Büyükler de yaşlanır. Yaşlanan ebeveynlere hazırlık için kimi ipuçları mevcut. Bunlar sizin de, onların da yaşamını kolaylaştıracaktır.
Büyüklerinizin yaşlılık sorunları yakında gündeminize girecekse veya çoktan bu sorunla karşı karşıyaysanız, körlemesine gitmek yerine yaşlanan ebeveynlere hazırlık için aşağıdaki ipuçları sorunu daha kolay çözmenize yardımcı olacaktır.
Yaşlanan ebeveynlere hazırlık için ipuçları
Büyüklerinizle ilgilenmeniz gerektiğini yeni farketmiş de olsanız, çoktan onların bakım sorumluluğunu almış da olsanız, her durumda hem kendi yaşamınızı, hem de onların yaşamını kolaylaştıracak ipuçlarına gerek duyacaksınız. Bu hazırlık hem size zaman kazandıracak, hem yıpranmanızı azaltacak, hem de sorumluluklarınızı daha iyi ve daha zahmetsiz yerine getirmenizi sağlayacak.
Durumu değerlendirin
Yaşamın kargaşası içindeki koşturmanıza ara verin. Bir süre sakince oturun, derin nefesler alın, dişlerinizi sıkmayı bırakın ve zihninizi temizleyin. Yapılması gerekenleri bir kağıda liste halinde yazın, ardından duygularınızı bir yana bırakıp akıl çerçevesinde onları önem sıralarına göre yeniden sıralayın.
- Hangi işler en öncelikli?
- Neler daha sonra gelebilir?
- Neler ertelenebilir?
- Hangi işler hiç yapılmasa da olur?
- Hangi işleri kendiniz yapmak yerine çevrenizdeki bir başka kişinin (kardeşiniz, eşiniz, çocuklarınız) yapmasını isteyebilirsiniz?
Bu listenin sadece hazırlanması bile size epeyce yarar sağlayacaktır.
Organize olun
Önemli evrakları toplayın. Kimlikler, tapular, banka defterleri, sigorta evrakları, tıbbi belgeler ve benzerlerini gereğinde ulaşabileceğiniz güvenli bir yerde tutun.
Önemli telefon numaralarının (doktor, eczane, yardımcı, avukat, muhasebeci vb.) bir listesini çıkartın. Banka, e-devlet, e-nabız vb. şifrelerini oluşturun veya öğrenin. Gerekli telefon numaralarını ve şifreleri telefonunuzdan ve başka cihazlardan erişebileceğiniz şekilde kayıt altına alın. Bu konuda kullanabileceğiniz birçok uygulama var ve hemen hemen hepsi ücretsiz.
Planlama yapın
Yaşlanan ebeveynlere hazırlık için acil durum beklemeyin. Önemli evrakları el altında tutun. Eksik evrakları (vekaletnameler, avukat vekaletleri, banka ve sigorta evraklarını) tamamlayın.
Büyüklerinizin gelecekteki bakım ihtiyaçları, barınmaları, bakımları ve bunların maliyeti hakkında onlarla ve kendi ailenizle konuşun, fikirlerini alın. Belli aralıklarla bu toplantıları tekrarlayarak durumu yeniden değerlendirin.
Özbakımınızı ihmal etmeyin
Olayın merkezinde siz varsınız ve her bakımdan iyi olmanız çok önemli. Bu nedenle, fiziksel, mental ve duygusal açıdan kendinizi koruyun. Sağlıklı beslenin, egzersiz yapın, uykunuzu ihmal etmeyin, sosyal hayatınızı devam ettirin.
Yardım alın
Her sorunla tek başınıza uğraşmak zorunda değilsiniz. Gerektiğinde (hatta gerekmese bile) çevrenizden yardım alın. Örneğin, kardeşinizden ebeveynlerinizin masrafları için destek talep edin yada babanızı hastaneye götürmesini isteyin. Evdeki sorumlulukların bir kısmını aynı evdeki diğer kişilere paylaştırın, örneğin büyük çocuklarınıza evdeki bazı işlerin sorumluluklarını verin. Örneğin market alışverişi, çamaşırların yıkanması veya dedenin ilaçlarının takibi onların sorumluluğunda olsun.
