Tipleri
Erkeklerde teşhis edilen meme kanseri türleri şunlardır:
- Süt kanallarında başlayan kanser (duktal karsinom): Erkeklerde görülen meme kanserlerinin neredeyse tamamı duktal karsinomdur.
- Süt üreten bezlerde başlayan kanser (lobüler karsinom): Erkeklerin meme dokusunda daha az lobül olduğundan bu kanser türü erkeklerde nadirdir.
- Diğer kanser türleri. Meme ucunda görülen Paget hastalığı ve inflamatuar meme kanseri, erkeklerde görülen diğer daha nadir olan meme kanseri türleridir.
Erkekte meme kanseri belirtileri
Erkeklerde meme kanserinin belirti ve bulguları şunları içerebilir:
- Hastaların hemen hemen tümünde görülen yakınma, memebaşı ve areola arkasındaki sert, ağrısız, düzensiz kenarlı kitle (Jinekomastinin aksine kitle areola dairesinin sadece bir kısmında yer alır)
- Meme başından şeffaf veya kanlı akıntı (hastaların yüzde 80’inde görülür).
- Memeyi örten dokuda çukurlaşma, büzülme, kızarıklık veya kabarıklık gibi değişiklikler
- Meme ucunda kızarıklık veya kabarma gibi değişiklikler veya meme ucunun içe dönmeye başlaması
Tanı
Tanı için kullanılan yöntemler aşağıdadır:
- Memenin fizik muayenesi
- Görüntüleme testleri. Mamografi, memeultrasonografisi ve gerekirse diğer tanı yöntemleri kullanılabilir.
- Meme biyopsisi: Meme kanserinde kesin tanı koyduran tek yöntemdir. Bu yöntemle alınan parçanın incelenmesi meme kanseri tanısını koydurur. Ayrıca biyopsi kansere neden olan hücrelerin türleri, kanserin agresifliğini (derece), kanser hücrelerindeki hormon reseptörlerini ve diğer tedaviyi etkileyebilecek özellikleri de saptamaya yarar.
Gerekli görülürse, bunlara ilave başka testler de istenebilir.
Meme kanserinin evrelemesinde kullanılan test ve yöntemler şunlardır:
- Kemik taraması
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Pozitron emisyon tomografi (PET)
Meme kanseri evreleri 0’dan 4’e kadar olup evre 0 invaziv olmayan ve süt kanallarında sınırlı kalmış kanseri ifade eder. Evre 4, aynı zamanda metastatik meme kanseri olarak da adlandırılır ve vücudun farklı kısımlarına da yayılmış olan kanseri ifade eder. Tedavi şeklini de evreleme belirler.
Erkeklerde meme kanseri tedavisi
Cerrahi tedavi
Tedavi aksine bir neden yoksa cerrahidir. Bu hastalara sıklıkla modifiye radikal mastektomi uygulanır
Cerrahide amaç tümörün ve onu çevreleyen meme dokusunun çıkarılmasıdır. Yöntemleri şunlardır:
- Tüm meme dokusunun çıkarılması (mastektomi). Meme ucu ve çevresi da dahil olmak üzere tüm meme dokusunu çıkarılır.
- Test amaçlı birkaç lenf düğümünün çıkarılması (sentinel lenf nodu biyopsisi). Kanserin yayılırken ilk gideceği yer olma ihtimali en yüksek olan lenf düğümlerini belirlenerek buradaki birkaç lenf düğümü çıkarılır ve kanser hücresi bulunup bulunmadığı yönünden incelenir.
Radyoterapi
Radyoterapi kanser hücrelerini öldürmek amacıyla x-ışınları veya protonlar gibi yüksek enerjili ışınları kullanır. Erkeklerdeki meme kanserinde radyoterapi; cerrahi sonrası memede, göğüs kaslarında veya koltuk altında kalan kanser hücrelerini uzaklaştırmak amacıyla kullanılabilir.
Hormon tedavisi
Meme kanseri olan birçok erkekte tümörler büyümek için hormonlara ihtiyaç duyar (hormona duyarlıdır). Hormona duyarlı kanseri olan kişilerde östrojen etkisini azaltan ve bloke eden ilaçlar yararlı olur.
Kemoterapi
Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için ilaçları kullanır. Bu yöntem ameliyat sonrasında meme dışına saptanamasa da yayılmış olabilecek hücreleri öldürmek için kullanılabilir. Ayrıca, ileri evre kanserlerde ve ne sebeple olursa olsun ameliyat edilemeyen hastalarda da kemoterapi bir seçenek oluşturur.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
