Depresyon belirtileri, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen ve ciddi sonuçları olabilen bu duygu durum bozukluğunu erken tanımayı sağlar.
Depresyon nedir?
Depresyon belirtileri, yol açtığı sürekli üzüntü ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğunun yol açtığı belirtilerdir. Bu durumdan muzdarip bireylerin hissettikleri, düşünceleri ve davranışları etkilenir ve bunlardan dolayı çeşitli duygusal veya fiziksel sorunlar ortaya çıkabilir. Depresyon sadece bir keyifsizlik veya anlık bir zayıflık olmadığı gibi, kişinin kendi kendine çözebileceği basit bir sorun da değildir. Depresyon tıbbi yardım gerektiren ve tedavi edilebilir ciddi bir sorundur. Bu tedavi süreci bazı kişilerde uzun sürebilir.
Depresyon genellikle 20’li veya 30’lu yaşlarda başlarsa da, her yaşta ortaya çıkabilir. Genellikle kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık iki kat daha sık görülür. Tüm insanların % 10-15 kadarının yaşamlarının bir döneminde depresyonla karşılaştıkları düşünülmektedir.
Depresyon Nedenleri
Depresyon çok çeşitli nedenlerle ve risk faktörleri etkisiyle ortaya çıkabilir. Nedenlerin başlıcaları şu şekilde sayılabilir:
- Beyin kimyasallarındaki değişiklikler
- Kadınlarda hormonal değişimler
- Genetik faktörler ve ailesel yatkınlık
- Erken çocukluk travmaları
- Tıbbi sorunlar
- Kronik ağrı
- Madde veya alkol kullanımı
Depresyon açısından başlıca risk faktörleri ise şu şekilde sayılabilir:
- Kadınlar
- Genetik yatkınlık
- Sosyoekonomik yapı
- Kimi ilaçlar
- D vitamini eksikliği
- Cinsel kimlik sorunları
- Madde kullanımı
- Tıbbi sorunlar
Depresyon tipleri
Depresyon çok geniş saçılımı olan bir tablodur. Başlıca depresyon tipleri aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Depresyon Belirtileri
Depresyon belirtileri çok çeşitli ve yaygındır. Bu belirtiler zaman zaman veya sürekli olabilir ve zaman içinde değişkenlik de gösterebilir. Erişkinlerde görülen depresyon belirtileri aşağıda sıralanmıştır.
- Üzüntü, sebepsiz ağlama, boşlukta olmak veya umutsuzluk duyguları
- Değersizlik, suçluluk duygusu, geçmiş başarısızlıklarda kendini suçlamaya takılma
- Düşünme, konsantre olma, karar verme ve bir şeyleri hatırlamada sorunlar
- Düşünme, konuşma veya hareket etmede yavaşlama
- En küçük konularda bile öfke patlamaları, sinirlilik hissi veya hayal kırıklığı
- Hobiler, spor veya cinsellik gibi normal aktivitelerin çoğuna veya tümüne karşı ilgi veya zevk kaybı
- İştahta azalma ve kilo kaybı ya da artan yeme isteği ve kontrolsüz kilo alımı
- Kaygı, ajitasyon veya huzursuzluk
- Sebebi belirsiz fiziksel problemler, sırt veya baş ağrısı gibi
- Sık veya tekrarlayan ölüm ve intihar düşünceleri, veya intihar girişimleri
- Uykusuzluk veya çok fazla uyumak da dahil olmak üzere uyku bozuklukları
- Yorgunluk ve enerji eksikliği, en ufak işlerin bile çaba gerektirmesi
Bu belirtiler genellikle kişinin günklük iş, okul ve aile hayatını etkileyecek boyutta olur. Bireyler kendilerini genellikle nedensiz şekilde mutsuz veya umutsuz hissedebilirler.
Çocuklarda ve Gençlerde Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda ve gençlerde yaygın depresyon belirtileri ve semptomları yetişkinler den kısmen farklılık gösterir. Küçük çocuklarda depresyon belirtileri arasında üzüntü, sinirlilik, sürekli birlikte olmaya çalışma, endişe, sebepsiz ağrılar, okula gitmeyi reddetme veya nedensiz zayıflama sayılabilir. Gençlerde ise üzüntü, sinirlilik, olumsuz düşüncelere kapılma ve kendini değersiz hissetme, öfke, okulda zayıf performans, yanlış anlaşılma hisleri, aşırı hassasiyet, uyuşturucu veya alkol kullanma, çok fazla yeme, düzensiz uyku, kendine zarar verme, normal aktivitelere karşı ilgi kaybı veya sosyal etkileşimden kaçınma ön plandaki belirtiler arasındadır.
İleri Yaşta Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresyon, yaşlanmanın normal bir parçası değildir ve asla hafife alınmamalıdır. Yaşlılarda depresyon belirtileri daha genç bireylere göre farklı olabilir. Bu belirtiler arasında
- Bir sağlık sorunu veya ilaç kulllanımından kaynaklanmayan yorgunluk, iştahsızlık, uyku problemleri ya da cinsel ilgi kaybı
- Hafıza güçlüğü veya kişilik değişikliği
- Özellikle ileri yaştaki erkeklerde intihar düşüncesi ya da yoğun ölüm duyguları
- Sosyalleşmek ya da yeni şeyler yapmak yerine evde kalma çabası
- Tıbbi sebebi olmayan fiziksel ağrı veya acı hisleri sayılabilir.
Depresyon tanısı nasıl konur?
Depresyon, doktor tarafından konabilecek bir tanıdır ve ciddi bir sorunu işaret eder. Bu durum kişinin kendi başına çözebileceği bir sorun değildir ve profesyonel yardım gerektirir. Bu konuda ancak kişi kendisinde hissettikleriyle profesyonel yardıma ihtiyacı olduğuna karar verebilir. Bu konuda yol gösterici kimi testler mevcuttur. Bunlardan biri de, aşağıda belirtilen Beck depresyon sorgusudur.
Beck depresyon sorgusu
Bu sorgu, Beck ve arkadaşları (1961) tarafından geliştirilmiş, kişinin depresyon yönünden riskini ve depresif belirtilerin şiddetini değerlendiren 21 maddeden oluşan bir özbildirim ölçeğidir. Teste verilen yanıtların yanındaki puanların toplanmasıyla bir skor elde edilir. Bu test sonuçları sadece kişinin farkındalığını arttırmak amacına hizmet eder. Gerçek tanı bir psikiyatrist tarafından konulmalıdır.
Beck depresyon sorgusu değerlendirme
Verdiğiniz yanıtların başındaki parantezde o yanıtın puan değeri mevcuttur. Test sonunda o puanların toplamı size sonuç skorunu verecektir. Skoru aşağıdaki şekilde değerlendirebilirsiniz.
- 10-16 puan = Hafif düzeyde depresif belirtiler
- 17-29 puan = Orta düzeyde depresif belirtiler
- 30-63 puan = Şiddetli depresif belirtiler
Snuç olarak, depresyon ciddi bir sorundur. Özellikle orta derecede veya ciddi depresyonunuz varsa, bunu kendiniz çözmeye kalkışmayın, mutlaka bir psikiyatri uzmanından destek alın.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