Yapabilirseniz, dışarıdan kısmi bakıcı desteği alın, örneğin belli zamanlarda birkaç saat bile olsa evdeki bakıma muhtaç kişilere bakacak birilerini bulun. Bu şekilde kazanacağınız zamanı da kendinize ayırın. Bu durum yıpranmanızı azaltmaya yardımcı olacaktır.
Yardım istemeye zorunda kaldığınız zaman değil, zorunda kalmadan çok önce başlayın. Örneğin, babanızda Alzheimer başlamışsa, bunun nasıl olsa ilerleyeceğini biliyorsunuz. Destek planlamasını şimdiden yapmaya başlayın.
Mekanları ayırın
Yapabilirseniz, bakımını üstlendiğiniz yaşlı kişinin yaşadığı yer ile kendi yaşam alanınızı ayrı tutun. Bakımevi size vicdansızca gelmesin. Yakınınızda bir küçük dairede yanında bir bakıcıyla yaşasın, siz denetimini yapın. En azından, evde onun ayrı bir odası olsun. Her an yanyana yaşamak sizin onun sorunlarıyla gereğinden fazla ilgilenmeniz, onun da sizin sorunlarınızla gereğinden çok daha fazla ilgilenmesi ve müdahil olması sonucunu getirir.
İletişim kanallarını açık tutun
Büyüğünüzle, onun doktorlarıyla, yardım alabileceğiniz diğer kişilerle ve özellikle de kardeşlerinizle iletişimi kesmeyin. Neler yapılabileceğini ve herkesin birbirini ne şekilde destekleyeceğini konuşun. Fiziksel, psikolojik ve mali yükü olabildiğince paylaşabilmek için düzenli olarak iletişimde kalın.
Sosyal rolünüzün değişmesini engelleyin
Başkalarının sorumluluklarını taşımak, bazen sosyal rollerin değişmesine yol açar. Bakımını üstlendiğiniz anne babanızın anne babası olduğunuzu farketmezsiniz bile. Halbuki onlar hala anne ve baba, siz de hala evlatsınız. Bu rolü tersine çevirmeyin. Onlarla konuşmayı sürdürün, kendileri ile ilgili konularda fikirlerini alın.
Suçluluk duygusunu bırakın
İyi bir iş yapıyorsanız. Planlamanıza göre yapılması gereken iş yapılmışsa bitmiştir. Daha iyisini yapmaya uğraşmayın, gerektiği kadarını yapın. Unutmayın, mükemmel iyinin düşmanıdır ve maliyeti her anlamda çok yüksektir.
Anılar oluşturun
Onların sadece bakımıyla ilgilenmeyin, onlarla hoş zaman geçirmeye gayret edin. Örneğin, demanslı babanızın hiçbirşeyi hatırlamayacağını bilseniz bile onun için doğum günü partisi yapın, orada bol bol fotoğraf ve video çekin. Annenizi yakın bir restorana yemeğe götürün veya arabayla gezmeye çıkartın ve o sırada yine fotoğraf ve videolarla anılar oluşturun. Zaman zaman onların diğer sevdikleri (diğer evlatları ve torunları, arkadaşları, akrabaları) ile bir araya gelmesi için olanak yaratmaya çalışın.
Kaçınılmaz sona hazırlanın
Yaşamın neler getireceğini bilemezsiniz, ancak yaşlanan ebeveynlere hazırlık onların kaybına hazırlığı da beraberinde getirir. Kaçınılmaz son yavaş yavaş veya birden gelebilir. Bunun sonunda olacağını bilin ve kendinizi o zamana her bakımdan hazırlayın.
Yaşlanan ebeveynlere hazırlık hakkında sonsöz
Yaşlılıkla gelen sorunlar genellikle kökten çözülmesi mümkün olmayan sorunlardır. Mucize ayamayın, onların ve sizin için en az sorun ve yorgunluk yaratacak, en optimum çozümleri gerçekleştirmeye çalışın. Bu da ancak yaşlanan ebeveynlere hazırlık yaparak olabilir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
