Bahar ve yaz ile birlikte artan mevsimsel allerjileri kötüleştiren nedenler ortadan kaldırılırsa, bu dönemi daha rahat geçirmek mümkün.
Havaların ısınmasıyla birlikte hapşırmalar, burun akıntıları, astım atakları ve deri allerjileri gibi sorunlar artarak yaşamı zorlaştırabiliyor. Mevsimsel allerjileri kötüleştiren nedenler azaltılarak bu dönemde daha az sıkıntı çekmek mümkün olabiliyor. Üstelik bu nedenlerin bir kısmından insanlar kendileri sorumlu.
Aslında her mevsimin kendine özgü allerjenleri var. İlkbahar ağaç polenleri, yaz çimen polenleri, sonbahar kuru ot polenleri ve kış da küf allerjileri açısından riskli.
Şimdi mevsimsel allerjileri kötüleştiren nedenler nelerdir, daha yakından bakalım:
Polen Benzeri Proteinler İçeren Ürünler: Bazı meyve ve sebzeleri tüketmek sorun yaratıyor olabilir. Buna oral alerji sendromu (OAS) denir ve allerjisi olan kişilerin %50 ila %75’i bu durumdan etkilenebilir.Elma, domates ve kavun da dahil olmak üzere bazı çiğ ürünlerin yüzeyinde bulunan bir protein bundan sorumlu olabilir. Polen ve gıda proteinleri kuzenler gibidir. Dolayısıyla vücudunuz polen yuttuğunuzu düşünür. Bu da genellikle boğaz ve ağız kaşıntısı ve öksürük gibi rahatsız edici semptomlara yol açar. Bu ürünleri soymak veya pişirmek reaksiyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
Kontakt Lensler: Polen mevsiminde lensler yerine gözlük kullanmak daha iyidir. Lensler polenlerin göze hapsolmasına ve sorun yaratmaya devam etmesine neden olabilir. Yumuşak kontakt lensler, geçirgen oldukları için polen veya duman gibi havadaki tahriş edici maddeleri emmeye özellikle yatkındır. Yumuşak lensler daha fazla oksijenin geçmesine izin verir, ancak gözyaşındaki her şeyi de emebilir ve polenleri içinde hapsedebilir. Lens kullanmaya kararlıysanız ve sert lensleri sevmiyorsanız, polenlerin birden fazla kullanımda birikmesini önlemek için günlük tek kullanımlık lensler tercih edilebilir.
Stres: Stres alerjileri azdırır. sizi gerginleştirir ve nezleye daha yatkın hale getirir. Uluslararası Moleküler Bilimler Dergisi’nde yayınlanan 2021 tarihli bir çalışma, kortizol gibi stresle ilişkili hormonların burundaki alerjik iltihapla ilişkili hücreler olan mast hücresi üretimini uyardığını öne sürüyor. İyi bir stres yönetimi allerjileri de azaltır.
Alkol: Alkol -özellikle de kırmızı şarap- allerjileri daha da kötüleştirebilir. Bazı insanlar sülfitlere karşı çok hassastır ve bu allerjilerini çok daha kötü hale getirir. Bu bileşikler hem bira hem de şarapta doğal olarak bulunur.
Yanlış İlaç Almak: Allerji ilaçları için birçok seçenek olsa da, bunların çoğu üç ana kategoriden birinde toplanabilir: antihistaminikler, dekonjestanlar ve kortikosteroidler. Bir antihistaminik tipik olarak hapşırma, kaşıntı ve burun akıntısını hafifletirken, dekonjestanlar şişmiş burun kanallarından kaynaklanan tıkanıklıkla mücadele eder. Kortikosteroidler şişliği ve kaşıntıyı hafifletir. Hangi ilacın kullanılması gerektiği konusunda doktora danışmak en iyisidir.
Parfümler, Kokular ve Mumlar: İlave koku içeren ürünler göz kapaklarını ve burun kanallarını tahriş edebilir. Buna parfümler, kokulu mumlar, tütsüler, oda kokuları ile çamaşır yıkarken kullanılan deterjan ve yumuşatıcılar da dahildir. En iyisi, olabildiğince bunlardan uzak durmaktır.
Klor: Klorlu bir havuzda yüzmek ve hatta sadece yakınında oturmak bile alerjiler için mum ve parfüm kadar kötü olabilir. Klor tahriş edici bir gazdır ve dumanla aynı şeyi yapar. Kokusunu alabiliyorsanız, vücuda giriyor demektir. Kapalı havuzlar açık havuzlardan daha kötüdür çünkü klor kapalı bir alanda bulunur. Çamaşır suyu içeren temizlik ürünleri de aynı riski taşır.
Giysiler: Giysiler, özellikle de yün gibi sert veya yapışkan kumaşlardan yapılanlar toz ve polenleri çeker. Allerji mevsiminde her giyişten sonra giysileri yıkamak allerjenleri uzaklaştırmanın n iyi yoludur. Bu nedenle pamuklu veya diğer kolay temizlenen malzemelerden yapılmış kıyafetleri tercih etmekte yarar vardır. Ayrıca, giysilerdeki allerjenleri azaltmanın bir başka yolu da, yıkanmış giysileri asmak yerine kurutucuda kurutmaktır.
Duş almamak: Polenler sadece giysilere yapışmaz. Aynı zamanda cilde ve saça da yapışır. Yatmadan önce duş almak vücuda yapışan alerjenleri temizlemeye yardımcı olabilir. Sadece el yıkamak bile ellerdeki allerjenlerin % 95’inden fazlasını ortadan kaldırır.
Hava Durumu: Ağaçların havaya polen saldığı ve rüzgarın poleni etrafa yaydığı kuru, güneşli ve rüzgarlı günlerde allerjiler azabilir. Çiseleyen yağmurlu ve kapalı günler de semptomları tetikleyebilir: Hafif yağış havadaki polenleri karıştırarak parçalanmasına ve küçük partiküllerin dağılmasına neden olur. 2020 tarihli bir çalışmanın sonuçları, özellikle gök gürültülü fırtınalarla ilişkili koşulların polen kopmasına izin verdiğini ve polen parçalarının birkaç saat boyunca atmosferde kaldığını göstermektedir. Böyle havalarda kapalı ortamlarda olmak daha iyidir.
Sigara Dumanı: Hem sigara içimi hem de pasif içicilik kronik saman nezlesi ve sinüs enfeksiyonları ile ilişkilidir. Sigara dumanının yüzlerce kimyasal madde içerir ve bunlardan bazıları astım ve alerjisi olan kişilerde tahrişi arttırarak belirtileri şiddetlendirebilir.
Tüm bu sayılanlara dikkat etmek, allerji mevsimini daha rahat ve sıkıntısız geçirmeye yardımcı olur. Açık havada geçirilen zamanı sınırlamak, kapalı ortamlarda HEPA filtreli iyi bir hava temizleyicisi kullanmak, hijyen kurallarına dikkat etmek ve sağlıklı beslenmek ihmal edilmemesi gereken önlemlerdir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
