Tatil kalbi sendromu, fazla alkol alınan durumlar sonrasında ortaya çıkan ve ritm bozukluğu ile kendisini gösteren bir kalp sorunudur.
Bu sorun genellikle fazla alkol alınan toplantılar veya partiler sonrasında ortaya çıktığı için bu ismi almıştır. Bu durum fazla içki içen insanların, genellikle atriyal fibrilasyonun neden olduğu çarpıntı veya aritmi ile hastaneye kaldırılabileceği bir tablodur. Atriyal fibrilasyon, kalbin üst odacıkları (atriyum) kanı çok hızlı pompaladığında, alt odacıklarla senkronize olmadığında ve kalbinizin kanı vücudunuza dağıtma yeteneğini bozduğunda meydana gelen düzensiz bir kalp atışıdır.
Tatil kalbi sendromu adı, 1978’de ilk kez noel ve benzeri tatillerdeki kutlama partilerinde aşırı içki tüketimi sonrasında ritm bozuklukları ile başvuranları tanımlamak için Dr. Philip Ettinger ve arkadaşları tarafından kullanıldı.
Ancak ismine rağmen, durum bu gibi tatillerle sınırlı değildir. Tatil kalbi sendromu, bir kişinin aşırı alkol kullandığı herhangi bir zamanda oluşabilir. Bu durumun aşırı alkol kullanımı, yüksek stres ve dehidratasyon (susuzluk) arasındaki bağlantıdan kaynaklanabileceği düşünülmektedir, ancak sorun bu kadar basit olmayabilir.
Tatil kalbi sendromu alkolün kardiyovasküler sistemi nasıl etkilediğiyle yakın ilişkilidir. 2017 yılında yayınlanan bir çalışma alkolün kalp kasılmasını olumsuz etkilediğini vurguladı. 2021’de yayınlanan bir çalışmada küçük miktarlarda alkolün bile sempatik aktivitede artışa ve parasempatik aktivitede azalmaya yol açarak otonom dengesizliğe yol açabileceği belirtildi. Sonuçta aritmi, sorunun kökünde alkol olmak üzere bu koşulların sonucu olabilir.
Tatil kalbi sendromu, yemekle birlikte fazla alkol alındığında birden ortaya çıkan nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi veya çarpıntıyla kendisini gösterir. Bu durum, sözkonusu toplantı sırasında ortaya çıkabildiği gibi, ertesi gün de görülebilir. Burada en sık görülen ritm bozukluğu atrial fibrilasyondur. Atriyal fibrilasyon düzensiz kalp atışı ile anlaşılabilir.
Atrial fibrilasyon yüksek kalp damar hastalığı riski olan kişilerde daha sıktır ve kalp içinde pıhtılaşmaya yol açarak inme nedeni olabilir. Bu nedenle, bu tabloyu hafife almamakta yarar vardır. Böyle bir tabloyla karşılaşıldığında acil servise başvurmak gerekir.
Neyse ki, tatil kalbi sendromu düzelen bir tablodur. Alkolün kesilmesinden ve yeterli sıvı alımından sonra genellikle kendiliğinden düzelir. Ancak, bir kez atriyal fibrilasyonla karşılaşıldıktan sonra başka nedenlerle de atrial fibrilasyon tekrarlayabilir ve zaman içinde kalıcı bir ritm bozukluğu haline gelebilir, bu durum da inme başta olmak üzere pek çok riski beraberinde getirir.
Kalp, vücutta olup bitenlere tepki veren ilk yanıtlayıcıdır. Yani, alkollü içkilerinietkileri her yerde hissedilir, ancak işlerin ters gittiğine dair ilk uyarıyı kalp gönderir. Dolayısıyla, bu tablo düzeldikten sonra ayrıntılı bir kalp sağlığı değerlendirmesi için bir kardiyologla görüşmekte yarar vardır.
Bu tabloyu önlemenin en önemli tedbiri alkolden uzak durmaktır. Atrial fibrilasyon kadınlarda, ileri yaşta, hipertansiyonlularda, fazla kilolu olanlarda ve zeminde başka kalp hastalığı olanlarda daha sık görülen bir tablodur ve bu kişilerde risk daha yüksektir, ancak bu durum herkesin başına gelebilir.
Kullanılan alkol miktarının bu tabloya etkisi net değildir. Bunun temel nedeni, her kişinin alkole toleransinin aynı olmamasıdır. Ancak, alkolle birlikte fazla yemek ve yüksek stres riski arttırır.
Dolayısıyla, kutlama ve toplantılarda tüketilen alkol ve yemek miktarı konusunda ölçülü olmakta yarar vardır. Her durumda alkolün bir zehir olduğunun unutulmaması gerekir.
Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.
