Gizli tuz kaynakları

Okuma süresi: 4 dakika

Ülkemizde günlük kişi başı tuz tüketimi ortalama 18 gram civarındadır. Bunda sık kullandığımız gizli tuz kaynakları büyük önem taşır.

Ülkemiz kalp hastalıkları ve inme açısından Avrupa ortalamasının epey üzerindedir. Yapılan çalışmalarda diyetteki tuz miktarını azaltmanın hipertansiyon, inme, kalp hastalıkları ve diğer sağlık sorunlarında belirgin düşüş sağladığı gösterilmiştir. Tuz (NaCl) alımının günde 5 gramdan fazla olmaması önerilmektedir.

Fazla tuz almamızın temel nedeni, birçok gıdanın içinde bol miktarda tuz bulunması ve bizim bu tuzun farkında olmayışımız. Bu şekilde de ihtiyacımızın çok üzerinde tuz tüketiyoruz. Peki, farketmeden çok tuz almamıza yol açan gıdalar neler?

Ülkemizde yapılan SALTURK II araştırmasının sonuçlarına göre tuz tüketimine sofrada kullanılan tuzun etkisi % 11 kadar. Aldığımız tuzun %90’a yakınını tükettiğimiz gıdalar içinde farketmeden alırız.

Fazla Gizli Tuz İçeren Gıdalar

Tuz çok eski çağlardan beri tat arttırıcı olarak ve gıdaları korumak amacıyla kullanılan bir madde. Bu nedenle dünyanın hemen hemen her yerinde gıdaların kültürel alt yapısında tuz vardır. Günümüzde hazır satılan gıdalar da bunun dışında değildir. Çoğu zaman tuz alırken ne kadar tuz aldığımızı farketmeyiz bile.

Peki nedir bu gizli tuz kaynakları? Aslında bunları hemen hemen hepimiz sıklıkla tüketiyoruz, o nedenle bunları bilmek büyük önem taşıyor. Bu gıdaların başlıcalarını aşağıda görebilirsiniz.

Ekmekte gizli tuz çok fazla

Sofraların vazgeçilmezi ekmek maalesef çok tuzlu. Ekmekteki tuz oranının azaltılmasına yönelik bütün çabalara karşılık, tuz oranı hala ekmeğin cinsi ve imalatçısında göre % 1- 2 arasında değişiyor.

Günde 200 gram ekmek yiyen birisi bu şekilde günde 2- 4 gram tuzu sadece ekmekten alıyor. Ortalama Türk insanının aldığı günlük tuzun üçte biri sadece ekmek kaynaklı.

Peynir

Peynir pek çok kişinin severek tükettiği en önemli gizli tuz kaynakları arasında. Ancak peynir çok tuzlu. Aşağıda çeşitli peynirlerin 100 gramında olan tuz oranlarını görüyorsunuz. Bilgiler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının tebliğinden:

Peynir çeşitleri	Nem oranı	Tuz oranı
Olgunlaştırılmış beyaz peynir	60	6,5
Taze beyaz peynir	65	6,5
Kaşar peyniri (olgunlaştırılmış)	40	4
Taze kaşar peyniri	45	3
Tulum peyniri	60	4,5
Eritme peyniri	45	5

Zeytin

Zeytin Türk kahvaltısının vazgeçilmezlerinden. Buna karşılık, zeytindeki tuz oranı % 10’u bulabiliyor.. Tanesi 15 gram civarında olan 5 adet zeytin yediğinizde günlük tuz ihtiyacınız olan 5 gramdan fazlasını almış oluyorsunuz. Bu nedenle tuzsuz zeytin tercih etmekte fayda var.

Şarküteri ürünlerinde gizli tuz

Sucuk, salam, sosis, pastırma ve kavurma gibi şarküteri ürünleri ciddi miktarda tuz içeriyor. Sucuk, sosis ve pastırmada genellikle % 5 civarında tuz bulunuyor.

Turşu

Çoğu kişi turşuyu çok sever. Buna karşılık turşunun tuz içeriği oldukça yüksek. Örneğin 100 gram salatalık turşusu genellikle 2,5 gram, yani günlük ihtiyacınızın yarısı kadar tuz içeriyor.

Ayranda gizli tuz

Piyasada satılan hazır ayranlar genellikle %0.6 tuz içerir. Bu, bir su bardağı ayranda 1.2 gram tuz olduğu anlamına gelir ki, tek başına bir bardak ayran bile günlük tuz iihtiyacınızın neredeyse dörtte birini karşılar. Üstüne üstlük, çoğu kişi ayranın içine ilaveten tuz ekler.

Çözüm: Ayranınızı evde yoğurttan kendiniz yapın ve içine tuz katmayın.

Kuruyemiş

Her gün 50 gramı geçmeyecek şekilde çiğ kuruyemişleri tüketmek yararlıdır, ancak ülkemizde kuruyemiş genellikle tuzlu kavrulmuş olarak sevilir. Bunun sonucunda da gereğinden fazla tuz alınmasının yanısıre, kuruyemişin faydaları da ortadan kalkar.

Bisküvi ve Krakerler

Bisküvi ve krakerler çoğu kişinin dolabında veya işyerindeki çekmecesinde çay yanında atıştırmak üzere bulunuyor. Ama, pek az kişi tatlı bisküvilerin 100 gramında yaklaşık 600 mg, tuzlu bisküvi ve krakerlerin 100 gramında ise yaklaşık 750 mg tuz olduğundan haberdar.

Cips

Hazır satılan patates ve mısır cipsleri çok tüketilen atıştırmalıklar arasında bulunuyor. Özellikle toplu halde maç veya film seyrederken heyecandan genellikle tüketim de abartılabiliyor. Buna karşılık patates cipsinin 100 gramında 1.4 gram tuz var. Yani, normal boy (80 gram) bir paket cips yediğinizde 1 gramdan fazla tuz almış oluyorsunuz.

Gazoz ve Kola içinde gizli tuz

Kola ve gazoz cinsleri sıklıkla tüketilen içeceklerden. Ancak şekersizlerini içip içeriğindeki şekerden korunabilseniz bile içindeki tuz kalıyor. Bir bardak kola veya gazozun içinde 200- 300 mg civarında sodyum, yani 500- 600 mg civarında tuz eşdeğeri bulunur ki, bu da günlük tuz limitinizin onda biri.

Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.